Otwarty dostęp w przewozach kolejowych w świetle zmian ustawowych

Transport kolejowy w Polsce może być realizowany w dwóch formach. Po pierwsze jako usługa publiczna, po drugie komercyjnie. Celem artykułu jest przedstawienie kwestii otwartego dostępu, stwarzającego możliwość wykonywania komercyjnych przewozów kolejowych na podstawie decyzji wydanej przez Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego. Aktualnie może to być decyzja o przyznaniu otwartego dostępu lub ograniczonego dostępu. W artykule zostały przedstawione obie konstrukcje, ze szczególnym uwzględnieniem nowych rozwiązań, wprowadzonych do ustawy o transporcie kolejowym. Zmiany te są efektem dostosowania polskiego prawa do regulacji unijnych. Ich wprowadzenie może ułatwić przewoźnikom uruchomienie przewozów o charakterze komercyjnym. Kolejno zostały omówione zasady i procedura wydawania decyzji, a także kwestie dotyczące procedury odwoławczej, zwłaszcza w kontekście ostatnich zmian, związanych ze zmianą trybu cywilnego na administracyjny. Wszystkie zaprezentowane w artykule rozwiązania mają jeden cel. To poprawa jakości świadczonych usług w transporcie kolejowym, także poprzez zwiększenie konkurencyjności w segmencie tego transportu.

Bibliografia/References

Literatura/Literature

Adamiak, B. (2019). W: B. Adamiak, J. Borkowski, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer.

Barcik, J, Czech, P. (2010). Sytuacja transportu kolejowego w Polsce na przełomie ostatnich lat — część 1. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Transport, (67), 6.

Engelhardt, J. (2017). Czwarty pakiet kolejowy — przewozy pasażerskie. Transport Miejski i Regionalny, (12), 13.

Gola, J. (2014). Prezes Urzędu Transportu Kolejowego — niezależny organ regulacyjny? W: J. Gola, W. Szydło (red.), Regulacja w sektorze kolejowym i jej sądowa kontrola. Prace naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, (268), 35–44. https://doi.org/10.15611/pn.2014.368.03

Jurkowska, A. (2010). Wspólna polityka transportowa. W: A. Jurkowska, T. Skoczny (red.), Polityki Unii Europejskiej: polityki sektorów infrastrukturalnych. Aspekty prawne, Tom XXVII, Warszawa: Instytut Wydawniczy EuroPrawo.

Kaleta, K., Kotowski, A. (2019). Podstawy prawoznawstwa. Warszawa: Difin.

Kraśniewski, M. (2017). Otwarty dostęp w świetle decyzji Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego. Internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny, (4), 102. https://doi.org/10.7172/ikar

Przybylska, M. (2013). Sytuacja prawna przedsiębiorcy w sprawach regulacyjnych oraz antymonopolowych na etapie postępowania weryfikacyjnego. Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego (5), 7–8.

Przybylska, M. (2014). Decyzja o przyznaniu otwartego dostępu jako forma działania Prezesa UTK. W: J. Gola, W. Szydło (red.), Regulacja w sektorze kolejowym i jej sądowa kontrola. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, (268), 35–44. https://doi.org/10.15611/pn.2014.368.10

Raczyńska, J. (2008). III pakiet kolejowy. Nowe unijne regulacje w zakresie organizacji kolejowych przewozów pasażerskich. Technika Transportu Szynowego, (1/2), 57.

Starościak, J. (1975). Prawo administracyjne. Warszawa: PWN.

Szewczyk, E., Szewczyk, M. (2012). Odmowa wszczęcia postępowania administracyjnego w kontekście art. 61a Kodeksu postępowania administracyjnego. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, (LXXIV — z. 1), 49–50. https://doi.org/10.14746/rpeis.2012.74.1.3

Szczerbaciuk, Z. (2014). Publiczny transport drogowy. Uwarunkowania i prognozy funkcjonowania. Autobusy: Technika, Eksploatacja. Systemy Transportowe, (4), 17.

Tworek, W. (2016). Organizacja przewozów użyteczności publicznej w transporcie drogowym w świetle wojewódzkich planów zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego. Transport miejski i regionalny, (4), 3.

Wach, K. (2019). Nazwa SuperRegio nie ma żadnego znaczenia. InfoRail.pl, http://inforail.pl/nazwa-superregio-nie-ma-zadnego-znaczenia-_more_115123.html (26.08.2021).

Wach, K. (2021). Nowa umowa PKP Intercity — 10 lat, 21 mld zł. InfoRail.pl, https://transinfo.pl/inforail/nowa-umowa-pkp-intercity-10-lat/ (26.08.2021).

Wasiak, M. (2014). W: M. Wierzbowski, P. Wajda (red.), Ustawa o transporcie kolejowym. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer.

Wróbel, A. (2016). W: A. Wróbel, M. Jaśkowska, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer.

 

Akty prawne/Legal acts

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/34/UE z 21.11.2012 r. w sprawie utworzenia jednolitego europejskiego obszaru kolejowego (Dz.Urz. UE L 343/32).

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2016/2370/UE z 14.12.2016 r. zmieniająca dyrektywę 2012/34/UE w odniesieniu do otwarcia rynku krajowych kolejowych przewozów pasażerskich oraz zarządzania infrastrukturą kolejową (Dz.Urz. UE L 352/1).

Rozporządzenie (WE) nr 1370/2007 z 23.10.2007 r. dotyczące usług publicznych w zakresie kolejowego i drogowego transportu pasażerskiego oraz uchylające rozporządzenia Rady (EWG) nr 1191/69 i (EWG) nr 1107/70 (Dz.Urz. UE L 315/1).

Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2018/1795 z 20.11.2018 r. ustanawiające procedurę i kryteria do celów stosowania badania równowagi ekonomicznej (Dz.Urz. UE L 294/5).

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 4.12.2020 r. w sprawie planu zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego w międzywojewódzkich i międzynarodowych przewozach pasażerskich oraz w wojewódzkich przewozach pasażerskich w transporcie kolejowym, (Dz.U. z 2020 r., poz. 2328).

Ustawa z 14.06.1960 r. — Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2021 r., poz. 735 ze zm.)

Ustawa z 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2019 r., poz. 2325).

Ustawa z 28.03.2003 r. o transporcie kolejowym (Dz.U. z 2020 r., poz. 1043 ze zm.).

Ustawa z 16.12.2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz.U. z 2021 r., poz. 1371).

Ustawa z 13.02.2020 r. o zmianie ustawy o transporcie kolejowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2020 r., poz. 400).