بررسی تطبیقی تلمیح در بلاغت فارسی و انگلیسی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی دانشگاه اراک

چکیده

مطالعات تطبیقی ادبی در صدد است با مقایسه و همسنجی ارتباط‌ها، شباهت‌ها و تفاوت‌های دستآوردهای ادبی در زبان‌ها و کشورهای مختلف، دانش ادبیات را در زمینه‌های مختلف گسترش و عمق دهد. از این رو، در پژوهش حاضر مبحث تلمیح که یکی از مباحث علم بلاغت است به شیوة توصیفی- تحلیلی در بلاغت فارسی و انگلیسی در سه مبحث اصلی تعریف، انواع و کارکرد بررسی و مقایسه شده است تا دریابد در این زمینه‌ها چه وجوه تشابه و افتراقی وجود دارد؟نتایج حاصل از پژوهش بیانگر آن است که پژوهش‌های بلاغی فارسی در تعریف تلمیح همچنان تعریف محدود سنتی از تلمیح را حفظ کرده‌اند، ولی در بلاغت غرب از تعریف محدود کلاسیک به تعریفی باز و بینارشته‌ای از تلمیح رسیده‌اند. در تقسیم­بندی انواع تلمیح نیز بلاغت فارسی جزء­نگر و محتوامحور است، در حالی که در بلاغت انگلیسی چون تقسیم­بندی بر اساس دیدی کل‌نگر و فرم و محتوا محور بوده بسیار متنوع‌تر و چند جانبه‌تر است؛ همین امر سبب شده در بحث کارکرد تلمیح نیز بلاغت غرب گسترده‌تر‌ و گاه بینارشته‌ای باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparative study of allusion in Persian and English rhetoric

نویسندگان [English]

  • zahra rajabi
  • Tahereh Mirhashemi
Zahra Rajabi, Assistant Professor of Persian Language and Literature / Arak University/ Arak
چکیده [English]

Comparative literary studies seek to extend and deepen knowledge of literature in different fields by comparing and matching relationships, similarities and differences of literary achievements in different languages and countries. Therefore, in present research the issue of allusion which is one of the topics of rhetoric science has been investigated and compared in descriptive-analytical method in Persian and English rhetoric in three main topics including definition, types and function in order to find out what similarities and differences exist in these areas.
The results of the research indicate that Persian rhetorical studies still have been loyal to traditional definition of allusion while in Western rhetoric, a new interdisciplinary definition has been achieved from a classical limited definition. In division of allusion types, Persian rhetoric is detail and content oriented while in English rhetoric because division is done based on a holistic, form and content oriented outlook, is more various and comprehensive. This has caused allusion application in western rhetoric to be more diverse and interdisciplinary

کلیدواژه‌ها [English]

  • Comparative Studies
  • Persian Rhetoric
  • English Rhetoric
  • Allusion

مراجع

  1. ابن منظور، محمد بن مکرم (بی­تا). لسان العرب، جلد 2، بیروت: دار الفکر للطباعه و النشر و التوزیع.
  2. بازرگان، محمد نوید (1387). دایره المعارف بزرگ اسلامی، جلد16، تهران: مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی.
  3. تفتازانی، مسعود بن عمر (بی‌تا). کتاب المطول، بهامشه حاشیه السید میرشریف، قم: مکتبه الداوری.
  4. تقوی، نصرالله (1317). هنجار گفتار در فن معانی و بیان و بدیع فارسی، تهران: چاپخانة مجلس.
  5. تهانوی، محمد علی بن علی (بی‌تا). کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم، مترجم: عبدالله خالدی و جورج زیناتی،  

        محقق: علی فرید دحروج، بیروت: مکتبه لبنان ناشرون.

  1. دهخدا، علی اکبر (1377).  لغتنامه دهخدا، چاپ دوم از دوره جدید، تهران: مؤسسة انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
  2. راستگو، سید محمد (1382). هنر سخن‌آرایی (فن بدیع)، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت).
  3. رامی، حسن بن محمد (1385). حقایق الحدائق: علم بدیع و صنایع شعری در زبان پارسی دری، چاپ دوم، تصحیح محمدکاظم

       امام، تهران: موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.

  1. رضایی، عربعلی (1382).  واژگان توصیفی ادبیات (انگلیسی ـ فارسی)، تهران: فرهنگ معاصر.
  2. سبزیان مرادآبادی، سعید و میر جلال الدین کزازی (1388). فرهنگ نظریه و نقد ادبی، واژگان ادبیات و حوزه‌های وابسته انگلیسی ـ فارسی، تهران: مروارید.
  3. شریفی، محمد (1390). فرهنگ ادبیات فارسی، چاپ چهارم، تهران: فرهنگ نشر نو و نوین.
  4. شفیعی‌کدکنی، محمدرضا (1375). شاعری در هجوم منتقدان: نقد ادبی در سبک هندی پیرامون شعر حزین لاهیجی، تهران: آگه.
  5. شمس العلماء گرکانی، محمدحسین (1377). ابدع البدایع، به اهتمام حسین جعفری، با مقدمه جلیل تجلیل، تبریز: انتشارات احرار.
  6. شمس قیس، محمد بن قیس (1388). المعجم فی معاییر اشعار العجم، به تصحیح عبدالوهاب قزوینی و تصحیح مجدد مدرس رضوی و تصحیح مجدد سیروس شمیسا، تهران: علم.
  7. شمیسا سیروس (1371الف). فرهنگ تلمیحات، چاپ سوم، تهران: انتشارات فردوس و مجید.
  8. شمیسا، سیروس (1371ب). نگاهی تازه به بدیع، چاپ چهارم، تهران: انتشارات فردوس با همکاری انتشارات مجید.
  9. صادقیان، محمد علی (1378). زیور سخن در بدیع فارسی، یزد: دانشگاه یزد.
  10. عباسپور، هومن (1381). «تلمیح»، دانشنامه ادب فارسی، جلد 2، چاپ دوم، به سرپرستی حسن انوشه، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
  11. گری، مارتین (1382). فرهنگ اصطلاحات ادبی (در زبان انگلیسی)، ترجمة منصوره شریف­زاده، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
  12. محمدی، محمد‌ حسین (1374). فرهنگ تلمیحات شعر معاصر، تهران: میترا.
  13. مراغی، احمد مصطفی (1422ه. 2002م).علوم البلاغه الـبیان و المعانی و البدیع، ناشر: دار الکتب العلمیه، الطبعه الرابعه، محل نشر: بیروت.  
  14. میرشکاک، یوسفعلی (1388). گفتگویی با زن مصلوب، تهران: توسعه کتاب ایران.
  15. میرصادقی، جمال و میمنت میرصادقی (ذوالقدر) (1377). واژه­نامه هنر داستان­نویسی، فرهنگ تفصیلی اصطلاح­های ادبیات داستانی، تهران: کتاب مهناز.
  16. واعظ کاشفی سبزواری، کمال الدین حسین (1369). بدایع الافکار فی صنایع الاشعار، ویراسته و گزارده میر جلال الدین کزازی، تهران: نشر مرکز.
  17. وحیدیان کامیار، تقی (1379). بدیع از دیدگاه زیبایی‌شناسی، تهران: دوستان.
  18. هدایت، رضاقلی بن محمدهادی (1383). مدارج البلاغه در علم بدیع، به اهتمام حمید حسنی با همکاری بهروز صفرزاده، تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
  19. همایی، جلال‌الدین (1370). فنون بلاغت و صناعات ادبی، چاپ هفتم، تهران: مؤسسة نشر هما.
  20. Allen, Pasco H (2002). Allusion: A Literary Graft, Rookwood Press Charlottesville.
  21. Ben- Porat, Ziva (1976). “The poetics of Literary Allusion”. PTL: A Journal for Descriptive Poetics and Theory of Literature, 1. pp 105-128.
  22. Cuddon, J. A (2013). A dictionary of Terms and Literary theory.
  23. Heylen, Susan (2005). Allusion and Meaning in John 6. W de G, Berlin & New York.
  24. Hollander, John (1981). The Figure of Echo: A Mode of Allusion in Milton and After, University of California Press: Berkeley, Los Angeles, London.
  25. Irwin, William (2011). “What is Allusion”, The Journal of Aesthetics and Art Criticism, Vol. 59, No. 3. pp 287-297. 
  26. Jernigan, Daniel; Murphy, Neil; Quigley, Berndan and Wagner, Tamaras (2009). Literature and Ethics: Questions of Responsibility in Literary Studies, Edited by Jernigan, Daniel; Murphy, Neil; Quigley, Berndan and Wagner, Tamaras, New York: Cambria Press.
  27.  Preminger & Brogan (1993). The New Princeton Encyclopedia of Poetry and Poetics, Princeton University Press. https://en.wikipedia.org/wiki/Allusion.
  28. Perri, Carmela (1978).“on alluding”, Poetics 7, North Holland Publishing. PP 289-307.
  29. Petrino, Elizabeth (2010). “Allusion, Echo, and Literary Influence in Emily Dickinson”, The Emily Dickinson Journal 19, No. 1.PP 80-102.
  30. Purdy, Dwigh .H (1994). Biblical Echo and Allusion in the Poetry of W. B. Yeats Poetical and the Art of God, London and Toronto: Associated university Presses. Bucknell university press.
  31. Reynolds, Christopher. A (2003). Motives for Allusion: Context and Content in Nineteenth- Century Music, Harvard University Press. 
  32. Richardson, Jack (2006). Illustrated Dictionary of Literature, India: Lotus Press.
  33. Ricks, Christopher (2004). Allusion in the Poets, Oxford University Press.
  34. Lennon, Paul (2004). Allusion in the Press: An Applied Linguistic Study, Mouton De W.G Gruyter, Berlin.
  35. Naciscione, Anita (2010). Stylistic Use Of Phraseological Units in Discourse, Amesterdam/ Philadelphia: Jhon Benjamins Publishing Company.
  36. Sommer, Benjamin. D (1998). A Prophet Reads Scripture: Allusion in Isaiah 40-46, Stanford University Press: California.
  37. Thomas, R. F (1986).”Virgil's Georgics and the Art of Reference”, Harvard Studies in Classical Philology, Vol. 90, pp. 171-198
  38. Van Tress, Heather (2004). Poetic Memory: Allusion in the Poetry of Callimachus and the Metamorphoses of OVID, Brill, Leiden: Boston.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار