نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

2 دانشکده منابع طبیعی، دانشکاه تهران

چکیده

امروزه تصاویر سنجش از دور قادر به ارائه جدیدترین اطلاعات در جهت مطالعه پوشش زمین و کاربری های اراضی می باشند، که ارزش و قابلیت استفاده از نقشه های تولیدی، به میزان صحت آنها بستگی دارد؛ از این رو هدف این پژوهش ارزیابی صحت طبقه بندی تصویر سنجنده LISS-III ماهواره IRS-P6 با استفاده از پایگاه اطلاعاتی Google Earth به منظور تهیه نقشه پوشش/کاربری اراضی بوده است، لذا از تصاویر ماهواره Quickbird که توسط نرم افزار Google Earth ارائه می شود، هم برای تعیین نمونه های تعلیمی و هم برای ارزیابی دقت طبقه بندی استفاده شد. منطقه مورد مطالعه شهرستان طالقان، از توابع استان البرز بوده که در محدوده حوزه آبخیز طالقان واقع شده است. در این پژوهش قبل از تعیین نمونه های تعلیمی به منظور بررسی دقت تصویر Google Earth از لایه های رقومی خطی (جاده ها و آبراهه ها) که دارای مختصات زمینی بودند استفاده شد که خطای مجذور ریشه مربعات معدل 77 / 0 بدست آمد. در مرحله بعد پس از تعیین نمونه های تعلیمی، تصویر ماهواره ای مذکور بر مبنای طبقه بندی نظارت شده و با خوارزمیک بیشینه احتمال با استفاده از نرم افزار 4/ ENVI 2 به پنج طبقه باغ، کشاورزی، مرتع، دریاچه و فاقد پوشش طبقه بندی گردیدند که ضریب کاپای طبقه بندی 85 / 0 و دقت کلی 4/ 91 به دست آمد. نتایج این پژوهش نشان داد که تصاویر نرم افزار Google Earth به منظور ارزیابی صحت طبقه بندی در برخی مناطق دقت مکانی بالایی دارند و همچنین استفاده از ویژگی های اکولوژیک مانند شیب منطقه، شبکه هیدرولوژی و... این دقت را افزایش می دهد.در نهایت پیشنهاد می شود از تصاویر ماهواره ای Google Earth به منظور ارزیابی صحت طبقه بندی تصاویر ماهواره ای و حتی تفسیر بصری پوشش/کاربری اراضی استفاده گردد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Assessing the Classification accuracy of LISS-III Sensor Image of IRS-P6 Satellite using Google Earth'sDatabase to provide land coverage/ Land use maps (Case study: Taleghan Watershed)

نویسندگان [English]

  • Vahed Kiyani 1
  • Afshin Alizade Shaabani 2
  • Aliakbar Nazari Samani 1

1

2

چکیده [English]

Nowadays, remote sensing images are able to provide the latest information for studying land coverage and land uses, and the value and usability of produced maps depend on their accuracy. Hence, the purpose of this study was to evaluate the classification accuracy of LISS-III sensor's image of IRS-P6 satellite using the Google Earth's database in order to provide a map of land coverage and land uses. Therefore, the QUICKBIRD satellite imagery provided by Google Earth's software was used to determine both educational samples and to evaluate the classification. The studied area is Taleghan city in the Alborz province which is located in the watershed of Taleghan. In this research before determining the educational samples to verify the accuracy of the Google Earth's image, linear digital layers (roads and channels) with terrestrial coordinates were used which obtained an RMSE of 0.77.
In the next step, after determining the educational samples, the mentioned satellite image was classified into 5 categories of garden, agriculture. Pasture, lake and no coverage based on a supervised classification and with maximum probability algorithm using software ENVI 4/2 which obtained a classification KAPPA coefficient of 0.85 and an overall accuracy of 91/4.
The results of this study indicated that Google Earth's software images have a high spatial accuracy in order to evaluate the classification accuracy in some regions and also the use of ecological features such as the slope of the area, hydrologic network and… increase this accuracy. Finally, it is suggested that Google Earth's satellite imagery to be used to evaluate the accuracy of the satellite image classification and even visual interpretation of land coverage and land use.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Remote Sensing
  • Accuracy Evaluation
  • Google Earth
  • Taleghan Watershed
1- بالی، ع.، آ. بهمن‌­پور و ه. بهمن­‌پور؛ (1390)؛ تعیین سیمای سرزمین روستای دشت رز با استفاده از  RS و GIS به منظور پایش تغییرات اکولوژیک. مجموعه مقالات هجدهمین همایش ملّی ژئوماتیک ایران؛ سازمان نقشه‌­برداری کشور، تهران. 14 صفحه.
2- خسروانی، ز. ؛ (1387)؛ بررسی قابلیت تصاویر ماهواره‌­ای P5 و P6 در تهیه نقشه مناطق بیابانی. پایان­ نامه کارشناسی ­ارشد بیابان­زدایی، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه صنعتی اصفهان.
3- درویش­ صفت، ع.؛ (1388)؛ درسنامه سنجش از دور، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران. 164صفحه.
 4- زبیری، م.، و ع. مجد. ؛ (1387)؛ آشنایی با فن سنجش از دور و کاربرد آن در منابع طبیعی (اطلاعات ماهواره­‌ای، عکس‌های هوایی و فضایی)،  انتشارات دانشگاه تهران، چاپ هفتم، 317 صفحه.
5- سازمان حفاظت از محیط‌­زیست ایران. ؛ (1389)؛تعیین سیمای سرزمین مناطق پایلوت با استفاده از RS و GIS به منظور پایش تغییرات اکولوژیک. پروژه بین‌­المللی حفاظت از تنوع زیستی در سیمای حفاظتی زاگرس مرکزی، معاونت محیط‌­زیست طبیعی و تنوع زیستی.
6- سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران؛ (1390)؛ پایگاه اطلاع رسانی، ماهواره‌­ها.
7- شیرازی، م.؛ (1386)؛ امکان‌­­­­­پذیری استفاده از تصاویر ماهواره‌­ای IRS در بررسی وضعیت آب، خاک و پوشش گیاهی منطقه نجم­‌آباد ساوجبلاغ. پایان‌­نامه کارشناسی­‌ارشد بیابان­‌زدایی، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران. 157 صفحه.
8- علوی‌­پناه، ک؛ (1388)؛ اصول سنجش از دور نوین و تفسیر تصاویر ماهواره‌­ای و عکس­‌های هوایی،  انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول، تهران ، 754 صفحه.
9- فاطمی، ب.، و ی. رضایی؛ (1389)؛ مبانی سنجش از دور. انتشارات آزاده، چاپ دوم، 257 صفحه.
10- فاطمی ­نصرآبادی، ب. ؛ (1385)؛ آموزش نرم­ افزار  ENVI (پردازش تصاویر ماهواره­‌ای). انتشارات سازمان نقشه‌­برداری کشور. 150 صفحه.
11- کیانی، و.، ج. فقهی.، ع. نظری­ سامانی و ا. علیزاده‌­شعبانی؛ (1390)؛  ارزیابی سیمای پوششی شهرستان طالقان به منظور مدیریت پایدار سرزمین. پنجمین کنفرانس روز جهانی محیط­‌زیست، دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران. 11 صفحه.
12- کیانی، و.؛ (1392)؛کاربرد سنجش از دور در بوم‌­شناسی سیمای سرزمین. انتشارت سازمان نقشه‌­برداری کشور. 88 صفحه.
 13- میرباقری، و.، م. بردران ­نصیری، ه. اسدی­ راشد و ع. آبکار؛ (1390)؛ استفاده از عوامل اکولوژیک به عنوان راه­­ حلی برای استاندارد ­سازی روش تولید و بالا بردن دقت نقشه‌­های پوشش گیاهی تولید شده از تصاویر ماهواره‌­ای (منطقه مورد مطالعه: استان چهارمحال و بختیاری-تصاویر ماهواره­‌ای IRS-P6). مجموعه مقالات هجدهمین همایش ملّی ژئوماتیک ایران؛ سازمان نقشه‌­برداری کشور، تهران. 10 صفحه.
14- نظری­‌سامانی، ع. ؛ (1387)؛ بررسی ساز و کارهای مؤثر در فرسایش خندقی به منظور تعیین آستانه‌­های توپوگرافی، رواناب و سهم رسوب حاصل از آن (مطالعه موردی: استان بوشهر). رساله دکترای آبخیزداری دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران. 181 صفحه.
‌15- PCI Geomatica Userguide, Index by www.pcigeomatics.com.
16- www.vista.ir.google company link.