بررسی و شناسایی متغیرهای مؤثر بر تحقق اقتصاد دانش‌بنیان در ایران و کشورهای منتخب در افق2050

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استاد اقتصاد دانشکده علوم اقتصادی و سیاسی دانشگاه شهید بهشتی

2 استاداقتصاد دانشکده علوم اقتصادی و سیاسی دانشگاه شهید بهشتی

3 کارشناس ارشد علوم اقتصادی دانشکده علوم سیاسی و اقتصادی دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

بعد از ارائه تحلیل  و نتایج  اقتصاد مبتنی بر دانش، در سال‌های اخیر این نوع از اقتصاد در ایران نیز جایگاهی کسب کرد. بااین‌وجود یکی از نقاط ضعف  در ایران  روند مربوط به تجاری‌سازی کالاهای تولیدشده به‌وسیله‌ی دانش و نوآوری است. در مطالعه‌ی حاضر با در نظر گرفتن متغیر "حق اختراعات ثبت‌شده" به‌عنوان نماینده‌ی میزان تحقق اقتصاد دانش‌بنیان، سعی بر آن است که متغیرهای مؤثر بر آن شناسایی و سیاست‌های لازم برای تحقق اقتصاد دانش‌بنیان اولویت‌بندی گردد. برای برآورد الگو از روش داده‌های تابلویی استفاده‌شده است که برای کشورهای منتخب درحال‌توسعه در افق 2050 موردبررسی قرار می‌گیرد. نتایج این تحقیق حاکی از آن است که "شاخص رقابت‌پذیری جهانی، مخارج تحقیق و توسعه و شاخص پیچیدگی‌های کسب‌وکار اثر معناداری بر تعداد حق اختراعات ثبت‌شده به‌عنوان پراکسی  اقتصاد دانش دارد. همچنین اثر متغیر توسعه منابع انسانی و آموزشی بر متغیر نوآوری نسبت به اثر متغیر زیرساختارهای فناوری اطلاعات و ارتباطات بیشتر است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating and identifying variables affecting the realization of the economics of students in Iran and selected countries on the horizon of 2050

نویسندگان [English]

  • y d 1
  • mehdi yazdani 2
  • parisa khoeini 3
1 d
2 s
3 d
چکیده [English]

After realizing the analysis and the outcomes of the knowledge-based economy, Iran has had its own performances as well. One shortcoming in Iran in this issue is with respect to commercializing of the knowledge-based products. By considering the patent rights as a proxy of accomplishment of the knowledge-based economy, this work is specifying the influential variables and the policies for improving the knowledge-based economy in Iran and other developed economies at the 2050 horizon. The results indicate that the global competitiveness index, R&D expenditures and doing business complexities have had significant impacts on amounts of patents as a proxy of the knowledge-based economy. Also, the impact of human and educational capital on innovation variables has been more significant than that of informational and communicational infrastructure.

کلیدواژه‌ها [English]

  • knowledge based economy
  • competitiveness
  • innovation
  • patent rights
  • informational infrastructure JEL: D83
  • F02
  • O32
پیشوایی، میر سامان و همکاران(1394)، "پایش نوآوری ایران 2014"، دانشگاه علم و صنعت ایران، گزارش پایش نوآوری ایران(IIM –AR-94-01-01)
دادگر، یدالله. غلام‌زاده، علی‌رضا(1388)، "تحلیلی بر کارآفرینی در 70 سال اخیر ایران مطالعه موردی عملکرد یک کارآفرین نمونه"، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، سال دهم، شماره دوم، تابستان 1389، ص 61-90
دادگر،یدالله. نظری، روح‌الله(1394)، " ارزیابی  رابطه  حکمرانی  خوب  و نوآوری  در کشورهای منا و او ای سی دی"، ارائه در کنفرانس  بین‌المللی  ،انجمن اقتصادی خاورمیانه  23 تا 25  مارس
زنوزی،جعفر. رضایی نسب، صغری(1393) "تحلیل تأثیر شاخص‌های اقتصاد دانش‌بنیان بر صادرات کالاها و خدمات"، همایش ملی اقتصاد دانش‌بنیان معبر اقتصاد مقاومتی،صفحه‌ی 320تا 331
سوزنچی،ابراهیم(1390)، "اقتصاددانش محور:رویکردها ، مبانی و دلالت‌ها"، سیاست‌نامه علم و فناوری،شماره 1 صفحه‌ی 19 تا 32
عظیمی، ناصرعلی. برخورداری، سجاد ( 1387 )، " اقتصاد دانش‌محور در کشورهای جنوب شرقی آسیا " ، رهیافت ، شماره 43 ، پاییز و زمستان ، 4-22
عماد زاده، مصطفی. شهنازی، روح‌الله(1386)،" بررسی مبانی و شاخص‌های اقتصاد دانایی محور و جایگاه آن در کشورهای منتخب در مقایسه با ایران"، پژوهشنامه اقتصادی، شماره 27، ص143-175
قاراخانی ده سرخی، مسعود. آقاخانی،ام‌البنین. پسندیده، اشرف السادات(1395)، " بررسی مفهوم رقابت‌پذیری با رویکرد نوآوری در اقتصاد دانش‌بنیان  برای کشورهای منتخب"، چهارمین کنفرانس بین‌المللی مدیریت استراتژیک، دانشگاه تهران، 16 و 17 آذر1395، ص 391-406
معمار نژاد، عباس(1384) "اقتصاد دانش‌بنیان ، الزامات نماگر ها موقعیت ایران، چالش‌ها و راهکارها"، فصل‌نامه اقتصاد و تجارت نوین، شماره 1، تابستان 1384، صفحه‌ی 83 تا 108
Bundy, A. (1994),  Forward with Imagination: Innovative Library Client Services for the 21st Century; International Association of Technological University Libraries (IATUL) Conference (Brisbane, Queensland, Australia, July 3-7, 2000);  IR 057 942.
APEC (2000) Towards Knowledge Based Economies in APEC; November
APEC Economic Committee (2001) Towards Knowledge Based Economies in APEC, APEC Secretariat
Chen, D.H.C, and Dahlman, C J, 2004, Knowledge and Development: A cross-Section Approach, World Bank Policy Research, NO: 3366
Dyker, David, A. Rodosevic Slavo (2000), Economic fundamental of the knowledge society Effect, Normative Governance, International Sociology, vol. 15, no. 2:151-79
Foray, D. (2004), Economics of knowledge, MIT Press
KAM(2012), the knowledge assesment , Washington D.C, world bank
Leung s., (2004), “stastistics to measure the Knowledge-Based Economy, The Case of Hong-Kong China Asia pasific technical Meeting of ICT Stastistics, Welmgtone
OECD (1996), the knowledge Based Economy; Paris: OECD
OECD (1996), the knowledge Based Economy; Paris: OECD
OECD (1997), National innovation system, OECD report
OECD (2000/ 2001), Science, Technology and Industry Outlook, Paris: OECD
OECD (2001) Science, Technology and Industry Scoreboard; Paris: OECD
OECD (2002) Science, Technology and Industry Outlook; Paris: OECD
Park, H. W., Hong, H. D., & Leydesdorff, L. (2005), A comparison of the knowledge-based innovation systems in the economies of South Korea and the Netherlands using Triple Helix indicators, Scientometrics,65 (1), 3-27
S andać, Dragomi r& Irena Fatur Krpotić (2011),”Knowledge Economy Factors and The Development of Knowledge-Based Economy”, CroEconSur, Vol. 13, No. 1, pp. 105-141
Smith, K. (2002). What is Knowledge Economy? Knowledge Intensity and Distributed Knowledge Bases, INTECH, Discussion paper series
World bank(2018) economic development report,World Bank Publishers
Zack, M.H. (1999) Developing a Knowledge Strategy; California Management Review, Vol. 41, No. 3, Spring, [Online]