بررسی دیدگاه استاد لاریجانی در معناشناسی و هستی‌شناسیِ الزام اخلاقی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)

چکیده

فرااخلاق به مبادی تصوری و تصدیقی علم اخلاق میپردازد؛ فرااخلاق چهار مبحث ذیل را دربرمی‌گیرد: معناشناسی اخلاق، معرفت‌شناسی اخلاق، هستی‌شناسی اخلاق و مباحث منطقی. مهم‌ترین بخش در معناشناسی اخلاق و تحلیل مفاهیم اخلاقی مفاهیمی هستند که در محمول جمله‌های اخلاقی به کار می‌روند و مفاهیم ارزشی و الزامی را دربرمی‌گیرند. مفاهیم ارزشی مانند «خوب» و «بد» است و مفاهیم الزامی مانند «باید»، «نباید» و «وظیفه». هستی‌شناسی اخلاق از وجود و نحوۀ وجود مفاهیم و جمله‌های اخلاقی بحث می‌کند. دربارۀ «الزام اخلاقی» مقاله‌های زیادی نگاشته شده است، ولی این تحقیق با تفکیک حیث معناشناسی از هستی‌شناسی مفهوم «الزام اخلاقی» دیدگاه استاد لاریجانی را بررسی می‌کند. ایشان با تفکیک مباحث معناشناسانه از هستی‌شناسانۀ «الزام اخلاقی» قدم مؤثری در تبیین مباحث فرااخلاقی برداشته است. نظریۀ ایشان در «الزام اخلاقی» شبیه نظریۀ جورج ادوارد مور در «خوب اخلاقی» است. بنابراین، ایشان در معناشناسی شهودگرا و در هستی‌شناسی واقع‌گرا به حساب می‌آید. اما مشکل این نظریه ادعایی بودن آن و ارائه نکردن دلیل معتبر است. تنها دلیل ایشان ارجاع به وجدان است ولی مخالف این نظریه نیز می‌تواند به وجدان تمسک جوید

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Assessment of Larijani’s View on the Semantics and Ontology of Moral Obligation

نویسنده [English]

  • Hossein Ahmadi
assistant professor in Imam Khomeini Research and Education Institute
چکیده [English]

Metaethics deals with conceptual and propositional principles of ethics. It comprises four arguments: semantics of ethics, epistemology of ethics, ontology of ethics, and logical discussion. The most important part of semantic of ethics and analysis of moral concepts are those concepts used as predicate in ethical propositions and include obligation and value concepts, such as “good”, “bad”, “should” and “obligation” respectively. Existence of moral concepts propositions and their mode of being are all dealt with in ontology of ethics. Much work has been made on “moral obligation”. The present article, however, is to examine the viewpoint of professor Larijani who has taken a big step in explaining metaethical debates by distinguishing ontological considerations from semantic contemplations on “moral obligation”. His view on moral obligation is similar to the theory of G. E. Moor in “moral goodness”. Therefore he is semantically intuitionist and ontologically realist. But the problem is that he has not offered any valid proof for his claim. The only argument presented in favor of his view is appeal to conscience to which the opponent of this theory can also appeal

کلیدواژه‌ها [English]

  • Metaethics
  • semantic of ethics
  • ontology of ethics
  • Ethical concepts
  • moral obligation