Öz
Amaç: Bu çalışma, Çankırı İli’nde yaşayan bireylerin akılcı ilaç kullanımına ilişkin bilgi ve uygulamalarının belirlenmesi amacıyla yapılmıştır.
Gereç ve Yöntem: Çalışma, tanımlayıcı özellikte olup, evrenini Çankırı İli’nde yaşayan bireyler oluşturmaktadır. Araştırmaya 18 yaş ve üzerindeki, bilişsel, duyuşsal ve iletişim problemi olmayan bireyler dahil edilmiştir. Araştırma 437 katılımcı ile tamamlanmıştır. Araştırma örneklemi tesadüfi olmayan örnekleme türlerinden olan kolayda örneklem metodu ile belirlenmiştir. Veriler, veri toplama formu ile Haziran- Ağustos 2021 tarihleri arasında, yüz yüze görüşme tekniği kullanılarak toplanmıştır.
Bulgular: Katılımcıların akılcı ilaç kullanımına yönelik bilgi ve uygulamalarının dağılımı incelendiğinde, %29,7 ‘sinin gereksiz yere ilaç yazdırma eğiliminde olduğu, %27,4’ünün kendi kendine antibiyotik kullandığı, %40,5’inin ilacın kullanma talimatını okumadığı belirlenmiştir. Katılımcıların akılcı ilaç bilgi ve uygulamaları sosyodemgrafik özelliklerle karşılaştırıldığında; kendi kendine antibiyotik kullanmanın yaş, cinsiyet, medeni durum, eğitim düzeyi ve kronik hastalık varlığı ile ilişkili olduğu bulunmuştur (p<0,05).
Sonuç: Çalışmamızda toplumun akılcı ilaç kullanımına yönelik bilgi ve uygulamalarının yetersiz olduğu, özellikle eğitim seviyesinin azalmasıyla birlikte akılcı ilaç kullanımının da azaldığı görülmüştür. Çalışmamızdan çıkan sonuçlara göre Çankırı İli’nde yaşayan bireylere, akılcı ilaç kullanımına ilişkin farkındalık eğitimlerinin düzenlenmesi önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler
Destekleyen Kurum
yok
Proje Numarası
yok
Teşekkür
Çalışmamızdaki katılımcılara teşekkür ederiz.
Kaynakça
- 1. Akıcı A, Kalaça S.(2013). Topluma yönelik akılcı ilaç kullanımı. Akıcı A (Ed), TC Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı, Ankara, SGK Yayın, 93: 40-55.
- 2. Altindis S.(2017). Akılcı İlaç Kullanımına Sistematik Bir Bakış J Biotechnol and Strategic Health Res.,2:34-38.
- 3. Barutçu A, Tengilimoğlu D, Naldöken Ü. (2017). Vatandaşların akılcı ilaç kullanımı, bilgi ve tutum değerlendirmesi: Ankara ili metropol ilçeler örneği. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(3): 1062-1078.
- 4. Beggi B, & Aşık Z. (2019). Aile hekimliği polikliniğine başvuran hastaların akılcı ilaç kullanımı yönünden değerlendirilmesi. Ankara Medical Journal, 19(2): 251-260.
- 5. Dağtekin G, Demirtaş Z, Alaiye M, Sağlan R, Önsüz MF, Işıklı B, Kılıç FS, Metintaş S.(2018). Birinci Basamak Sağlık Kuruluşuna Başvuran Erişkinlerin Akılcı İlaç Kullanım Tutum ve Davranışları. Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Halk Sağlığı Dergisi, 3(1):12-23.
- 6. Deniz S. (2019). Akılcı İlaç Kullanımına İlişkin Tutum ve Davranışların Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 22(3): 619-632. 7. DSÖ (1985). The Rational use of drugs: report of the conference of experts, Nairobi, 25-29.
- 8. Ekenler Ş, & Koçoğlu, D. (2016). Bireylerin akılcı ilaç kullanımıyla ilgili bilgi ve uygulamaları. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 3(3): 44-55.
- 9. Ekonomik Kalkınma ve İş Birliği Örgütü. (2021). Sağlık harcamaları. https://stats.oecd.org/viewhtml.aspx?datasetcode=SHA&lang=en Erişim Tarihi:27.06.2022
- 10. Elisabeth YH, Permanasari VY. (2019). Rational drug use to increase service quality in developing countries: a systematic review. In The 5th Intenational Conference on Public Health.
- 11. Hatipoğlu, S., & Özyurt, B. C. (2016). Manisa ilindeki bazı aile sağlığı merkezlerinde akılcı ilaç kullanımı. TAF Preventive Medicine Bulletin, 15(4): 1-8.Erişim Tarihi:27.06.2022.
- 12. İlaç Endüstrisi İşverenleri Sendikası (İEİS). http://www.ieis.org.tr/ieis/tr/indicators/32/dunya-ilac-pazari. Erişim Tarihi:27.06.2022
- 13. Kılıç R. (2020). Denizli ili Pamukkale ilçesindeki Aile Sağlığı Merkezlerine başvuran yetişkinlerde akılcı ilaç kullanımı. Pamukkale Üniversitesi, Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı. Tıpta Uzmanlık Tezi.
- 14. Köse E, Erdoğan N, Bedir N, Demirbaş M, İnci M. B, Karabel M. .,Tok Ş, Kibar FA, Ekerbiçer, H. Ç. (2018). Sakarya’nın taraklı ilçesindeki erişkinlerde akılcı ilaç kullanımı ile ilgili bazı bilgi ve tutumlarının incelenmesi. Sakarya Tıp Dergisi, 8(1): 80-89.
- 15. Macit M, Karaman M, & Parlak M. (2019). Bireylerin akılcı ilaç kullanım bilgi düzeylerinin incelenmesi. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2): 372-387.
- 16. Mensah BN, Agyemang IB, Afriyie DK, Amponsah SK. (2019). Self-medication practice in akuse, a rural setting in Ghana. Nigerian Postgraduate Medical Journal, 26(3): 189.
- 17. Mensah, B. N., Agyemang, I. B., Afriyie, D. K., & Amponsah, S. K. (2019). Self-medication practice in Akuse, a rural setting in Ghana. Nigerian Postgraduate Medical Journal, 26(3), 189.
- 18. Mohanta GP, Manna PK. (2015). Rational use of medicines Indian perspective. International Journal of Risk Safety in Medicine, 27(1): 47-48.
- 19. Oral S. (2021). Hastaların Akılcı İlaç Kullanımına Yönelik Bilgi Davranışları. Abant Tıp Dergisi , 10 (3): 330-344.
- 20. Özkan Ş ve Aca Z. (2020). Akılcı İlaç Kullanımında Sağlıklı Yaşam Becerilerinin Etkisi. Sosyal Güvenlik Dergisi, 10(2): 273-288 DOI: 10.32331/sgd.840669
- 21. Türkiye İlaç Pazarı Gözlem Raporu-8 .(2021). Satış Hacmi ve Değeri Açısından 2020 Yılı Pazar Durumu, Sağlık Bakanlığı, Ankara, TİTCK Yayın No:33.
- 22. Uçman T, Uysal N. (2021). Yetişkin Bireylerde Akılcı İlaç Kullanımı Ve Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi. BANÜ Sağlık Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi, 3(2):126-133. doi:10.46413/Xboneyusb ad.859525
- 23. Yılmaztürk A. (2013). Türkiye'de ve Dünyada Akılcı İlaç Kullanımı . Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi , 2 (2): 42-49 .
Öz
Aim: This study was conducted to determine the knowledge and practices of individuals living in Çankırı province regarding rational drug use.
Materials and Methods: The study is descriptive and its population consists of individuals living in Çankırı Province. Individuals aged 18 years and older, who do not have cognitive, affective and communication problems, were included in the study. The research was completed with 437 participants. The research sample was determined by the convenience sampling method, which is one of the non-random sampling types. The data were collected by using the face-to-face interview technique between June and August 2021 with the data collection form.
Results: When the distribution of the knowledge and practices of the participants on rational drug use was examined, it was determined that 29.7% of them tended to prescribe drugs unnecessarily, 27.4% of them self-administered antibiotics, and 40.5% of them did not read the instructions for use of the drug. When the rational drug knowledge and practices of the participants were compared with the sociodemographic characteristics; Self-use of antibiotics was found to be associated with age, gender, marital status, education level and presence of chronic disease (p<0.05).
Conclusion: In our study, it was observed that the knowledge and practices of the society on rational drug use were insufficient, and rational drug use decreased with the decrease in education level. According to the results of our study, it is recommended to organize awareness trainings on rational drug use for individuals living in Çankırı.
Anahtar Kelimeler
Proje Numarası
yok
Kaynakça
- 1. Akıcı A, Kalaça S.(2013). Topluma yönelik akılcı ilaç kullanımı. Akıcı A (Ed), TC Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı, Ankara, SGK Yayın, 93: 40-55.
- 2. Altindis S.(2017). Akılcı İlaç Kullanımına Sistematik Bir Bakış J Biotechnol and Strategic Health Res.,2:34-38.
- 3. Barutçu A, Tengilimoğlu D, Naldöken Ü. (2017). Vatandaşların akılcı ilaç kullanımı, bilgi ve tutum değerlendirmesi: Ankara ili metropol ilçeler örneği. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(3): 1062-1078.
- 4. Beggi B, & Aşık Z. (2019). Aile hekimliği polikliniğine başvuran hastaların akılcı ilaç kullanımı yönünden değerlendirilmesi. Ankara Medical Journal, 19(2): 251-260.
- 5. Dağtekin G, Demirtaş Z, Alaiye M, Sağlan R, Önsüz MF, Işıklı B, Kılıç FS, Metintaş S.(2018). Birinci Basamak Sağlık Kuruluşuna Başvuran Erişkinlerin Akılcı İlaç Kullanım Tutum ve Davranışları. Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Halk Sağlığı Dergisi, 3(1):12-23.
- 6. Deniz S. (2019). Akılcı İlaç Kullanımına İlişkin Tutum ve Davranışların Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 22(3): 619-632. 7. DSÖ (1985). The Rational use of drugs: report of the conference of experts, Nairobi, 25-29.
- 8. Ekenler Ş, & Koçoğlu, D. (2016). Bireylerin akılcı ilaç kullanımıyla ilgili bilgi ve uygulamaları. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 3(3): 44-55.
- 9. Ekonomik Kalkınma ve İş Birliği Örgütü. (2021). Sağlık harcamaları. https://stats.oecd.org/viewhtml.aspx?datasetcode=SHA&lang=en Erişim Tarihi:27.06.2022
- 10. Elisabeth YH, Permanasari VY. (2019). Rational drug use to increase service quality in developing countries: a systematic review. In The 5th Intenational Conference on Public Health.
- 11. Hatipoğlu, S., & Özyurt, B. C. (2016). Manisa ilindeki bazı aile sağlığı merkezlerinde akılcı ilaç kullanımı. TAF Preventive Medicine Bulletin, 15(4): 1-8.Erişim Tarihi:27.06.2022.
- 12. İlaç Endüstrisi İşverenleri Sendikası (İEİS). http://www.ieis.org.tr/ieis/tr/indicators/32/dunya-ilac-pazari. Erişim Tarihi:27.06.2022
- 13. Kılıç R. (2020). Denizli ili Pamukkale ilçesindeki Aile Sağlığı Merkezlerine başvuran yetişkinlerde akılcı ilaç kullanımı. Pamukkale Üniversitesi, Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı. Tıpta Uzmanlık Tezi.
- 14. Köse E, Erdoğan N, Bedir N, Demirbaş M, İnci M. B, Karabel M. .,Tok Ş, Kibar FA, Ekerbiçer, H. Ç. (2018). Sakarya’nın taraklı ilçesindeki erişkinlerde akılcı ilaç kullanımı ile ilgili bazı bilgi ve tutumlarının incelenmesi. Sakarya Tıp Dergisi, 8(1): 80-89.
- 15. Macit M, Karaman M, & Parlak M. (2019). Bireylerin akılcı ilaç kullanım bilgi düzeylerinin incelenmesi. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2): 372-387.
- 16. Mensah BN, Agyemang IB, Afriyie DK, Amponsah SK. (2019). Self-medication practice in akuse, a rural setting in Ghana. Nigerian Postgraduate Medical Journal, 26(3): 189.
- 17. Mensah, B. N., Agyemang, I. B., Afriyie, D. K., & Amponsah, S. K. (2019). Self-medication practice in Akuse, a rural setting in Ghana. Nigerian Postgraduate Medical Journal, 26(3), 189.
- 18. Mohanta GP, Manna PK. (2015). Rational use of medicines Indian perspective. International Journal of Risk Safety in Medicine, 27(1): 47-48.
- 19. Oral S. (2021). Hastaların Akılcı İlaç Kullanımına Yönelik Bilgi Davranışları. Abant Tıp Dergisi , 10 (3): 330-344.
- 20. Özkan Ş ve Aca Z. (2020). Akılcı İlaç Kullanımında Sağlıklı Yaşam Becerilerinin Etkisi. Sosyal Güvenlik Dergisi, 10(2): 273-288 DOI: 10.32331/sgd.840669
- 21. Türkiye İlaç Pazarı Gözlem Raporu-8 .(2021). Satış Hacmi ve Değeri Açısından 2020 Yılı Pazar Durumu, Sağlık Bakanlığı, Ankara, TİTCK Yayın No:33.
- 22. Uçman T, Uysal N. (2021). Yetişkin Bireylerde Akılcı İlaç Kullanımı Ve Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi. BANÜ Sağlık Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi, 3(2):126-133. doi:10.46413/Xboneyusb ad.859525
- 23. Yılmaztürk A. (2013). Türkiye'de ve Dünyada Akılcı İlaç Kullanımı . Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi , 2 (2): 42-49 .
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Sağlık Kurumları Yönetimi |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Proje Numarası | yok |
| Yayımlanma Tarihi | 27 Aralık 2022 |
| Gönderilme Tarihi | 19 Temmuz 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Cilt: 6 Sayı: 1 |
