Adalet Dergisi

Öz

Ceride-i Mehâkim, Divan-ı Ahkâm-ı Adliye
Reisliği nezareti altında 1873 yılında neşrine
başlanan bir hukuk dergisidir. Bu çalışmada
Ceride-i Mehâkim’in 1873-1875 yılları arasındaki
sayıları konu edilmiştir. Bu tarih aralığında
çıkan yüz yirmi beş sayı incelenmiş,
incelenenler arasından elli sayının künyesi
hazırlanmıştır. Listelenen elli sayı çerçevesinde,
ceridede yayınlanan Divan’ın ceza ve hukuk
temyiz dairelerince verilen kararlar, yasal
düzenlemeler, ilanlar ve sair metinler,
barındırdıkları konulara, kişilere, müesseselere
göre tetkik ve tahlil edilmiştir. Buna göre;
ceride yayın hayatına Osmanlı hukukunda
Tanzimat olarak adlandırılan hukuki
reformların yapıldığı bir dönemde başlamıştır.
Bu dönemde Osmanlı Devleti idarecilerinin
hazırlamış olduğu yasal düzenlemeler, bu yasal
düzenlemelerle tanınan nizamiye ve ticaret
mahkemeleri gibi mahkemeler, istinaf ve
temyiz divanları ile özel olarak Divan-ı Ahkâmı
Adliye, Osmanlı hukuk reformunun akla gelen
en temel unsurlarıdır. Ceride bu bağlamda ele
alınmış, ihtiva ettiği mahkeme kararlarıyla
dönemin hukuki gelişmelerini birinci elden
yansıtan, zengin içerikli ve hukuk tarihi
disiplini için yoğun malzeme barındıran bir
dergi olduğu sonuçlarına varılmıştır. Öte
yandan ceridenin ilk sayılarının hukuk
uygulamasına yol göstermek amacıyla
çıkartılmıştır. Bu amaçla bağlantılı olarak ilk
sayılarda mahkeme kararları mevzuattan çok
daha fazla sayıda yer almıştır. Mahkeme
kararlarının ise daha çok özel hukukla ilişkili
olduğunu söylemek mümkündür.