TOKİ ve Tasarrufa Dayalı Finansman Şirketlerindeki Konut Finansmanının Fıkhî Boyutu

İnsanlık tarih boyunca barınmaya muhtaç bir varlık olarak hayatını devam ettirmiştir. Ağaç kovukları ve mağaralarla başlayan bu süreç günümüze kadar oldukça formsal değişikliğe uğramış ve yapısal açıdan gelişerek birçok farklı biçime dönüşmüştür. Günümüzde artık barınma ihtiyacı konut için gerekli olan yapısal kaygıları aşarak maddi olanaklar boyutuna geçmiştir. İnsanların hayatlarında neredeyse ilk sırayı ev sahibi olma isteği almıştır. Sınırsız ihtiyaçlar ve sınırlı gelir kaynakları arasında yaşayan insanlar ev sahibi olabilmek için çeşitli yollara başvurmuş ve bazı sistemler geliştirmiştir. Bunların başında banka kredileri gelmektedir. Ancak faiz hassasiyeti olan ve Allah’ın emirlerine uygun bir yaşam sürmeyi hedefleyen Müslümanlar, bu sisteme karşı faizin olmadığı bazı yapılar oluşturmaya çalışmışlardır. Bunların en başında bilindiği üzere katılım bankaları gelmektedir. Faizsiz iddiası hakkında geliştirilen diğer yapılar ise tasarrufa dayalı finansman sistemi ve toplu konut projeleridir.

Çalışmadaki amaç Türkiye’nin son zamanlarda içinde bulunduğu ekonomik darboğaz dikkate alınmak suretiyle, devletin önem verdiği Toplu Konut İdaresi’nin konut projeleri ile faiz hassasiyetiyle çözüm arayışları sonucunda geliştirilen, tasarrufa dayalı finansman sisteminin konut finansman kısmı hakkında fıkhî bir değerlendirme yapmaktır. Çalışmanın kapsamı faizsiz olduğu iddialarıyla vatandaşların yöneldiği TOKİ ve Tasarrufa Dayalı Finansman Sistemi (TDFS) ile sınırlı tutularak, bu kurumlarca yapılan konut finansman işlemlerinin İslâm hukukuna uygunluğu, akitler bağlamında temellendirilen bir yöntemle açıklanmaya çalışılmıştır. Hakkında fazlaca çalışma olması sebebiyle katılım bankacılığının konut finansman yöntemleri ise kapsam dışında bırakılmıştır.