بررسی اثر سرریزهای مستقیم و غیرمستقیم تحقیق و توسعه خارجی بر شاخص رقابت پذیری جهانی و رشد اقتصادی: رویکرد پانل ARDL

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری اقتصاد دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه سیستان و بلوچستان

2 دانشیار گروه اقتصاد دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه سیستان و بلوچستان

3 دانشیار اقتصاد، گروه اقتصاد، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه سیستان و بلوچستان

چکیده

بر اساس نظریه­های اقتصاد بین الملل، تجارت بین کشورها موجب جریان و انتقال دانش و فناوری بین شرکای تجاری می­شود. این انتقال در ادبیات اقتصاد بین الملل تحت عنوان سرریزهای تحقیق و توسعه خارجی یاد می­شود. این سرریزها به دو صورت مستقیم و غیرمستقیم صورت می­گیرد. سرریز غیرمستقیم در اثر تجارت غیرمستقیم و با واسطه کشوری دیگر بین کشورها صورت می­گیرد. بر این اساس هدف این مطالعه بررسی اثرات سرریزی مستقیم و غیرمستقیم تحقیق و توسعه خارجی بر رشد اقتصادی و شاخص رقابت­پذیری جهانی (GCI) در ایران و شرکای تجاری عمده آن در دوره زمانی 2010-2019 با استفاده از مدل خودرگرسیون با وقفه توزیعی در داده­های پانل می­باشد. برای این منظور ابتدا دو شاخص سرریز مستقیم و سرریز غیرمستقیم برای کشورهای مورد مطالعه محاسبه شد. سپس اثر این دو عامل بر رشد اقتصادی و همچنین شاخص رقابت­پذیری جهانی مورد بررسی قرار گرفت. نتیجه تخمین مدل نشان داد که در بلندمدت هر دو اثر سرریزهای مستقیم و سرریزهای غیرمستقیم تحقیق و توسعه خارجی اثر مثبت و معناداری بر رشد اقتصادی کشورها داشته است. همچنین مخارج تحقیق و توسعه داخلی نیز در بلندمدت اثر مثبت و معناداری بر رشد اقتصادی کشورها داشته است. نتایج دیگر مطالعه نشان داده است که هم سرریز مستقیم و هم سرریز غیرمستقیم اثر مثبت و معناداری در بلندمدت بر شاخص رقابت­پذیری جهانی کشورها داشته است. بنابر نتایج به دست آمده می­توان بیان کرد که میزان مخارج تحقیق و توسعه داخلی بایستی افزایش یابد تا هم رشد اقتصادی و هم میزان رقابت­پذیری جهانی کشور افزایش یابد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effect of direct and indirect spillovers of foreign research and development on Competitiveness and growth: Application of PANEL ARDL model

نویسندگان [English]

  • Masoumeh Gharanjik 1
  • Mosayeb pahlavani 2
  • gholamreza zamanian 3
1 PhD student of Economics, Department of Economics, Faculty of Management and Economics, University of Sistan and Baluchestan
2 Associate Professor of Economics, Department of Economics, Faculty of Management and Economics, University of Sistan and Baluchestan
3 Associate Professor, of Economics, Department of Economics, Faculty of Management and Economics, University of Sistan and Baluchestan
چکیده [English]

According to theories of international economics, trade between countries causes the flow and transfer of knowledge and technology between trading partners. This transition is referred to in the international economic literature as foreign research and development spillovers. These spillovers occur in two direct and indirect ways. Indirect spillovers are caused by indirect trade and through another country between countries. Therefore, the purpose of this study is to investigate the effects of direct and indirect spillovers of foreign research and development on the Gross Domestic Product and also on competitiveness in Iran and its major trading partners during 2010-2019 using the autoregressive distributed lag model in panel data. For this purpose, first two indicators of direct spillovers and indirect spillovers for the studied countries were calculated. Then, the effect of these two factors was examined on the GDP and also competitiveness. The results of model showed that in the long run, both direct and indirect spillover effects of foreign R&D had a positive and significant effect on economic growth. Also, domestic research and development expenditures have had a positive and significant effect on the economic growth of countries in the long run. Other results of the study have shown that both direct and indirect spillovers have had a positive and significant effect on the competitiveness index of countries in the long run. According to the results, it can be said that the amount of domestic research and development should be increased to increase both economic growth and the country's competitiveness index.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Research and Development
  • Direct spillovers
  • Indirect spillovers
  • Competitiveness JEL Classification: F14
  • F20
  • C23

مراجع

بافنده ایماندوست، صادق، مفیدی، علی. (1395). سنجش تاثیر شاخص رقابت­پذیری GCI بر رشد اقتصادی در کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته برگزیده، مجله اقتصاد و توسعه منطقه­ای، 12(23): 95-65.
بافنده ایماندوست، صادق، مفیدی، علی. (1398). سنجش تاثیر محیط کسب و کار بر تولید ناخالص داخلی در دو گروه کشورهای اسلامی در حال توسعه و برگزیده با تاکید بر شاخص رقابت پذیری مجمع جهانی اقتصاد GCI، فصلنامه راهبرد توسعه، 4(60): 175-143.
پورمند بخشایش، طیبه، سلمانی، بهزاد. (1398). بررسی فضایی تحقیق و توسعه داخلی و سرریز فناوری بر شدت انرژی در استان­های ایران، فصلنامه پژوهش­های سیاستگذاری و برنامه­ریزی انرژی، 2(5): 210-171.
جعفر نژاد، احمد، کیانی بختیاری، ابوالفضل، حاجعلی، محمد. (1394). ارائه مدل مناسب محاسبه نرخ بازگشت و سرریز سرمایه­گذاری در تحقیق و توسعه برای صنایع منتخب در ایران، فصلنامه علمی پژوهشی دانش سرمایه گزاری، 14(4): 1-14.
زمانیان، غلامرضا، فطرس، محمد حسن، رضائی، الهام. (1393). اثر سرریز های تحقیق و توسعه بر بهره­­وری کل عوامل تولید صنایع کارخانه­ای ایران، فصلنامه علمی پژوهشی، پژوهش­های رشد و توسعه اقتصادی، 17(5) :91-108.
سپهر دوست، حمید، شاه آبادی، ابوالفضل، شجاعی، علی رضا. (1392). اثر سرریز تحقیق و توسعه خارجی و سرمایه انسانی بر کارایی فنی عوامل تولید، فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، 68(17): 149-174.
شافعی، سیما، زارع مهرجردی، محمد رضا، مهرابی بشر آبادیف حسین. (1395). بررسی تاثیر سرریزهای فناوری بر رشد تولید سبز کشورهای منتخب در حال توسعه قاره آسیا، اقتصاد کشاورزی، 3(10): 193-175.
شاه آبادی، ابوالفضل، امیری، مصطفی. (1393). تاثیر انباشت تحقیق و توسعه داخلی و سرریز تحقیق و توسعه خارجی بر رشد بهره­وری کل عوامل تولید بخش کشاورزی، فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، 9(3): 93-114.
قاسمی، وحید، پیشوا، رضا. (1396). تاثیر حکمرانی خوب بر رابطه بین توسعه مالی و رشد اقتصادی، مجله اقتصادی، 7 و 8 (17): 23-5.
قربان­زاد، جهانگیر، سعادت، رحمان، محمدی، تیمور، ابونوری، اسمعیل. (1399). بررسی اثرات سرریز شوک ناشی از سیاست مالی دولت آمریکا بر متغیرهای کلان اقتصاد ایران، فصلنامه اقتصاد مالی، 50(11): 91-114.
گوگردچیان، احمد، رحیمی، فاطمه. (1391). آثار سرریزهای تحقیق و توسعه و نوآوری شرکای بزرگ تجاری بر رشد اقتصادی ایران، فصلنامه علمی پژوهشی، پژوهش­های رشد و توسعه اقتصادی، 9(3): 9-24.
Aghion, P., and Howitt, P. (1992). A Model of growth through creative destruction, Econometrica. 60(2). pp. 325-351.
 Brandao, L, G, L., and Ehrl, Ph. (2019). International R&D spillovers to the electric power industries, Energy. 182(1). pp. 424-432.
                C Wang, E. (2010). Determinants of R&D investment: The extreme-bounds analysis approach applied to 26 OECD countries. Research Policy.39(2). pp. 103-116.
                Castellani, D. and Pieri, F. (2013). R&D offshoring and the productivity growth of European region, Research Policy. 42(9). pp. 1581-1594.
Dima, A.M. Begu, L. Vasilescu, M.D. and Maassen, M. A. (2018). The Relationship between the Knowledge Economy and Global Competitiveness in the Europeean Union. Sustainability. 10(6). pp. 1-15.
                 Grossman, G. M., and Helpman, E. (1991). Quality Ladders in the theory of Growth, Review of Economic Studied. 193(85). pp. 43-61.
 Hu, z, and Pei, K, B. (2020). Bi-directional R&D spillovers and operating performance: A two-tier stochastic frontier model, Economics Letters. 195. pp.1-4.
 Ishikawa, N, and Shibata, T. (2021). R&D competition and cooperation with asymmetric spillovers in an oligopoly market, International Review of Economics and Finance. 72. pp. 624-642.
Jafarnejad, A, and Kiani Bakhtiari, A. and Hajali, M. (2015). Presenting an appropriate model for calculating the rate of return on investment in research and development for selected industries in Iran. Journal of Investment Knowledge,.14(4). pp.1-14.
 Jiao, J, Jiang, G, and Yang, R. (2018). Impact of R&D technology spillovers on carbon emissions between China’s regions. Structural Change and Economic Dynamics. 47. pp. 35-45.
 Luh, H, Jiang, Y, and Chi Huang, s. (2016). Trade-related spillovers and industrial competitiveness: Exploring the linkages for OECD countries. Economic Modelling. 54. pp. 309-325.
                Petrariu, I. R., Bumbac, R. and Ciobanu, R. (2013). Innovion: a path to competitiveness and economic growth. The case of CEE countries. Theoretical and Applied Economics. 5(582). pp. 15-26.
                 Qabsi, S. and Chkir, A. (2012). Research and Development (R&D) Spillovers and Economic Growth: Empirical Validation in the Case of Developing Countries”, Journal of Economics and International Finance. 4(5). pp.107-122.
Romer, P.M. (1986). Increasing returns and long- run Growth, Journal of Political Economy. 94(5). pp. 1002-1037.
Santheran, m. (2016). The impact of import tax libilarization towards the economic competitiveness of Malaysia in long run: Ajohansen co- integration APPROACH. International Journal of Business, Economics and law. 11(3). pp. 8-12.
اقتصاد و تجارت نوین
دوره 16، شماره 1(شماره پیاپی:50)
فروردین 1400
صفحه 129-153

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 05 مهر 1399
  • تاریخ بازنگری: 29 آبان 1399
  • تاریخ پذیرش: 15 آذر 1399

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار