فهم تحولات سیاست خارجی روسیه؛ برآیندی از زیست جهان های متکثر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

گروه علوم سیاسی – دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی – دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

سیاست و روابط بین­الملل عرصه پویایی و تحول است و ادراک و فهم جدید از سیاست خارجی کشورها ضرورتی گریز­ناپذیر است. تاریخ نشان داده که رفتار و کنشگری روسیه به عنوان یک بازیگر مهم نظام بین­الملل در گستره سیاست خارجی هیچگاه خطی، یکسان و یکنواخت نبوده است. در همین راستا هدفاینپژوهش آن است تا ضمن شرح پدیدارشناختی تحولات سیاست خارجی روسیه، بنیادهای اندیشگی سیاست خارجی نوین روسیه و جایگاه ایران در این سیاست را با محوریت اندیشه­های «الکساندر دوگین»، فیلسوف سیاسی معاصر روسیه قابل فهم سازد. پرسش اصلی مقالهاز این قرار است که «ماهیت تحولات سیاست خارجی روسیه چگونه قابل درک می­باشد؟» فرضیه­ی مقاله این­گونه تدوین یافته که «به تناسب غلبه تعریف خاصی از زیست جهان، سیاست خارجی روسیه متحول می­شود. بر این اساس، با تسلط اندیشه نو اوراسیاگرایی، روسیه واجد فرهنگ و تمدنی بی­مانند قلمداد شده که در مقابل فرهنگ غربی قرار دارد. بنابراین، روسیه باید در سیاست خارجی ریشه­ها و جایگاه استراتژیک خود را بازیابد و به مثابه یک فرهنگ مستقل اقدام به بازیافت تاریخی دشمنان و دوستان و تقریر جدید از سیاست خود نماید. با این وجود، تحول در سیاست خارجی صرفاَ محصول نظام­های فکری نیست و دولتمردان روسیه بر اساس یک عقلانیت استراتژیک، هرگاه در چارچوب منافع ملی خود بایسته دانسته­اند با برگزیدن یک رویکرد عمل­گرایانه و بهره­ جستن از چالش­های منطقه­ای و جهانی و همکاری با همه بازیگران بین­المللی به بیشینه­سازی منافع خود پرداخته­اند.» چارچوب نظری این پژوهش پدیدارشناسی و یافته­های آن به شیوه توصیفی- تحلیلی مورد بررسی قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Understanding changes in Russian foreign policy; the outcome of ‎diverse life-worlds

نویسنده [English]

  • Farshad Roomi
Assistant Professor of Political Science - Faculty of Economics and Social Sciences - Shahid Chamran University of Ahvaz
چکیده [English]

Politics and international relations are an area of dynamism and change, and a new perception and understanding of the foreign policy of countries is inevitable. As history has shown that the behavior of Russia as an important actor in the international system has never been linear, uniform, and uniform in the field of foreign policy. The purpose of this study is to describe the phenomenological changes in Russian foreign policy and understanding the foundations of thought in new Russian foreign policy, with look at the ideas of contemporary Russian political philosopher Alexander Dugin. The main question of the research is that: “How to understand the evolving essence of Russian foreign policy?” The research hypothesis is that: Russian foreign policy is changing, in result of overcoming the specific definition of the lifeworld. Russia is considered as a unique culture and civilization, which is against western culture, with the dominant of neo-Eurasianism. Therefore, Russia must regain its roots and strategic position in foreign policy and should try to redefine his enemies and friends and adopt a new foreign policy. At the same time, Russian statesmen on the basis of a strategic rationale and without regard to theoretical controversy, whenever it is necessary, they have maximized their national interests, by adopting a pragmatic approach and taking advantage of regional and global challenges and communicating with all states. The theoretical framework of research is phenomenology and its findings have been examined in a descriptive-analytical method.

کلیدواژه‌ها [English]

  • ‎Foreign policy
  • Russia
  • Phenomenology
  • Life-world
  • “Neo-‎Eurasianism‎
بهرامی مقدم، س. و ستوده، ع. ا. 1393. مناظره­های هویتی و تحول سیاست خارجی روسیه. پژوهش­نامه ایرانی سیاست بین­الملل، شماره 2: 43 -23.
بیلینگتون، ج. 1385. روسیه در جستجوی هویت خویش. ترجمة مهدی سنایی، تهران: انتشارات ایراس.
حسینی، س. م.  و  ابوالحسنی، م. 1395. جایگاه ایران در مکاتب فکری سیاست خارجی روسیه. فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 93: 32 -2.
رستمی، م. 1395. پوتین، اوراسیا گرایی و دشواری های احیای قدرت روسیه. فصلنامه روابط خارجی، شماره 3: 212 -11.
رشیدی، ا. 1395. رهیافت های متعارض در سیاست خارجی روسیه. فصلنامه مطالعات اوراسیای مرکزی، شماره 2: 267 -249.
زادوخین، آ. 1384. سیاست خارجی روسیه؛خودآگاهی و منافع ملی. ترجمۀ مهدی سنائی، تهران: ابرار معاصر.
زارعی هدک، م.و همکاران. 1395. اوراسیاگرایی روسیه؛ بنیادها، اندیشه ها و نتایج و تاثیر آن بر رابطه روسیه و ایران. فصلنامه پژوهش­های روابط بین­الملل، شماره 20:  64 - 39 .
زیفرت، آ. و نا اومیکن، و.1390. سال هایی که آسیای مرکزی را تغییر داد. ترجمۀ مهدی سنایی و علی رضا عیاری، تهران: انتشارات ایراس.
سجادپور، م.ک. و سلیمانی، م. 1394.کالبدشگافی همگرایی اورسیایی روسیه؛چارچوب های مفهومی و عملیاتی. فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، شماره90 :117 -97.
سنایی، م.. و کرمی، ج. 1385. روابط ایران و روسیه (مجموعه مقاله). تهران: انتشارات ایراس.
شعیب،ب. 1395. نواوراسیاگرایی و سیاست خارجی روسیه. فصلنامه مطالعات راهبردی جهان اسلام، شماره 67 : 104-75.
کرمی، ج.1384. تحولات سیاست خارجی روسیه. تهران: انتشارات وزارت امور خارجه: 259 -264.
کولایی، ا. 1376. سیاست و حکومت در فدراسیون روسیه. تهران: انتشارات سمت.
کولایی، ا. 1374. روسیه، غرب و ایران. مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، شماره2 :94 -75.
لاروئل، م. 1388. اوراسیاگرایی روسی. ترجمۀ سیدزاده و دهقانیان، تهران: انتشارات ابرار معاصر.
نوروزی، ن. و رومی، ف. ،1393. چشم انداز روسی به روابط ایران و روسیه. پژوهش­نامه ایرانی سیاست بین­الملل، شماره 1:  117 -93.
Aron, L. 1998, The Foreign policy doctrine of post-communist Russia and its domestic context. In Mandelbaum, M. (ed.), 1998, The new Russian foreign policy, Council on Foreign Relations. New York.
Browning, C, 2008, Reassessing Putin’s Project: Reassessing Putin's Project: Reflections on IR Theory and the West. PP.1-28. University of Warwick, UK. http://dx.doi.org/10.2753/PPC1075- 8216550501 Publisher statement.
Clowes, E., 2011, Russia on the Edge: Imagined Geographies and Post-Soviet Identity.New York: Cornell University Press.
Duncan, P. J. S., 2000, Russian Mechanism: Third Rome, Revolution Communism and After, London: Routledge. 
Held, Klaus, 2012, Towards a phenomenology of the political world, The Oxford Handbook of Contemporary Phenomenology.
Hopf, T., 2002, Social construction of international politics: identities & foreignpolicies, Moscow, 1955 and 1999. New York: Cornell University Press.
Hopf, T., 2013, Common Sense Constructivism and Hegemony in World Politics. International Organization, 67(2), pp. 317-354.
Hopf, T., 2016, Crimea is ours: A discursive history,International Relations.  UK, 30 (2), pp. 227-255.
Legvold, R. & eds., 2007, Russian Foreign Policy in the Twenty-First Century and the Shadow of the Past. New York: Columbia University Press.
Legvold, R., 2003, Russia's unformed foreign Policy. Foreign affairs, 80(5), pp. 6275-6293.
Light, M., 2001, Post-Soviet Russian Foreign policy: the first decade. In Brown, A. (Eds.). Contemporary Russian politics, Oxford: Oxford University Press.
Mankoff, J., 2009, Russian foreign policy: the return of great power politics. USA: Rowman & Littlefield Publishing Group.
Pettman, R., 2008, Intending the World: A Phenomenology of International Affairs, Melbourne: Melbourne University Press