نوع مقاله : پژوهشی
نویسندگان
1 قاضی دادگستری، دکتری حقوق خصوصی، دانشکدۀ حقوق، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
2 کارشناس ارشد حقوق سردفتری اسناد رسمی، دانشکدۀ ثبت و مدیریت قضایی، دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری، تهران، ایران
چکیده
در نظام دادرسی مدنی و رویۀ قضایی ایران چگونگی حل اختلاف بین محاکم نسبت به تشخیص ارتباط کامل بین دعاوی مرتبط دارای راه‌حلی روشن و مشخص نیست. مسئله این است که تشخیص ارتباط کامل با چه مرجعی است؟ و در صورت اختلاف در تشخیص ارتباط کامل بین دو دادگاه، خواه دارای درجۀ یکسان و در حوزۀ قضایی واحد یا متفاوت و یا با درجات متفاوت، چگونه باید در مقام حل اختلاف برآمد؟ آیا مرجعی جهت حل اختلاف با توجه به نظم حقوقی موجود قابل‌تعریف است؟ ضرورت پاسخ به این مسئله از این حیث واجد اهمیت است که عدم وجود قواعد شفاف و دقیق در این موضوع موجب اطالۀ دادرسی، صدور آرای متعارض، قضای نامناسب و سلب اعتماد عمومی نسبت به نظام قضایی به علت ناکارآمدی آن می‌شود. در این مقاله با شیوۀ توصیفی ـ تحلیلی و با منابع کتابخانه‌ای ضمن بررسی موارد مبهم، پیشنهادها و راهکارهایی نسبت به موارد مسکوت برحسب مقررات داخلی، رویۀ قضایی و حقوق تطبیقی ارائه شده است. نتیجه نشان می‌دهد که طبق نظم حقوقی کنونی، با وصف تشخیص ارتباط کامل از سوی یک دادگاه و ارسال آن به شعبۀ مرجوع‌الیه امکان اختلاف در تشخیص ارتباط کامل بین دعاوی مرتبط وجود ندارد و جهت جلوگیری از ایستایی دادرسی، این دادگاه مکلف به رسیدگی است، با وجود این این امر تحمیل نظر ماهوی یک دادگاه در تشخیص ارتباط کامل در دعوی مرتبط بر دادگاه دیگر مغایر با اصل استقلال قضایی است، به همین جهت پیشنهاد شده است، در اصلاحات آتی قانون آیین دادرسی مدنی، اختلاف بین محاکم در تشخیص ارتباط کامل، چنانچه دو دادگاه در یک حوزۀ قضایی باشند با رئیس حوزه قضایی و چنانچه در دو دادگاه در دو حوزۀ قضایی متفاوت (داخل یک استان و یا دو استان متفاوت) و یا بین دادگاه عالی و تالی باشند بر طبق قواعد صلاحیت حل اختلاف به عمل آید.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Disputes Between Courts Regarding The Recognition of The Full Connection Between Related Actions and How to Resolve Them
نویسندگان [English]
- Amirhossein Alizadeh 1
- Jamshid Zargari 2
1 Judge of Justice, PhD in Private Law, Faculty of Law, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
2 Master of Clerical Law, Faculty of Registration and Judicial Management, University of Judicial Sciences and Administrative Services, Tehran, Iran
چکیده [English]
There is no clear solution, in civil justice system and judicial procedure of Iran, how to resolve the dispute among courts regarding to the recognition of full connection among related actions. The question is that which judicial authority should recognize the full connection? And in the event of a dispute on the recognition of the full connection between the two courts, whether in same jurisdiction or in two different jurisdictions or different degrees, how to resolve it? In the current legal order, is there a judicial authority to resolve the dispute? The necessity of answering this question is important because lack of clear and precise rules in this matter causes delays in judicial proceedings, conflicting verdicts, inadequate judgments, and a loss of public confidence in the judiciary. In this article, in a descriptive-analytical manner and with library resources, in addition to analyzing ambiguous cases, suggestions and solutions to silent cases under internal regulations, judicial procedure and comparative law are presented. The result shows that according to the current legal order, despite recognizing the full connection by one branch of the court and sending case to another branch of that court, this branch of the court has obligation to hear related actions for preventing the cessation of the judicial proceedings. However, it is contrary to the principle of judicial independence and imposing the substantive opinion of one branch of the court on another branch of that court. Therefore, it is suggested that in future amendments to Civil Procedure Law, disputes among courts in recognizing full connection in two courts with same jurisdiction, the head of the jurisdiction is in charge and if two courts are in two different jurisdictions or being between supreme court and civil court, the dispute resolution shall be conducted under rules settlement of jurisdictional disputes.
کلیدواژه‌ها [English]
- Related Actions
- Full Connection
- Multiple Claims
- Dispute Resolution
- Occurrence of Disputes
- Aggregation of Claims
فارسی
- افتخارجهرمی، گودرز و مصطفی السان (1396)، آیین دادرسی مدنی، جلد 2، چاپ 1، تهران: میزان.
- افتخارجهرمی، گودرز و مصطفی السان (1399)، آیین دادرسی مدنی، جلد 3، چاپ 1، تهران: میزان.
- بهرامی، بهرام (1396)، آیین دادرسی مدنی، جلد 3، چاپ 13، تهران: نگاه بینه.
- پژوهشگاه قوه قضائیه (1399)، استقلال و بی طرفی قضات، دادستان‌ها و وکلا، چاپ 2، تهران: مرکز مطبوعات و انتشارات قوه قضائیه.
- جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1393)، ترمینولوژی حقوق، چاپ 26، تهران: گنج دانش.
- حسن‌زاده، مهدی (1394)، «اثر ارتباط دعاوی در دادرسی مدنی»، مجله مطالعات حقوقی دانشگاه شیراز، دوره 7، شماره 1.
- حسن زاده، مهدی و بدیع فتحی (1399)، «توسعۀ صلاحیت نسبی ناشی از ارتباط دعاوی در ایران و فرانسه با نگاهی به رویۀ قضایی»، مجله حقوقی دادگستری، شماره 109.
- حیاتی، علی عباس (1394)، آیین دادرسی مدنی، جلد 3، چاپ 2، تهران: میزان.
- خدابخشی، عبدالله (1393)، حقوق دعاوی – قواعد عمومی دعاوی، چاپ 2، تهران: شرکت سهامی انتشار.
- زراعت، عباس، مونا استادی و فاطمه فلاح نژاد (1392)، آیین دادرسی مدنی، چاپ 6، تهران: سمت.
- زرگری، جمشید (1397)، حقوق مدنی فراملی، چاپ 1، تهران: مهر کلام.
- شمس، عبدالله (1393)، آیین دادرسی مدنی دوره پیشرفته، جلد 1، چاپ 32، تهران: دراک.
- شمس، عبدالله (1393)، آیین دادرسی مدنی دوره پیشرفته، جلد 2، چاپ 34، تهران: دراک.
- شهیدی، موسی (1330)، مجموعه موازین قضایی محکمه عالی انتظامی قضات، چاپ 2، تهران: چاپخانه علمی.
- علیزاده، امیرحسین (1398)، «تحلیل و نقد ماهیت حبس، اعسار و آیین حاکم بر آن‌ها با نگرشی بر قانون نحوۀ اجرای محکومیت‌های مالی»، مجله حقوقی دادگستری، شماره 108، سال 83.
- کاتوزیان، ناصر (1393)، فلسفه حقوق – منابع، جلد 2، چاپ 5، تهران: میزان.
- کریم‌زاده، احمد (1378)، نظارت انتظامی درنظام قضائی، جلد 2، چاپ 1، تهران: روزنامه رسمی کشور.
- کریمی، علی اصغر (1377)، «تجمیع دعاوی مرتبط و لزوم رسیدگی به آن‌ها در دادگاه واحد»، دیدگاه‌‌های حقوق قضایی، شماره 10 و 11.
- متین، احمد (1335)، مجموعه رویه قضایی، قسمت حقوقی، شامل آرا شعب و هیئت‌های عمومی دیوان عالی کشور، از سال 1311 تا 1335. تهران: هاشمی.
- متین دفتری، احمد (1398)، آیین دادرسی مدنی و بازرگانی، چاپ 6، تهران: مجد.
- محسنی، حسن و مجید غمامی (1392)، آیین دادرسی مدنی فراملی، چ 2، تهران: شرکت سهامی انتشار.
- مرکز مطبوعات و انتشارات قوه قضائیه (1396)، پیشینه رویه قضایی در ایران در ارتباط با آیین دادرسی مدنی، چاپ اول، جلد اول، تهران: مرکز مطبوعات و انتشارات قوه قضائیه.
- مدنی، جلال الدین (1378)، آیین دادرسی مدنی، جلد 2، چاپ 5، تهران: پایدار.
- مهاجری، علی (1392)، مبسوط در آیین دادرسی مدنی، جلد 1، چاپ 4، تهران: فکرسازان.
- مهاجری، علی (1392)، مبسوط در آیین دادرسی مدنی، جلد 2، چاپ 4، تهران: فکرسازان.
- نهرینی، فریدون، حبیب الله پورصادقی و حسن محسنی (1398)، «دعاوی مرتبط و بررسی شش معیار برای شناخت آن»، مطالعات حقوق خصوصی، دوره 49، شماره1.
عربی
- طوسی، ابوجعفر محمد بن حسین (1407ق)، الخلاف، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
آرای قضایی
- دادنامۀ شمارۀ 9109970221500769 شعبۀ 15 دادگاه تجدیدنظر استان تهران مورخ 29/06/1391.
- دادنامۀ شمارۀ 9209970221500357 شعبۀ 15 دادگاه تجدیدنظر استان تهران مورخ 29/03/1392.
- رأی شمارۀ 465 / 9 شعبۀ 4 دیوان عالی کشور مورخ 31 / 9 / 1320.
- رأی شمارۀ 749 محکمه عالی انتظامی قضات مورخ 27/07/1309.
- رأی شمارۀ 39 دادگاه عالی انتظامی قضات مورخ 16/03/1375.
- دادنامۀ شمارۀ 9309970908100076 شعبه 21 دیوان عالی کشور مورخ 08/06/1393.
- دادنامۀ شمارۀ 1461 شعبۀ 17 دادگاه تجدیدنظر استان تهران مورخ 9/10/1391.
- دادنامۀ شمارۀ 1177 شعبۀ 15 دادگاه تجدیدنظر استان تهران مورخ 27/9/1391.
- دادنامۀ شمارۀ 9209970906801645 شعبۀ 8 دیوان‌عالی کشور مورخ 11/12/ 1392.
انگلیسی
- American Law Institute, UNIDROIT (2010), Principles of Transnational Civil Procedure, New York: Cambridge University Press.
- Cayrol, Nicolas (2020), Procédure civile, 3'ed, Paris: Dalloz.
- Chainais, Cécile, Guinchard, Serge, Ferrand, Frédérique, Mayer, Lucie (2018), Procédure civile: droit interne et européen du procès civil, 34'ed, Paris: Dalloz.
- Fricero, Natalie (2016), L'essentiel de la procédure civile, 12'ed, Paris: Dalloz.
- Guinchard, Serge; Debard, Thierry (2015), Lexique des terms juridiques, 22'ed, Paris: Dalloz.
- Marcus, Richard L.; Rowe Jr, Thomas D. (2008), Gilbert Law Summaries on Civil Procedure, 7'ed, Chicago, Thomson/West.
- Yeazell, Stephen C. Schwartz, Joanna C. (2015), Civil Procedure, 9'ed, New York: Wolters Kluwer.
)