Palyatif Bakım Merkezlerinde Tedavi Gören Hastalara Bakım Veren Bireylerin Bakım Yükleri ve Tükenmişlik DurumlarıMemet Taşkın Egici1, Meral Kök Can2, Dilek Toprak3, Güzin Zeren Öztürk1, Elif Serap Esen1, Burcu Özen4, Nurcan Sürekci51Sağlık Bilimleri Üniversitesi Şişli Hamidiye Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı, İstanbul
2Sağlık Bilimleri Üniversitesi Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi
3Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi, Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı, Tekirdağ
4Eyüpsultan Devlet Hastanesi, Palyatif Bakım Servisi, İstanbul
5Sağlık Bilimleri Üniversitesi İstanbul Gaziosmanpaşa Taksim Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Palyatif Bakım Servisi, İstanbul
,Amaç: Bu çalışmada, halen evde bakım hizmetinden yararlanmakta iken,
çeşitli nedenlerle palyatif bakım merkezlerinde yatan hastalara bakım veren
bireylerin bakım yükleri ve tükenmişlik durumlarının değerlendirilmesi;
hastalar yanında bakım verenlerin gereksinimlerini karşılamaya yönelik
tıbbi-sosyal hizmet planlamalarına katkı sunulması amaçlanmıştır.
Yöntem: Bu çalışma kamu hastaneleri palyatif bakım merkezlerinde tedavi
gören 129 hastaya bakım verenlerde yapıldı. Çalışma kesitsel ve tanımlayıcı
niteliktedir. Sosyodemografik bilgi formu, Zarith Bakım Verme Yükü Ölçeği
ve Maslach Tükenmişlik Ölçeği formu yüz yüze görüşme yöntemiyle doldurularak veriler elde edildi.
Bulgular: Çalışmaya katılanların 92’si (%71,3) kadındı, çoğunluğu (%54,3)
41-64 yaş grubundaydı ve en yüksek oranda (%42,6) hastaların çocukları
bakım vermekteydi. Bakım verenlerin ortalama puanları sırasıyla, Zarith
Bakım Verme Yükü Ölçeği’nden 37,71±15,44; Maslach Tükenmişlik Ölçeği
alt grupları olan Duygusal Tükenmişlikten 12,16±8,20, Duyarsızlaşmadan
4,19±4,25 ve Kişisel Başarıdan 19,68±5,43 puan olduğu belirlendi. Bakım
verenlerin bakım yüklerinin artması ile Maslach Tükenmişlik Ölçeği alt
grupları Duygusal Tükenme (R=0,611; p=0,000) ve Duyarsızlaşma
(R=0,476; p=0,000) arasında pozitif yönde, Kişisel Başarı (R=-0,232;
p=0,008) arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki bulundu. Bakım verenin
yükü arttıkça tükenmişlik düzeyi artmaktaydı. Yaş, cinsiyet, medeni durum,
eğitim durumu, bakım hizmeti karşılığında ücret alma durumu, başka bir
bakıcı ile çalışılması ve baktığı hastanın tanısı ile Zarith Bakım Verme Yükü
Ölçeği ve Maslach Tükenmişlik Ölçeği arasında anlamlı bir fark bulunmadı
(p>0,05).
Sonuç: Bakım verenlerin yükleri arttıkça tükenmişlikleri de artmaktadır.
Bakım süresinin uzunluğu ve kronik hastalık varlığı tükenmişliği artırmaktadır. Sağlık çalışanları tarafından bakım verenlerin durumunun değerlendirilmesi, psikososyal olarak destek verilmesi, bakım yükünün ve tükenmişlik duygusunun azaltılması ve aynı zamanda bakım hizmetinin kalitesi açısından uygun olacaktır. Anahtar Kelimeler: Palyatif bakım, evde bakım hizmetleri, bakıcılar, tükenmişlik
Burden and Burnout of Caregivers Whose Patients Treated at the Palliative Care CenterMemet Taşkın Egici1, Meral Kök Can2, Dilek Toprak3, Güzin Zeren Öztürk1, Elif Serap Esen1, Burcu Özen4, Nurcan Sürekci51Department of Family Medicine, University of Health Science Şişli Hamidiye Etfal Research and Training Hospital, İstanbul, Turkey
2University of Health Science Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Mental and Neurological Disorders Research and Training Hospital
3Department of Family Medicine, Tekirdağ Namık Kemal University, Tekirdağ, Turkey
4Palliative Care Center, Eyüpsultan Public Hospital, İstanbul, Turkey
5Palliative Care Center, University of Health Science İstanbul Gaziosmanpaşa Taksim Research and Training Hospital, İstanbul, Turkey
Objective: This study was performed to evaluate the status of care burden
and the burnout of the caregivers who take care of the patients in the palliative care centers for various reasons, while under observation of home care
services; and contribute to medicosocial service planning so as to meet the
caregivers needs.
Method: A total of 129 caregivers whose patients treated in palliatif care
centers of public hospitals were enrolled in the study. This is a crosssectional and descriptive study. The data were obtained through filling up
The socio-demographic data sheet, Zarit Burden Interview (ZBI) and
Maslach Burnout Inventory (MBI) using face-to-face interview method.
Results: Of the 129 caregivers, 92 (71.3%) were women, and 54.3% of them
were at the age of 40-64; while 42.6% of them were the children of the
patients. The mean Zarit Burden Interview score (37.71±15.44) and the
mean Maslach Burnout Inventory score of Emotional Exhaustion
(12.16±8.20), and the mean Depersonalization score (4.19±4.25) and the
mean Personal Accomplishment score (19.68±5.43) were also estimated..
We found a positive correlation between the increasing burden of caregivers
with the subgroups of Maslach Burnout Inventory Emotional Exhaustion
(R=0.611; p=0.000) and the Depersonalization (R=0.476; p=0.000). There
was a negative correlation between the increasing burden of caregivers and
their Personal Accomplishment (R=-0.232; p=0.008). As the Zarit Burden
Interview score increased the level of Maslach Burnout Inventory scores
also increased. There were no relation between age, gender, marital
status,education status of caregivers,absence of financial support, working
with another caregiver, the diagnosis of the patients they were caring for
and Zarit Burden Interview and Maslach Burnout Inventory (p>0.05).
Conclusion: When burden of the caregivers increase; their burnout level
also increases. Longer caregiving periods and the presence of a chronic
disease increase burnout levels too. Evaluation of the status of caregivers,
and provision of phychosicial support will be appropriate in reducing the
care burden and burnout perceived by healthcare professionals, and increasing quality of medical care services. Keywords: Palliative care, home care services, caregivers, burnout
Memet Taşkın Egici, Meral Kök Can, Dilek Toprak, Güzin Zeren Öztürk, Elif Serap Esen, Burcu Özen, Nurcan Sürekci. Burden and Burnout of Caregivers Whose Patients Treated at the Palliative Care Center. . 2019; 5(2): 123-131
Sorumlu Yazar: Memet Taşkın Egici, Türkiye |
 (57 kere görüntülendi)
 (2941 kere indirildi)
|
|