نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

عضو هیأت علمی گروه حقوق دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائم‌شهر

چکیده

تروریسم پدیده‌ای‌ است که امنیت کشورهای بسیاری را در طول تاریخ خصوصاً در دهه‌های اخیر به چالش کشیده و ضررهای غیرقابل ترمیمی را بر آنها تحمیل نموده است. به مجازات رساندن تروریست‌ها از برنامه‌های مهم همه کشور‌ها خصوصاً کشورهای قربانی تروریسم است. طبق اساسنامه دادگاه کیفری بین‌المللی، صلاحیت رسیدگی به این جرم خارج از حیطه وظایف این دادگاه است و این صلاحیت طبق کنوانسیون‌های مرتبط با تروریسم بر عهده دولت‌ها نهاده شده است. کشورهای قربانی تروریسم، مانند ایران، با اعمال صلاحیت کیفری خویش سعی در به مجازات رساندن مرتکبان جرایم تروریستی دارند. ایران با پذیرش اصل صلاحیت شخصی مبتنی بر تابعیت منفعل، گام مهمی در جهت مبارزه با این پدیده برداشته است. این روش هم در اسناد شش‌گانه پذیرفته‌شده از طرف ایران و هم در قوانین داخلی از جمله قانون هواپیمایی ایران و قانون مناطق دریایی مورد پذیرش قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Jurisdiction over Terrorist Crimes in Iranian Laws

نویسنده [English]

  • Mahdi Esmaeili

چکیده [English]

Terrorism is a phenomenon that has been challenging the security of many countries throughout the history, particularly in the last decade, and inflicted irreversible losses. One of the most important plans of all countries, particularly those that are victims of the terrorism, is to punish the terrorists. According to statute of the International Criminal Court (ICC), the task of investigating this crime lies outside of the jurisdiction of ICC, and rests upon the governments. Countries that are victims of terrorism, such as Iran, use their criminal jurisdiction in an attempt to punish the perpetrators of the terrorist events. By accepting the principle of individual jurisdiction, Iran has taken important steps towards fighting against this heinous crime. The method that Iran has adopted for handling this crime is totally different from those adopted for the other crimes. This method is among the internal laws such as Iranian aviation and maritime laws.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Terrorism
  • Universal Jurisdiction
  • Passive Compliance
  • Active Compliance
-     آشوری، محمد، آیین دادرسی کیفری، جلد دوم، انتشارات سمت، چاپ سوم، 1382.
-     پوربافرانی، حسن، «اصل صلاحیت واقعی در حقوق جزای بین­الملل و ایران»، مجله حقوق دادگستری، شماره 40، 1382.
-     ـــــــــــــــ ، اصل صلاحیت مبتنی بر تابعیت مجنی‌علیه در حقوق جزای بین‌الملل و ایران، نامه مفید، شماره 37، 1382.
-   ـــــــــــــــ ، صلاحیت اعمال قوانین کیفری در خارج از قلمرو حاکمیت در حقوق ایران، رساله دکتری حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشگاه تربیت مدرس، 1378.
-   جاویدزاده، علی‌اوسط، صلاحیت دادگاه کیفری در حقوق جزای بین‌المللی (بررسی تطبیقی در حقوق جزای ایران و فرانسه)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه امام صادق (ع)، 1376.
-     حسینی‌نژاد، حسینقلی، حقوق کیفری بین‌المللی، نشر میزان، ‌1372.
-     خالقی، علی، «محاکمه صدام و مسأله صلاحیت دادگاه از منظر حقوق داخلی و بین‌المللی»، پژوهش‌های حقوقی، شماره 4، 1382.
-     علی‌آبادی، عبدالحسین، حقوق جنایی، جلد سوم، انتشارات فردوسی، چاپ دوم، 1370.
-     عوده، عبدالقادر، حقوق جنایی اسلام براساس مذاهب پنجگانه، ترجمه اکبر غفوری، انتشارات آستان قدس، 1373.
-     محسنی، مرتضی، حقوق جزای عمومی، جلد دوم، تهران، انتشارات گنج دانش، 1375.
-     میرمحمد‌صادقی، حسین، حقوق جزای بین‌الملل، مجموعه مقالات، نشر میزان، 1377.
-     والاس، ربه‌کا، حقوق بین‌الملل، ترجمه محمد شریف، تهران، نشر نی، 1378.
 
-      Bassiouni, Cherif, International Extradition and World Public Order, Sijthoff ـ Ocean, 1974.
-      Bassiouni, Cherif, the History of Universal Jurisdiction and Its Place in International Crimes under International Law, University of Pennsylvania Press, 2004.
-      Browntie, Lan, Principles of Public International Law, 4th ed., Ooxford University Press, 1990.
-      Geoff, Gilbert, Crimes Sans Frontiers: Jurisdictional Problems In English Law, The British Yearbook of International Law, 1992.
-      Lain, Cameron, The Protective Principle of International Criminal Jurisdiction, Dartmouth Publishing Company, 1994.