Kabin Memurluğunun ‘Havada Kalan’ Tarihi ve Mesleğin Cinsiyetli İnşası - The History of Cabin Attendants Hanging Up in the Air and Gendered Construction of the Profession
Öz
Kadın çalışanların ağırlıkta olduğu bir alan olan havacılık
sektörünün belirleyicilerinin, kabin memurlarının hayatları üzerindeki etkisi,
çeşitli güzellik mitleriyle özdeşleştirilen meslek çalışanlarının
sınırlandırılmış beden politikaları karşısında tutumları, duygusal emek yükü ve
cinsiyetçi politikalar belirlenerek, bu politikaların kadın yaşamlarına etkisi
tespit edilmek üzere bir çalışma yapılmıştır. Görünmez bir meslek olarak
tanımlanabilecek mesleği icra eden kabin memuru kadınların temsili bol ancak
kendi söylemlerinin hemen hemen hiç yer almadığı literatüre, kendi
hikâyelerinin ve söylemlerinin kazandırılmasının hedeflendiği çalışmada
Türkiye’de bulunan Hava yolu şirketlerinde halen çalışmakta olan ya da bir
dönem kabin memurluğu yapmış kadınlarla derinlemesine görüşmeler yapılmıştır.
Çalışma kadın kabin memurları üzerine odaklanmakta ve onların toplumsal olarak
cinsiyetlendirilmiş öznelliklerinin bu sınırlı bağlamda nasıl kurulduğunu ve
müzakere edildiğini araştırmaktadır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akgündüz, G. Ö. (2013, Eylül – Ekim ). Foucault'da İktidar ve Beden İlişkisi. Akademik Bakış Dergisi(38), 6-7.
- Akın, H. (2001). Orta Çağ Avrupası’nda Cadılar ve Cadı Avı. Ankara: Dost.
- Andrews, M. (1995). “Daredevils and Ladybirds: Gender and the Aviation Industry Before World War II,”. Essays in Economic and Business History(13), s. 285.
- Barry, K. (2007). Femininity in Flight: A History of Flight Attendants. Durham And London : Duke University Press.
- Bell, E. S. (1993). A Place in the Sky: Women Writing About Aviation, 1920-1940,. Proteus: A Journal of Ideas, s. 43.
- Berktay, F. (2003). Meşum Kadınlar, Solucanlar, Maymunlar, Zehirli Sarmaşıklar Vesaire: 19. Yüzyıl İngiliz Popüler Kültüründe Kadın Kurgusu. B. Fatmagül içinde, Tarihin Cinsiyeti (s. 131-146). İstanbul: Metis.
- Bora, A. (2010). Kadınların Sınıfı. İstanbul: İletişim.
- Butler, J. (1990). Calls ‘The Scenography of Production’ . Büyüköztürk, Çakmak, K., Akgün, E., Karadeniz, Ö., ve Demirel, F. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem.
- Cıbıroğlu, Y. (1996). Kadını Yazısız Tarihi 'M' ve 'N' Sesi. İstanbul: Payel
- Corn, J. (1983). The Winged Gospel. America's Romance with Aviation, 1900-1950. New York: Oxford University .
- Çabuklu, Y. (2006). Bedenin Farklı Halleri. İstanbul: Kanat Yayınları.
- Çakır, S. (2011). Feminist Tarih Yazımı: Tarihin kadınlar için, kadınlar tarafından yeniden inşası. (der. S. Sancar), 21. Yüzyıla Girerken Türkiye’de Feminist Çalışmalar.
- Deirdre, E., ve Ehrenreich, B. (1992). Cadılar Büyücüler ve Hemşireler. (E. Uğur, Çev.) Kavram.
- Dolgun, U. (2008). Şeffaf Hapishane Yahut Gözetim Toplumu. Ankara: Ötüken.
- Earhart, A. (1929). The First Women‟s Air Derby. An interview with Amelia. (F. D. McMullen, Röportaj Yapan) The Woman’s Journal.
- Foucault, M. (2003). Cinselligin Tarihi . (H. U. Tanrıöver, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Gerede, E. (Dü.). (2015). Havayolu Taşımacılığı ve Ekonomik Düzenlemeler Teori ve Türkiye Uygulaması. Ankara: Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü
- Gils, B. (2009). Pioneers of Flight: An Analysis of Gender Issues in United States Civilian (Sport) and Commercial Aviation 1920-1940. Canada: University of Windsor.
- Gramsci. (1971). Selection from the Prison Notebooks.
- Herman, E. S., ve Chomsky, N. (2012). Rızanın İmalatı. (E. Abadoğlu, Çev.) BGST
- Kandiyoti, D. (1997). Cariyeler Bacılar Yurttaşlar. İstanbul: Metis Yayınları.
- Köse, H. (2010). Tüketim Toplumunda Bir Sosyal Beden Kurgusu Olarak Kadın. Uluslararası Multidisipliner Kadın Kongresi (Dü.), 21. Yüzyılın Eşiğinde Kadınlar:
- Değişim ve Güçlenme. içinde Cilt IV, s. 125-137. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Yayın
- Lovegrove, K. (2000). Airline: Identity, Design and Culture . China : Laurence King.
- Mills, A. J. (1993). Strategy, Sexuality And The Strotosphere: Airlines And The Gendering Of Organisation. Colchester, England: University of Essex.
- Mills, A. J. (1998). Cockpits, hangars, boys and galleys : corporate masculinities and the development of British Airways. Gender, work and organization(5), 172-188.
- Mills, A. J. (2006). Sex, Strategy and the Stratosphere: Airlines and the Gendering of Organizational Culture. Palgrave Macmilan .
- Oakes, C. (1985). United States Women in Aviation 1930-1939. Washington: Smithsonian Institution Press.
- Özbudun, S. (2007). Bir Egemenlik Alanı Olarak Kadın Bedeni. S. Özbudun, T. Demirer, ve C. Sarı içinde, Küreselleşme, Kadın ve 'Yeni'- Ataerki (137-145). Ankara: Ütopya.
- Pelizzon, S. M. (2009). Kadının Konumu Nasıl Değişti? Feodalizmden Kapitalizme . Ankara: İmge kitapevi.
- Saktanber, A. (1993). Türkiye'de Meyada Kadın: Serbest, Müsait Kadın veya İyi Eş, Fedakar Anne . Ş. Tekeli içinde, 1980'ler Türkiye'sinde Kadın Bakış Açısından Kadınlar (s. 211-232). İstanbul : İletişim .
- Schmidt, L. (2013). Glamour in the Skies: The Golden Age of the Air Stewardess. History Press.
- Torun, S. (2008). Kırım Savaşı'nda Hasta Bakımı ve Hemşirelik. Doktora Tezi . Adana: Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Deontoloji ve Tıp Tarihi Anabilimdalı .
- Yaktıl, O. G. (2010). Güzellik Kadınlar İçin Nasıl Vaade Dönüşür: Kadın Dergilerindeki Kozmetik Reklamları Üzerine Bir İnceleme. Selçuk İletişim, 6(3), 184-195.
- Whitelegg, D. (2007). Working the Skies: The Fast-Paced, Disorienting World of the Flight Attendant. New York and London: Newyork University Press.
Öz
This study is carried out in order to identify the
characteristics of the aviation industry, a predominantly female sector- upon
cabin attendants’ lives. The study also aims to shed light on how cabin
attendants associated with various beauty myths react to such restricted body
politics and what kind of impacts emotional labour burden and sexist policies
have on women’s lives. The profession can be described as an invisible
occupation. The literature that the representation of women is abundant but
their own discourse almost never takes place. The study aimed at the
acquisition of their own stories and discourses, the women who are currently
working in airline companies in Turkey or who have been worked as a
cabinattendant. Thispaper is a preliminary attempt to include cabin attendants’
own narrations and expressions in the literature concerning cabin attendants
who are thought to hold an invisible position that abounds in female
representation without their own voices. For this purpose, in-depth
interviewing with women who are still working or have worked for once as a
cabinattendant in airline companies in Turkey is conducted. The work focuses on
women cabin crews and explores how their gendered subjectivities are
established and negotiated in this limited context.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akgündüz, G. Ö. (2013, Eylül – Ekim ). Foucault'da İktidar ve Beden İlişkisi. Akademik Bakış Dergisi(38), 6-7.
- Akın, H. (2001). Orta Çağ Avrupası’nda Cadılar ve Cadı Avı. Ankara: Dost.
- Andrews, M. (1995). “Daredevils and Ladybirds: Gender and the Aviation Industry Before World War II,”. Essays in Economic and Business History(13), s. 285.
- Barry, K. (2007). Femininity in Flight: A History of Flight Attendants. Durham And London : Duke University Press.
- Bell, E. S. (1993). A Place in the Sky: Women Writing About Aviation, 1920-1940,. Proteus: A Journal of Ideas, s. 43.
- Berktay, F. (2003). Meşum Kadınlar, Solucanlar, Maymunlar, Zehirli Sarmaşıklar Vesaire: 19. Yüzyıl İngiliz Popüler Kültüründe Kadın Kurgusu. B. Fatmagül içinde, Tarihin Cinsiyeti (s. 131-146). İstanbul: Metis.
- Bora, A. (2010). Kadınların Sınıfı. İstanbul: İletişim.
- Butler, J. (1990). Calls ‘The Scenography of Production’ . Büyüköztürk, Çakmak, K., Akgün, E., Karadeniz, Ö., ve Demirel, F. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem.
- Cıbıroğlu, Y. (1996). Kadını Yazısız Tarihi 'M' ve 'N' Sesi. İstanbul: Payel
- Corn, J. (1983). The Winged Gospel. America's Romance with Aviation, 1900-1950. New York: Oxford University .
- Çabuklu, Y. (2006). Bedenin Farklı Halleri. İstanbul: Kanat Yayınları.
- Çakır, S. (2011). Feminist Tarih Yazımı: Tarihin kadınlar için, kadınlar tarafından yeniden inşası. (der. S. Sancar), 21. Yüzyıla Girerken Türkiye’de Feminist Çalışmalar.
- Deirdre, E., ve Ehrenreich, B. (1992). Cadılar Büyücüler ve Hemşireler. (E. Uğur, Çev.) Kavram.
- Dolgun, U. (2008). Şeffaf Hapishane Yahut Gözetim Toplumu. Ankara: Ötüken.
- Earhart, A. (1929). The First Women‟s Air Derby. An interview with Amelia. (F. D. McMullen, Röportaj Yapan) The Woman’s Journal.
- Foucault, M. (2003). Cinselligin Tarihi . (H. U. Tanrıöver, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Gerede, E. (Dü.). (2015). Havayolu Taşımacılığı ve Ekonomik Düzenlemeler Teori ve Türkiye Uygulaması. Ankara: Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü
- Gils, B. (2009). Pioneers of Flight: An Analysis of Gender Issues in United States Civilian (Sport) and Commercial Aviation 1920-1940. Canada: University of Windsor.
- Gramsci. (1971). Selection from the Prison Notebooks.
- Herman, E. S., ve Chomsky, N. (2012). Rızanın İmalatı. (E. Abadoğlu, Çev.) BGST
- Kandiyoti, D. (1997). Cariyeler Bacılar Yurttaşlar. İstanbul: Metis Yayınları.
- Köse, H. (2010). Tüketim Toplumunda Bir Sosyal Beden Kurgusu Olarak Kadın. Uluslararası Multidisipliner Kadın Kongresi (Dü.), 21. Yüzyılın Eşiğinde Kadınlar:
- Değişim ve Güçlenme. içinde Cilt IV, s. 125-137. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Yayın
- Lovegrove, K. (2000). Airline: Identity, Design and Culture . China : Laurence King.
- Mills, A. J. (1993). Strategy, Sexuality And The Strotosphere: Airlines And The Gendering Of Organisation. Colchester, England: University of Essex.
- Mills, A. J. (1998). Cockpits, hangars, boys and galleys : corporate masculinities and the development of British Airways. Gender, work and organization(5), 172-188.
- Mills, A. J. (2006). Sex, Strategy and the Stratosphere: Airlines and the Gendering of Organizational Culture. Palgrave Macmilan .
- Oakes, C. (1985). United States Women in Aviation 1930-1939. Washington: Smithsonian Institution Press.
- Özbudun, S. (2007). Bir Egemenlik Alanı Olarak Kadın Bedeni. S. Özbudun, T. Demirer, ve C. Sarı içinde, Küreselleşme, Kadın ve 'Yeni'- Ataerki (137-145). Ankara: Ütopya.
- Pelizzon, S. M. (2009). Kadının Konumu Nasıl Değişti? Feodalizmden Kapitalizme . Ankara: İmge kitapevi.
- Saktanber, A. (1993). Türkiye'de Meyada Kadın: Serbest, Müsait Kadın veya İyi Eş, Fedakar Anne . Ş. Tekeli içinde, 1980'ler Türkiye'sinde Kadın Bakış Açısından Kadınlar (s. 211-232). İstanbul : İletişim .
- Schmidt, L. (2013). Glamour in the Skies: The Golden Age of the Air Stewardess. History Press.
- Torun, S. (2008). Kırım Savaşı'nda Hasta Bakımı ve Hemşirelik. Doktora Tezi . Adana: Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Deontoloji ve Tıp Tarihi Anabilimdalı .
- Yaktıl, O. G. (2010). Güzellik Kadınlar İçin Nasıl Vaade Dönüşür: Kadın Dergilerindeki Kozmetik Reklamları Üzerine Bir İnceleme. Selçuk İletişim, 6(3), 184-195.
- Whitelegg, D. (2007). Working the Skies: The Fast-Paced, Disorienting World of the Flight Attendant. New York and London: Newyork University Press.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Mayıs 2019 |
| Gönderilme Tarihi | 25 Aralık 2018 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 Cilt: 2 Sayı: 1 |
Kaynak Göster
Dergide yayımlanan tüm çalışmalar, kamu ve tüzel kişilerce, gerekli atıflar verilmek koşuluyla kullanıma açık olup dergide yayımlanmış çalışmaların tüm sorumluluğu yazarlarına aittir.