نیازسنجی آموزشی دوره‌های مهارت‌آموزی کشاورزی ارگانیک برای بهره‌برداران استان بوشهر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان بوشهر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بوشهر.

2 استادیاربخش ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه شیراز.

3 دانشیاربخش ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه شیراز.

4 عضو هیات علمی مؤسسه آموزش و ترویج کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی.

5 استادیار مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان بوشهر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بوشهر، ایران

6 مربی آموزشی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان بوشهر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بوشهر، ایران

چکیده

کشاورزی ارگانیک نوعی کشاورزی پایدار است که هدف آن ایجاد سیستم های تولیدی کشاورزی یکپارچه، نظام یافته و انسانی است که تضادی با منافع زیست محیطی و اقتصادی نداشته باشد. بدین منظور برگزاری دوره های آموزشی مرتبط با شیوه های کشاورزی ارگانیک در معرفی و تسهیل فرآیند پذیرش و ترویج بکارگیری این نوع کشاورزی توسط بهره برداران امری تأثیرگذار است. اولین گام در طراحی هر برنامه، شناسایی نیازهاست. از این رو هدف کلی پژوهش، نیازسنجی آموزشی کشاورزان استان بوشهر برای اجرا و توسعه کشاورزی ارگانیک می باشد. جامعه آماری پژوهش شامل سه گروه شامل (1) کل کشاورزان استان در زمینه‌های زراعت و باغبانی (24345 نفر)، (2) کارشناسان و مدیران بخش اجرایی کشاورزی (359 نفر) و (3) متخصصین کشاورزی استان شامل اساتید و اعضاء هیأت علمی دانشکده کشاورزی استان و مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان بوشهر (120 نفر) هستند. با توجه به حجم جامعه آماری و استفاده از جدول تعیین حجم مورگان، 200 کشاورز، 90 نفر کارشناس و مدیر اجرایی و 30 نفر از متخصصین به عنوان نمونه های موردمطالعه به طور تصادفی انتخاب شدند. پژوهش حاضر با استفاده از پیمایش و ابزار پرسشنامه در بخش کمی و همچنین مصاحبه های متمرکز بر گروه و تحلیل محتوا در بخش کیفی انجام گرفت. روایی صوری و پایایی پرسشنامه از طریق گروهی از متخصصان کشاورزی و اجرای یک مطالعه راهنما خارج از نمونه اصلی موردتأیید قرار گرفت. طبق یافته های بخش کیفی، 32 نیاز آموزشی برای کشاورزی ارگانیک استخراج گردیده و اولویت بندی شد. در بخش کمی نیز "میزان اهمیت فعالیت‌های ارگانیک"، "میزان دانش کشاورزان در خصوص فعالیت‌ها" و"میزان بکارگیری فعالیت‌ها توسط کشاورزان" موردسنجش قرار گرفت. در پایان، پیشنهادهای کاربردی به هدف ارتقای سطح دانش و مهارت‌های کشاورزان استان برای اجرا و توسعه کشاورزی ارگانیک، و کاهش موانع و مشکلات آن ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Need Assessment of the Skill Training Sessions of Organic Farming for the Farmers of Bushehr Province

نویسندگان [English]

  • nozar monfared 1
  • Mahsa Fatemi 2
  • Kurosh Rezaei-Moghaddam 3
  • SHAHRAM MOGHADDAS FARIMANI 4
  • Parviz Bayat 5
  • mahnaz amiramini khalafloo 6
1 Professor of Bushehr Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Bushehr.
2 Assistant Professor, Department of Agricultural Extension and Education, School of Agriculture, Shiraz University.
3 Associate Professor, Department of Agricultural Extension and Education, School of Agriculture, Shiraz University.
4 Assistant Prof. of Institute of Agricultural Education and Extension, Agriculture Jihad, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran.
5 Assistant Professor of Bushehr Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Bushehr, Iran.
6 Lecturer of Bushehr Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Bushehr, Iran.
چکیده [English]

farming is a kind of sustainable agriculture aimed to provide integrated, systematic and human agricultural production system without any conflicts with economic and environmental benefits. Therefore, it is effective to implement educational classes and workshops in related with different techniques of organic farming in order to facilate the adoption process of this innovative method in agriculture. Need assessment is the first step of each program. So, the main objective of this research is assessing of the educational need of bushehr province farmers for adopting and developing organic farming. The statistical population of this research consists of three groups including farmers (24345 individuals), agricultural experts and managers of Jihad agriculture organization of Bushehr province (350 individuals) as well as the lecturers and faculties of agriculture college and research and education center for agricultural and natural resources of bushehr province (120 individuals). Based on statistical population and referring to Morgan table, 200 farmers, 90 agricultural experts and executive managers and 30 faulties were selected, randomly. Quantitative phase of the research was accomplished based on survey using questionnaires and the qualitative phase was conducted based on designing focus groups and content analysis. The face validity and reliability of the questionnaire were confirmed by a panel of agricultural specialists as well as conduction a pilot study, respectively. According to the findings of qualitative phase, 32 educational needs were extracted and ranked regarding organic farming. “Subjects importance”, “farmers’ Knowledge about the subjects” and “application of the subjects by farmers” were assessed in quantitative phase.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Organic Farming farmers
  • Need Assessment
  • Knowledge
  • Skill

مراجع

اسدی، ع.، و نادری مهدیی، ک. (1388). کشاورزی پایدار. تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.
پورسعید، ع.، اشراقی سامانی، ر.، فتحی، ا.، و شرفی راد، م. (1392). بررسی دانش کارشناسان جهاد کشاورزی نسبت به کشاورزی ارگانیک. مجله تحقیقات نظام سلامت، 9 (3):331-320.
چایچی، ب. (1388). کشاورزی ارگانیک خاک سالم، گیاه سالم، انسان سالم. دام و کشت و صنعت، 117: 50-49.
حاجی میررحیمی، س. د.، و زمانی، غ. (1381). تدوین الگویی برای سنجش نیازهای آموزشی- حرفه‌ای مروجین کشاورزی دراستان فارس. مجله علوم کشاورزی ایران، جلد32، شماره2، ص254-241.
دهقانیان، س. کوچکی، ع. و کلاهی اهری، ع. (1375). اقتصاد اکولوژیکی، اقتصاد کشاورزی ارگانیک. مشهد: انتشارات جهاد دانشگاهی.
دهقانیان، س.، کوچکی، ع.، و کلاهی اهری، ع. (1375). اقتصاد بوم شناختی و اقتصاد کشاورزی ارگانیک. مشهد: انتشارات جهاد دانشگاهی، صص 15-14.
دین پناه، غ. ر.، و اخوان، ا. (1393). عوامل مؤثر بر دانش کشاورزی ارگانیک در بین گلخانه کاران شهرستان ورامین. پژوهش‌های ترویج و آموزش کشاورزی، 7 (1):122-101.
سلطانخانی، الف. (1389). کشاورزی ارگانیک و نقش آن در ایجاد امنیت غذایی. فصل‌نامه شیرین بیان، (16): 34.
عباس‌پور، ع. (1382). مدیریت منابع انسانی پیشرفته (رویکردها، فرایندها و کارکردها)، تهران: انتشارات سمت.
فاطمی، م.، و شاه ولی، م. (1392). تبیین نظام ارتباطات و اطلاع‌رسانی ترویج کشاورزی ارگانیک بر مبنای حکمت توحیدی. مدرس علوم انسانی- برنامه‌ریزی و آمایش فضا، 17 (4)، 129-155.
قدیمی، س.، شعبانعلی فمی، ح.، و اسدی، ا. (1391). بررسی عوامل مؤثر بر نگرش کشاورزان نسبت به کشاورزی ارگانیک (مطالعه موردی: شهرستان فرید). پژوهش‌های ترویج و آموزش کشاورزی، 5 (4)، 69-80.
کوچکی، ع. نخ فروش، ع. و ظریف کتابی، ح. (1376). کشاورزی ارگانیک. مشهد: انتشارات جهاد دانشگاهی.
ملک سعیدی، ح.، رضایی مقدم، ک.، و آجیلی، ع. (1389). مطالعه دانش کارشناسان جهاد کشاورزی استان فارس در زمینه کشاورزی ارگانیک. علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، 6 (2): 61-49.
نصر اصفهانی، ا.، و میرفندرسکی، س. (1385). کشاورزی ارگانیک گسترش می‌یابد. سرزمین سبز، تهران، ش42، صص 14-12.
 
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار