بازنمائی نظام معنایی زنان تهرانی به هویت‌های متمایز ظاهری برآمده از جراحی های زیبایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه ازاد اسلامی واحد دهاقان

2 هیئت علمی دانشگاه دانشگاه آزاد دهاقان

3 استادیار دانشگاه پایم نور اصفهان

چکیده

پژوهش حاضر با روش نظریه زمینه ای به مطالعه نظام معنایی گرایش زنان به هویت های متمایز ظاهری از طریق عمل های زیبایی می‌پردازد. این پژوهش با تکیه بر تحلیل استقرایی از طریق تحلیل کیفی داده ها در راستای کسب شناخت، پیرامون نظام معنای زنان به برجستگی هویت های متمایز ظاهری و مستند از داده‌های واقعی انجام شده است. با هدف دسترسی به بیشترین تنوع ممکن در نمونه‌ها و با نمونه‌گیری نظری با 15 زن جوان تهرانی که جراحی زیبایی کرده بودند، مصاحبه نیمه‌ساختار یافته و عمیق انجام شد. داده‌ها با استفاده از مدل پارادایمی اشتروس و کوربین، مقوله‌بندی و مدل پارادایمی آن ترسیم شد. در این پژوهش با استفاده از تشکیل روش فوکوس‌گروپ از 7 نفر از مشارکت‌کنندگان خواسته شد تا یافته‌های کلی دست آمده را ارزیابی کرده و در مورد آن نظر دهند. نتایج نشان داد مهم‌ترین علل جراحی زیبایی و مدیریت بدن زنان جوان تهرانی«حساسیت به زیبایی و تناسب اندام»، «حقارت عضوی» و «میل به تغییر» در آنان بود. «اکتسابی شدن زیبایی»، «پیشنهاد پزشک»، «تقابل سنت و مدرنیته» و «ایدئولوژی رقابتی»، از عوامل مداخله‌گر بود. زنان راهبردهایی چون «واپس‌زنی پیری»، «ریسک-پذیری»، «مشاوره و چیدمان جسمی» داشتند. پیامد برخی از این راهبردها «لاغری مدگونه»، «پریستیژ اجتماعی»، «خطر مرگ»، «گزینش مقایسه‌ای»، «بدن نمایشی»، و «زندگی وانمودی» بود. پدیده محوری در این مقاله «انقیاد بدن» و «هژمونی وانمودگی» و« بدن ساختار زدایی شده» مقوله هسته تعیین گردید.

کلیدواژه‌ها


  • ×  احمدنیا، شیرین، 1385. «جامعه‌شناسی بدن و بدن زنان»، زنان، ش 5.

    ×   ازکیا، مصطفی، حسین ایمانی جاجرمی و زهرا فرضی زاده میاندهی،1390. روش­های کاربردی تحقیق: کاربرد نظریه بنیانی، تهران:شرکت انتشارات کیهان.

    ×  آزادارمکی، تقی و حسن چاووشیان، 1381. «بدن به­مثابه رسانه هویت»، جامعه‌شناسی ایران، ش 4.

    ×  بابامیری، محمد، داوود قاسمی، راضیه زارع و محمد عباسی، 1390. «عوامل اجتماعی و روان‌شناختی مؤثر بر میزان مصرف مواد آرایشی توسط دانشجویان دختر»، پوست و مو، ش 4.

    ×  بوردیو، پیر، 1390. نظریه کنش دلایل علمی و انتخاب، ترجمه: مرتضی مردیها، تهران: نقش و نگار.

    ×  توسلی، غلام­عباس و فاطمه مدیری، 1391. «بررسی گرایش به جراحی‌های زیبایی در سطح شهر تهران»، مطالعات اجتماعی-روان‌شناختی (مطالعاتزنان)، س10، ش 1.

    ×  جان­­محمدی­لرگانی، وحید، سهیل صادقی، ندا یوسفی، سیده­فاطمه اندرواژ، 1393. «گرایش جوانان ایرانی به جراحی زیبایی بینی»، اولینکنفرانس ملی توسعه پایدار در علوم تربیتیو روانشناسی، مطالعات اجتماعی و فرهنگی، تهران: مؤسسه آموزش عالی مهر اروند، مرکز راهکارهای دستیابی به توسعه پایدار.

    ×  جباری، علیرضا، زهرا آقارحیمی، زهره صیدمردادی و محبوبه فردوسی، 1391. «قابلیت­های گردشگری جراحی زیبایی در اصفهان: یک مطالعه کیفی»، مدیریت اطلاعات سلامت، س نهم، ش 27.

    ×  خواجه‌نوری، بیژن، علی روحانی و سمیه هاشمی، 1390. «سبک زندگی و مدیریت بدن»، زنان، س 2، ش 4 (پیاپی8).

    ×  رضایی، احمد، مینا اینانلو و محمد فکری، 1389. «مدیریت بدن و ارتباط آن با عوامل اجتماعی در بین دختران دانشگاه مازندران»، زنان، ش 47.

    ×  ریتزر، جورج، 1386. نظریه­ جامعه‌شناسی در دوران، ترجمه: محسن ثلاثی، تهران: علمی.

    ×  سهرابی، فائزه، 1390. «میزان اختلالات و آسیب‌های روانی در میان متقاضیان جراحی زیبایی»، اصولبهداشت روانی، ش 13 (51).

    ×  شفیع‌آبادی، عبدالله، غلامرضا ناصری، 1375. نظریه‌های روان‌درمانی و مشاوره، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.

    ×  فاتحی، ابوالقاسم و ابراهیم اخلاصی، 1387. «مدیریت بدن و رابطه آن با پذیرش اجتماعی بدن، مطالعه موردی زنان شهر شیراز»، مطالعات راهبردی زنان. د 11، ش 41.

    ×  فراستخواه، مقصود، 1395. روش تحقیق در علوم اجتماعی با تأکید بر گراندد تئوری، تهران: مؤسسه پژوهش و آموزش عالی.

    ×  فوکو، میشل، 1388. دیرینه‌شناسی دانش، ترجمه: عبدالقادر سواری، تهران، گام نو.

    ×  کیوان­آرا، محمود، رسول ربانی و مهدی ژیانپور، 1389. «قشربندی اجتماعی و اصلاح بدن، جراحی زیبایی به­مثابه نماد پایگاه اجتماعی»، مطالعات راهبردی زنان، د 12، ش 47.

    ×  کیویستو، پیتر، 1388. اندیشه­های بنیادی در جامعه­شناسی، ترجمه: منوچهر صبوری، تهران: نشر نی.

    ×  لوبروتون، داوید، 1392. جامعه‌شناسی بدن، ترجمه: ناصر فکوهی، تهران: ثالث.

    ×  مختاری، مریم و حلیمه عنایت، 1390. «نقش نگرش‌های جنسیتی در تصور بدن»، زن در توسعه و سیاست (پژوهشزنان)، 3.

    ×  موحد، مجید، اسفندیار غفاری­نسب و مریم حسینی، 1389. «آرایش و زندگی اجتماعی دختران جوان»، زن در توسعه و سیاست، د 8، ش 1.

    ×  میرساردو، طاهره، 1389. «رابطه بین عوامل اجتماعی-فرهنگی و گرایش زنان به جراحی زیبایی در بین زنان شهر کرج»، زن و مطالعات خانواده، د 3، ش10.

    • Ø Glaser, B & Anselm Strauss, 1967. Discovery Of Grounded Theory, New York: Transaction Publishers.
      • Ø Rosenberg, M, 1979. Conceiving the self, New York: basic Books.
      • Ø Strauss, A & J Corbin, 1998. Basics of Qualitative Research: Techniques and Procedures for Developing Grounded Theory, Second Edition. London: Sage.