Published December 31, 2013 | Version v1
Journal article Open

Bağdat Gramer Ekolüne Genel Bir Bakış

  • 1. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Arap Dili ve Belağatı Ana Bilim Dalı

Description

Bu çalışma, Arap dili gramer tarihinde beş ekolden biri olarak kabul edilen Bağdat gramer ekolü ve temsilcileri hakkında bilgi sunmayı amaçlamaktadır. Bağdat gramer ekolü, Basra ve Kûfe şehirlerindeki gramer çalışmalarının sentezini temsil eder. Makalede, IX-XII. yüzyıllar arasında dünyanın en önemli medeniyet merkezi konumundaki Bağdat'da, Arap dili grameri ile ilgili icrâ edilen faaliyetler ve Bağdat ekolünün önde gelen gramer âlimleri hakkında bilgiler yer almaktadır.

An Overview of the Baghdad Grammar School
This article deals with the Baghdad grammar school and its representatives. The Arabic grammar activities had started in Baghdad in the 9th century after Basra and Kufa grammar schools. Baghdad which was the capital city of the Abbasid Empire was the most important center in that period. It was the crossroads of scientists and artists. Many scholars studied Arabic grammar in Baghdad and wrote many books on it. The article is a descriptive overview of these activities.

https://www.marife.org/marife/article/view/685

Notes

Atıf / Cite as: Kızıklı, Salih Zafer. "Bağdat Gramer Ekolüne Genel Bir Bakış". Marife 13/3 (2013): 133-149. https://doi.org/10.5281/zenodo.3344454.

Files

MARIFE.2013.3-39_KIZIKLI.pdf

Files (337.8 kB)

Name Size Download all
md5:0d6444d0f14d5ebf92c43b7613ad7e0c
337.8 kB Preview Download

Additional details

Related works

Is part of
2630-5550 (ISSN)

References

  • el-'Aclûnî, İsmâ'îl b. Muhammed, Keşfu'l-Hafâ', thk. Ahmed el-Kalaş, Mu'essesetu'r-Risâle, Beyrût H. 1405.
  • el-'Akîlî, Ebû Ca'fer Muhammed b. 'Umer, ed-Du'afâ', thk. 'Abdu'l-Mu'tî Emîn Kal'acî, Dâru'l-Kutubi'l-'İlmiyye, Beyrut 1984.
  • Arı, Saim, Ebu'l-Kâsım 'Abdu'r-Rahmân b. İshâk ez-Zeccâcî Hayatı, Şahsiyeti ve Eserlerinden Kitâbu'l-Lâma'ât'ı, İstanbul Üniversitesi SBE. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul 1980.
  • Bakırcı, Selami-Demirayak, Kenan, Arap Dili Grameri Tarihi, Atatürk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fak. Yayınları, Erzurum 2001.
  • Dayf, Şevkî, el-Medârisu'n-Nahviyye, Dâru'l-Me'ârif, Kahire ty.
  • Doğan, Gülnur, Ebû Ali el-Fârisî ve el-Îzâh fi'n-Nahv, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul 1970.
  • Fişek, Salih, İbn Cinnî Hayatı, Şahsiyeti, Eserleri ve el-Hasâ'is'in Metin Tercümesi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul 1981.
  • el-Hanbelî, 'Abdu'l-Hayy b. el-'İmâd, Şezerâtu'z-Zeheb fî Ahbâri Men Zeheb, thk. İhyâu't- Turâsi'l-'Arabî Komisyonu, Beyrut ty.
  • el-Hatîb el-Bagdâdî, Târîhu Bagdâd, el-Mektebetu's-Selefiyye, el-Medînetu'l-Munevvera ty.
  • el-Heysemî, 'Ali b. Ebî Bekr, Mecma'uz-Zevâ'id, Dâru'l-Kutubi'l 'Arabî, Beyrut H. 1407.
  • İbnu Cinnî, Ebu'l-Feth 'Usmân, el-Hasâ'is, thk. Muhammed 'Ali en-Necccâr, 'Âlemu'l-Kutub, Beyrut ty.
  • İbnu Cinnî, Ebu'l-Feth 'Usmân, Sirru Sinâ'ati'l-İ'râb, thk. Mustafâ es-Sakka, İdâratu İhyâi't-Turâsi'l-Kadîm, Kâhire 1954.
  • İbnu Cinnî, Ebu'l-Feth 'Usmân, el-Munsif, thk. İbrâhîm Mustafâ, 'Abdullah Emîn, Kahire 1954.
  • İbnu'l-Enbârî, Kemâlu'd-dîn 'Abdu'r-Rahmân Ebu'l-Berakât, Nuzhetu'l-Elibbâ' fî Tabakâti'l-Udebâ', thk. İbrahîm es-Sâmerrâ'î, Mektebetu'l-Menâr, ez-Zerkâ'/Ürdün 1985.
  • İbnu Hallikân, Ahmed b. Muhammed, Vefeyâtu'l-A'yân fî Enba'i Ebnâi'z-Zamân, thk. İhsân 'Abbâs, Dâru Sâdir, Beyrut 1978.
  • İbnu Hişâm, Ebû Muhammed 'Abdullah b. Yûsuf, Mugni'l-Lebîb 'an Kutubi'l-E'ârîb, thk. Muhammed Muhyiddîn 'Abdu'l-Hamîd, el-Mektebetu'l-'Asriyye, Beyrut 1991.
  • İbnu Kesîr, İsmâ'îl b. 'Umer, el- Bidâye ve'n-Nihâye, Dâru'l-Kutubi'l-'İlmiyye, Kâhire 1985.
  • İbnu'n-Nedîm, el-Fihrist, Dâru'l-Ma'rife, Beyrut 1978.
  • İsmâ'îl Bâşâ, el-Bagdâdî, Hediyyetu'l-'Ârifîn Esmâ'u'l-Mu'ellifîn ve Âsâru'l-Musannifîn, Mektebetu'l-Musennâ, Bağdat 1951.
  • Kehhâle, 'Umer Ridâ, Mu'cemu'l-Mu'ellifîn, Mu'essesetu'r-Risâle, Beyrut 1993.
  • el-Kıftî, 'Aliyyi'bni Yûsuf, İnbâhu'r-Ruvât, thk. M. Ebû'l-Fadl İbrâhîm, Kâhire 1980.
  • Kızıklı, Salih Zafer, Arap Grameri Ekolleri, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış Doktara Tezi), Bursa 2005, ss. 97-109.
  • Kızıklı, Salih Zafer, "Ebu'l-Esved ed-Du'elî'nin Arap Gramer Tarihindeki Yeri ve Önemi", Dini Araştırmalar Dergisi, C. IX, S. 25 Güz, Ankara 2006.
  • el-Lugavî, Ebû't-Tayyib, Meratibu'n-Nahviyyîn, thk. Muhammed Ebû'l-Fadl İbrahîm, Matba'atu Nehda, Mısır 1955.
  • el-Mehdî, el-Mahzûmî, ed-Dersu'n-Nahvî fi Bagdâd, Bağdat 1984.
  • Özbalıkçı, Mehmet Reşit, "Ebû Ali el-Fârisî", Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (DİA), İstanbul 1994, X, 88-90.
  • Özdemir, Sevim, Ebû Ali el-Fârisî ve Nahiv İlmindeki Yeri, Süleyman Demirel Ü Sosyal Bilimler Ens, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Isparta 1996.
  • es-Safedî, Halîl b. Eybek, el-Vâfî bi'l-Vefeyât, Beyrut 1984.
  • es-Se'âlibî, Ebû Mansûr, Yetîmetu'd-Dehr, Dâru'l-Kutubi'l-'İlmiyye, Beyrut 1403/1983.
  • Sezgin, Fuat, GAS (Geschichte des Arabischen Schrifttums), Leiden 1967-1984.
  • Sönmez, Ramazan, Zeccâcî ve el-Cümel'in Bazı Dil Hususiyetleri, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Konya 2000.
  • es-Suyûtî, 'Abdu'r-Rahman b. Ebî Bekr, Bugyetu'l-Vu'ât fî Tabakâti'l-Lugaviyyîne ve' n-Nuhât, thk. Muhammed Ebû'l-Fadl İbrâhîm, Dâru'l-Fikr, Beyrut 1979.
  • es-Suyûtî, 'Abdu'r-Rahman b. Ebî Bekr, Hem'u'l-Hevâmi' fî Şerhi Cem'i'l-Cevâmi' thk. Ahmed Şemsu'd-dîn, Dâru'l-Kutubi'l-'İlmiyye, Beyrut 1998.
  • et-Taberânî, Suleymân b. Ahmed b. Eyyûb Ebû'l-Kâsım, el-Mu'cemu's-Sagîr, el-Mektebetu'l-İslâmî, Beyrut 1985.
  • Türkmen, Dursun Ali, Arap Dilbilimcisi Zeccâcî ve "Mecâlisu'l-'Ulemâ"sında Ele Alınan Filolojik Tartışmaların Değerlendirilmesi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Samsun 2002.
  • el-Yâfi'î, Ebû Muhammed 'Abdullah b. Sa'd, Mir'âtu'l-Cenân ve 'İbratu'l-Yakazân fî Ma'rifeti Havâdisi'z-Zamân, Dâira bi'l-Me'ârif, Haydarâbâd H. 1337.
  • Yâkût, b. 'Abdillah el-Hamevî, Mû'cemu'l-Udebâ', Dâru İhyâi't-Turâsi'l-'Arabî, Beyrut 1936.
  • Yavuz, Mehmet, İbn Cinni Hayatı ve Arap Gramerindeki Yeri, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), İstanbul 1996.
  • Yavuz, Mehmet, "İbn Cinnî", Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (DİA), İstanbul 1999, XIX, 397-400.
  • Yılmaz, Zehra, ez-Zemahşerî ve el-Mufassal'ı, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Konya 1996.
  • Yûsuf b. Tagrîberdî, Ebu'l-Mahâsin, en-Nucûmu'z-Zâhira fî Mulûki Misra ve'l-Kâhira, Tab'atu Dâri'l-Kutubi'l-Mısriyye, Kahire 1929.
  • ez-Zeccâcî, Ebu'l-Kâsım 'Abdu'r-Rahmân b. İshâk, el-Îdâh fî 'İleli'n-Nahv, thk. Mâzin el-Mubârek, Menşûrâtu'r-Ridâ, Kum H.1363.
  • ez-Ziriklî, Hayruddîn, el-A'lâm, Dâru'l-'İlm li'l-Melâyîn, Beyrut 1984.
  • ez-Zubeydî, Ebû Muhammed b. el-Hasen, Tabakâtu'n-Nahviyyîn ve'l-Lugaviyyîn, thk. M. Ebû'l-Fadl İbrâhîm, Matba'atu's-Se'âde, Kahire 1954.