تأثیر برخی از ویژگی‌های خاک بر رشد، عملکرد و خندانی پسته در منطقه انار رفسنجان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد

2 دانشجوی سابق کارشناسی ارشد خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد

3 استادیار گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد

4 عضو هیئت علمی مؤسسه تحقیقات پسته کشور

چکیده

پسته یکی از محصولات مهم صادراتی و استراتژیک کشور محسوب می‌شود و برای تولید پایدار این محصول، شناسایی عوامل موثر بر رشد آن ضروری است. تحقیق حاضر با هدف شناخت خاک‌‌های تحت کشت پسته و تأثیر خصوصیات این گونه خاک‌ها بر رشد، عملکرد و خندانی پسته انجام شد. بدین منظور، منطقه انار واقع در 75 کیلومتری شمال غرب رفسنجان در سال 1385 جهت مطالعه انتخاب گردید. بعد از مطالعات اولیه، باغ‌هایی که از نظر مدیریت، رقم، کیفیت آب و دور آبیاری، یکسان ولی از نظر رشد ظاهری، متفاوت بودند، انتخاب شدند. بدین ترتیب، شش باغ، انتخاب و هر باغ به دو قسمت مطلوب و نامطلوب تقسیم گردید. جهت مطالعات آماری، در هر قسمت، سه تکرار و در هر تکرار، سه درخت انتخاب شد. سپس، از دو عمق صفر تا 40 و 40 تا 80 سانتی‌متری در سایه انداز درختان، نمونه‌برداری خاک برای تعیین برخی از خصوصیات فیزیکی و شیمیایی صورت پذیرفت. عملکرد، درصد خندانی میوه، محیط تنه، طول سایه‌انداز و ارتفاع درختان نیز اندازه‌گیری شد. همچنین، در قسمت مطلوب و نامطلوب هر باغ، یک پروفیل حفر و تشریح گردید و رده‌بندی آنها تا سطح فامیل تعیین شد. نتایج نشان داد که شوری و رس زیاد، اثر منفی بسیار معنی‌داری بر عملکرد دارند. درصد رس با قطر تنه، طول سایه‌انداز و ارتفاع درختان و خندانی پسته نیز همبستگی منفی و معنی‌دار نشان داد. بنابراین، تهیه نقشه‌های شوری و بافت خاک برای مدیریت بهتر پسته در منطقه توصیه می‌شود. بر اساس نتایج تشریح پروفیل، پایداری خاک‌ها در حالت خشک در قسمت نامطلوب، سخت‌تر از قسمت مطلوب باغ بود. نتایج رده‌بندی خاک‌ها بیانگر این است که فامیل خاک، همیشه نمی‌تواند تفاوت خاک‌ها و تـأثیر آن‌ها را بر عملکرد پسته نشان دهد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Impacts of Some Soil Properties on Growth, Yield, and Splitting of Pistachio in Anar Area, Rafsanjan

نویسندگان [English]

  • M. H. Salehi 1
  • M. Heydari 2
  • A. Mohammadkhani 3
  • J. Hosseinifard 4
1 Assistant Prof., Soil Science Dept., College of Agriculture, Shahrekord University
2 Former MSc. Student of Soil Science, College of Agriculture, Shahrekord University
3 Assistant Prof., Dept. of Horticulture, College of Agriculture, Shahrekord University
4 Scientific Member of Iranian Pistachio Research Institute
چکیده [English]

‍‍‍‍‍‍Pistachio is one of the most important strategic and exportable crops in Iran; therefore, identification of the factors affecting its growth is necessary for its sustainable production. The objectives of this investigation were to identify the major soils under pistachio and to evaluate the effects of their characteristics on the growth, yield and splitting of pistachio. Anar region, located in 75 km northwest of Rafsanjan, was selected for this study in 2006. Gardens with the same management practices, pistachio cultivar, water quality, and irrigation interval that contained trees varying in growth status were sought. Finally, six gardens were chosen and each garden was divided into two parts: desirable and undesirable growth. In each part, three replicates and in each replicate three trees were selected. Soil sampling was done for 0-40 and 40-80 cm depths to analyze selected soil physical and chemical properties. Yield, fruit splitting, perimeter of trunk, length of shade cover and height of the trees were also determined for each replicate. In each part of the gardens, one soil profile was studied to determine soil classification up to the family level. Results showed that high salinity and clay content decrease pistachio yield significantly. Clay content had also showed a negative significant correlation with fruit splitting, diameter of trunk, length of shade cover and height of the trees. Therefore, preparation of soil salinity and texture maps are recommended for proper pistachio management. Results indicate that soil consistency in dry state of the parts with "undesirable" growth was harder than that of the parts with desirable growth. Also, soil classification information at the family level could not be used reasonably to distinguish the effects of different soil types on pistachio yield. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Pistachio
  • Soil properties
  • Nut splitting
  • Yield

مراجع

  1. پناهی، ب.، ع. اسماعیل پور، ف. فربود، م. موذن پورکرمانی و فریور مهین، ح. 1380. پسته (2)، اصول داشت وبرداشت، نشر آموزش کشاورزی. ٥٤ صفحه.
  2. تاج آبادی، ا. 1383. تأثیر کاربرد پتاسیم بر مقاومت نسبی 3 رقم پسته به تنش آبی و شوری، رساله دکتری بخش خاکشناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز، 130 صفحه.
  3. خوشگفتارمنش، ا. 1383. تعیین مهم‌ترین عوامل محدودکننده تولید پسته در اراضی شور استان قم، پژوهش نامه استان قم، مجموعه مقالات تحقیقاتی استان قم، انتشارات سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان قم، شماره دوم، 100 صفحه.
  4. درویشیان، م. 1378. کشت و تولید پسته، (ترجمه)، موسسه فرهنگی نشر آیندگان، 272 صفحه.
  5. علی احیایی، م. 1376. شرح روش‌های تجزیه شیمیایی خاک (جلد دوم). انتشارات مؤسسه تحقیقات خاک وآب. نشریه شماره 1024. 115 صفحه.
  6. فخارموحد، غ. ر. 1379. پسته و مراحل تولید آن، سازمان کشاورزی استان قم، اداره آموزش و ترویج، پیام آموزشی، شماره 29، 122 صفحه.
  7. محمد خانی، ع. 1372. تعیین مقاومت پایه‌های پسته به شوری (کلرور سدیم) با توجه به تغییرات شدت تنفسی، روزنه ها، جذب و انتقال عناصر. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تهران. ١٥٢ صفحه
  8. محمدخانی، ع. و صالحی، م. ح. 1384. تأثیر شوری بر جذب و انتقال پتاسیم در پایه‌های پسته، مجموعه مقالات نهمین کنگره علوم خاک ایران، صفحات ٣١١ تا ٣١٢، جلد دوم، مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، کرج.
  9. مداحیان، ح. 1370. بررسی وضعیت منابع آب زیرزمینی کرمان به ویژه رفسنجان، وزارت کشاورزی، تحقیقات آب و خاک استان کرمان، 67 صفحه.
  10. مظفری، و. 1384. بررسی نقش پتاسیم، کلسیم و روی در کنترل عارضه سرخشکیدگی پسته، رساله دکتری بخش خاکشناسی دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، 140 صفحه.
  11. ملکوتی، م. ج و طهرانی، م. م. 1378. نقش ریز مغذیها در افزایش عملکرد و بهبود کیفیت محصولات کشاورزی، انتشارات دانشگاه تربیت مدرس، شماره 43، 300 صفحه.
  12. ملکوتی، م. ج و غیبی، م. ن. 1379. تعیین حد بحرانی عناصر موجود در خاک، گیاه و میوه، سازمان تحقیقات، آموزش و کشاورزی، معاونت آموزش و تجهیز نیروی انسانی، نشر آموزش کشاورزی، 284 صفحه.
  13. نقوی، ه. 1375. بررسی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی و چگونگی تشکیل و تحول خاکهای مناطق پسته کاری رفسنجان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه صنعتی اصفهان، 131 صفحه.
  14. همایی، م. 1381. واکنش گیاهان به شوری، چاپ اول، انتشارات کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران، شماره 58، تهران، 140 صفحه.
  15. Ashworth, L. J., J. R. Gaona, J. R., and E. Surber. 1986. Nutritional diseases of pistachio trees. Plant Pathologist. 108: 1804-1906.
  16. Ferguson, L. 2003. Pistachio production year book. Davis University
  17. Gee, G. W. and J. W. Bauder. 1996. Particle size analysis. p. 384-412. In Klute (ed.), Methods of Soil Analysis, Part 1: Physical and Mineralogical Methods, 2nd Ed., American Society of Agronomy. Madison, WI,.
  18. Hesse, P. E. 1976. Short Communication. Particle size distribution in Gypsic Soils. Plant and Soil. 44: 241-247.
  19. Hosseinifard, J., H. Naghavi, A. Jalalian and M. K. Eghbal. 2005a. Physicochemical and mineralogical properties of selected soils in the Rafsanjan pistachio area, Iran. p.95. In IV International Symposium on Pistachio and Almond, ISHS, Tehran, Iran
  20. Hosseinifard, J., M. H. Salehi, F. Salehi and A. Heydarinejad, 2005b. Status of soil and leaf boron in pistachio orchards, Iran. p. 94. In IV international symposium om pistachios and almonds, Tehran, ISHS, Tehran, Iran
  21. Jones, J. B. 2001. Laboratory guide for conducting soil tests and plant analysis. CRC Press, Boca Raton, FL, pp. 27-160.
  22. Kalbasi, M., Manuchehri, N. and F. Filsoof. 1986. Local acidification of soil as a means to alleviate iron chlorosis in quince orchards. J. Plant Nutr. 9: 1001-1007.
  23. Keren, R.1996. Boron. p. 603-626. In L. Sparks et al. (eds.), Methods of Soil Analyses. Part 3: Chemical Methods. Soil Science Society of America Book Series, No. 5, Madison, WI.
  24. Olsen, S. R. and L. E. Sommers. 1982. Phosphorous. p. 403-427. In L. Page et al. (eds.), Methods of Soil Analysis. Chemical and biological methods. Part 2, 2nd ed. Agron. Monogr. ASA and SSSA. Madison. WI.
  25. Rhoades, J. D. 1996. Salinity: Electrical conductivity and total dissolved soils. p. 417-435. In L. Sparks (ed.), Methods of Soil Analysis, Part 3: Chemical Methods, SSSA Book Series Number 5, Soil Science Society of America, Madison, WI.
  26. Sepaskhah, A. R., M. Maftoun, and J. Yasrebi. 1988. Seedling growth and chemical composition of three pistachio cultivars as affected by soil applied boron. J. Hort. Sci. 63: 743-749.
  27. Skarie, R. L., J. L. Arndt and J. L. Richardson. 1987. Sulfate and gypsum determination in saline soils. Soil Sci. Soc. Am. J. 51: 901-905.
  28. Soil Survey Staff. 2006. Soil Taxonomy: A basis system of soil classification for making and interpreting soil surveys. 10th ed. Govt. Print. Office. Washington C. 305p.
  29. Storey, R. and R. R. Walker. 1999. Citrus and salinity. Scientia Hortculturae. 78:39-81
  30. Sumner, M. E. and W. P. 1996. Cation exchange capacity and exchange coefficients. p. 1201-1229. In D. L. Sparks (ed.),  Methods of Soil Analysis, Part 3, American Society of Agronomy Inc., Madison, WI. USA
  31. Tekin, H., S. Arpaci., Y. Yukceken, and Cakir. 1998. Pistachio nut iron deficiencies on calcareous soils. Acta Hort. (ISHS) 470:421-428.
  32. Thomas, G. W. 1996. Soil pH and soil acidity. p. 475-490. In L. Sparks (ed.), Methods of Soil Analysis, Part 3: Chemical Methods., SSSA Book Series Number 5, Soil Science Society of America, Madison, WI.
  33. Wright, R. J. and T. I. Stuczynski. 1996. Atomic absorption and flame emission spectrometry. p. 65-90. In L. Sparks (ed.), Methods of Soil Analysis, Part 3: Chemical Methods, SSSA Book Series Number 5, Soil Science Society of American, Madison, WI.
  34. Zeng, D. Q. and P. H. Brown. 2001. Potassium fertilization affects soil K, leaf K concentration, and nut yield and quality of mature pistachio trees. Hort. Science, 36 (1):85–89
پژوهش های خاک
دوره 23، شماره 1
خرداد 1388
صفحه 35-47

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار