سیاستگذاری در قبال جرایم ناشی از نفرت در ایران؛ تلاقی ارزش‌های جمعی و باورهای فردی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرم شناسی، پردیس ارس دانشگاه تهران. ایران

2 دانشیار گروه حقوق، دانشکده حقوق، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران.

3 استادیار گروه حقوق، دانشکده حقوق، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران

چکیده

در نظام کیفری ایران، جرایم مبتنی بر نفرت بیش از هر چیز نگرش های ایدئولوژیک و ارزش های غالب جمعی را نشان میدهد؛ در حالی که وضع این جرایم اصالتاً مبتنی بر پاسداشت باورهای فردی یا باورهای اقلیت است تا به گونه ای در برابر قدرت جمع یا قدرت اکثریت، حمایت شوند. سیاستگذاری در قبال جرایم ناشی از نفرت در ایران، دو مسیر متفاوتی را طی کرده است: نخست طبق قانون تبلیغ تبعیض نژادی مصوب 1356 ،رویکردی جهان-  شمول به مقوله ارزش های مورد حمایت دارد و دوم اصلاحات اعمال شده در بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی که رویکردی بومی و ملی به ارزشهای مورد نظر دارد. این نوشتار با استفاده از منابع کتابخانه ای و به روش تتفسیری-کیفی میکوشد تا سیاستگذاری در قبال جرم انگاری رفتارهای مبتنی بر نفرت را رویکرد میان رشته ای در زمینه حقوق کیفری و جامعه شناسی سیاسی تبیین کند و با بررسی سیر و شیوه سیاستگذاری در این زمینه، این نتیجه حاصل میشود که جرایم ناشی از نفرت، بیش از هر دسته دیگری از جرایم، ظرفیت تاثیرپذیری از فاصله میان اعتقادات جمعی و ارزشهای اکثریت و باورهای فردی و خواسته- های اقلیت دارد که در صورت حمایت قدرت سیاسی از اعتقادات جمعی، سیاستگذاری در قبال این جرایم به طور کلی از مسیر درست خود خارج خواهد شد.

کلیدواژه‌ها