مطالعات اقتصاد اسلامی

ارزیابی راهکارهای دستیابی به عدالت اقتصادی با رویکرد پویایی سیستمی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه اقتصاد دانشگاه پیام‌نور، سمنان، ایران

چکیده

در این مقاله با استفاده از رویکرد پویایی سیستمی به ارزیابی موانع دستیابی به عدالت اقتصادی می‌پردازیم. همچنین سازوکارهای موجود در اقتصاد که در نهایت سبب بهبود شکاف طبقاتی و افزایش تولید ناخالص ملی سرانه که نتیجه تحقق عدالت اقتصادی است با استفاده از روابط عِلّی و معلولی را استخراج می‌کنیم. مدل کلی از سه زیرمدل شکاف طبقاتی و تورم و مالیات تشکیل می‌شود. نتایج حاصل از مدل نشان می‌دهد برای کاهش شکاف طبقاتی دولت علاوه‌بر ارائه خدمات اجتماعی متناسب با دهک‌های درآمدی به‌منظور تأمین نیازهای اساسی، با اصلاح ساختار مالیاتی و شفاف‌سازی جریان درآمدی، می‌تواند عدالت مالیاتی را پیاده‌سازی کند. عدالت مالیاتی همراه با افزایش درآمد سرانه نقش مؤثری درکاهش شکاف طبقاتی خواهد داشت. تلاش برای کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی و انضباط مالی دولت به‌طور غیرمستقیم از دیگر عوامل مؤثر در تحقق عدالت اقتصادی به‌شمار می‌رود. همچنین مدل نشان می‌دهد بهبود فضای کسب‌و‌کار به‌واسطه کاهش نرخ بیکاری می‌تواند نقش مهمی در کاهش شکاف طبقاتی و دستیابی به عدالت اقتصادی داشته باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluating Strategies to Achieve Economic Justice: A System Dynamics Approach

نویسنده [English]

  • Hossein Rezaee

Assistant Professor of Economics, Payame Noor University, Semnan, Iran.

چکیده [English]

In this paper, using System Dynamics Approach to the evaluation methods of achieving economic justice. In this paper, the existing mechanisms in the economy that ultimately improved the income gap and increasing GDP per capita Which represents economic justice using causal relationships . Vensim software is used for drawing casual diagrams. The model is generated of the three sub model income gap, inflation and tax. In addition to providing social services to reduce the income gap is proportional to income deciles for basic needs the amendment to the income tax structure and transparency, to implement the Tax Justice. Tax Justice with an increase in per capita income will have an important role in reducing the income gap. Trying to reduce dependence on oil revenues and fiscal discipline are also factors in achieving economic justice. The government has also recommended the implementation of monetary and fiscal policy, inflation targeting does.

کلیدواژه‌ها [English]

  • System Dynamics
  • Inflation
  • Class Gap
  • Economic Justice
  • Tax Justice. JEL Classification: B41
  • B16
جعفری‌صمیمی، احمد، و قلی‌زاده‌کناری، صدیقه (1386). بررسی رابطه تورم و رشد اقتصادی در کشور‌های در حال توسعه؛ شواهدی جدید. فصلنامه نامه مفید، 13(63)، 45-58.
جهانبین، فرزاد، و نعمتی، محمد (1394). معیارها و راهبردهای عدالت در نهج‌البلاغه. فصلنامه پژوهش‌های نهج‌البلاغه، 3(10)، 103-122.
خاندوزی، سیداحسان (1390). بازخوانی و نقد نظریه‌‌های عدالت اقتصادی در قرن بیستم. فصلنامه مجلس و راهبرد، 18(68)، 109-146.
رالز، جان (1383). عدالت به‌مثابه انصاف (عرفان ثابتی، مترجم)، تهران: ققنوس.
رجایی، محمدکاظم، و معلمی، مهدی (1390). درآمدی بر مفهوم عدالت اقتصادی و شاخص‌‌های آن، دوفصلنامه معرفتاقتصاداسلامی، 1(4)، 5-30.
سالیوان، راجر (1380). اخلاق در فلسفه کانت (عزت‌الله فولادوند، مترجم)، تهران: طرح‌نو.
سن، آمارتیا (1381). توسعه به‌مثابه آزادی (حسین راغفر، مترجم)، ‌تهران: کویر.
طباطبایی، محمدحسین (1362). اصول فلسفه و روش رئالیسم. تهران: صدرا.
عبدالملکی، حجت‌الله (1392). اقتصاد مقاومتی نظریه‌‌ها و راهکار‌ها. تهران: سدید.
عیوضلو، حسین (1386). شاخص‌‌های عدالت اقتصادی. تهران: مجمع تشخیص مصلحت نظام.
کمیجانی اکبر؛ و محمدزاده، فریدون (1393). تأثیر تورم بر توزیع درآمد و عملکرد سیاست‌‌های جبرانی، فصلنامه پژوهش‌‌ها و سیاست‌‌های اقتصادی، 22(69)، 5-24.
کمال، سیدمحمد؛ و بحرانی، مرتضی (1387). نظریه عدالت. تهران، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
لاک، جان (1387). رساله‌ای درباره حکومت (حمید عضدانلو، مترجم). تهران: نی.
مطهری، مرتضی (1361). عدل الهی. تهران: صدرا.
مهرگان، نادر، و محسنی، الهه (1391). بررسی رابطه علّی بین فقر و فساد در کشور‌های در حال توسعه. فصلنامه رفاهاجتماعی، 12(46)، 29-56.
والزر، مایکل (1389). حوزه‌‌های عدالت (صالح نجفی، مترجم). تهران: ثالث.
‌هابز، توماس (1380). لویاتان (حسین بشیریه، مترجم). تهران: نی.
رجایی، محمدکاظم، و معلمی سیدمهدی (1390). درآمدی بر مفهوم عدالت اقتصادی و شاخص‌های آن. دوفصلنامه معرفت اقتصاد اسلامی، 4(26)، 5-30.
رجایی، محمدکاظم (1392)، مفهوم و معیار عدالت اقتصادی، دوفصلنامه معرفت اقتصاد اسلامی، 9(9)، 80-105.
Buchanan, J. M. (1986). Liberty, Market and State: Political Economy in the 1980s. Wheatsheaf Books.
Dias R. W. M. (1982). Jurisprudence, 5th ed. UK, Butterworth & CO. Publishers, Ltd
Gurvitch, G. (1972).  Encyclopedia of Social Sciences seligman Edwin R. A. &  K. Alvin Johnson (ed), vol 8, the Macmillan company, New York.
Hayek, F. A. V. (1960). The Constitution of Liberty University of Chicago Press. Chicago Ill.
Hayek, F. V. (1976). The Mirage of Social Justice, New York, Routledge.
Kolm, S. C. (2002). Modern Theories of Justice. MIT Press.
Konow, J. (2003). Which is the Fairest one of all? A Positive Analysis of Justice Theories. Journal of Economic Literature, 41(4), 1188-1239.
Leventhal, G. S., & Michaels, J. W. (1971). Locus of Cause and Equity Motivation as Determinants of Reward Allocation. Journal of Personality and Social Psychology, 17(3), 229.
Murnion, W. E. (1989). The Ideology of Social Justice in Economic Justice for all. Journal of Business Ethics, 8(11), 847-854.
Nozik, R. (2009). Anarchy, the State and Utopia.
Posner, R. A. (1981). The Economics of Justice. Harvard University Press.
Rawls, J. (1964). Justice as Fairness, the Philosophical Review, 67.
Rawls j. (1996). A Theory of Justice, Oxford University Press.
Sandel, M. J. (2010). Justice: What's the Right Thing to do? Macmillan.
Sen, A. (2000). Social Justice and the Distribution of Income. Handbook of Income Distribution, 1, 59-85.
Silver, M. (1989). Foundations of Economic Justice. Oxford: Blackwell.
Taymiyyah, I. (1963). Majmu Fatawa Shaykh al-Islam Ahmad ibn Taymiyyah. Riyad: Matabe'al-Riyad, 1382, 8.
Werner, G. & selten, R. (1994). Distributive Justice: A Behevioral Theory and Emprical Evidence, Essays on Economic Psychology.
 
مطالعات اقتصاد اسلامی
دوره 12، شماره 1 - شماره پیاپی 23
آبان 1398
صفحه 69-88