نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
دانش آموختۀ دکتری علوم و مهندسی آبخیزداری، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.
چکیده
با توجه به روند روز افزون استفاده از ابزار سامانۀ اطلاعات جغرافیایی (GIS) در مطالعات منابع طبیعی از یک سو و پیچیدگی ساز و کارهای زیستی، زمین شناختی، ژئومورفولوژیکی، هیدرولوژیکی و بوم شناختی از سوی دیگر، مقیاس به عنوان مبحثی تأثیر گذاردر حال شکوفایی است. از آنجا که در مطالعات منابع طبیعی بر اساس فاز مطالعه، از نقشههای با مقیاس گوناگون استفاده میشود، لذا به منظور استفاده از نتایج بدست آمده از مطالعه در سیاستگزاری و مدیریت عرصههای منابع طبیعی، تعیین دقت (مقیاس) مطالعه و دامنۀ کاربرد نتایج آن از اهمیت ویژهای برخوردار است. از آنجا که متخصصین علم هیدرولوژی برای حوضههای فاقد آمار استفاده از مدل هیدروگراف واحد لحظهای ژئومورفولوژی (GIUH) را پیشنهاد نمودهاند و این مدل بر اساس ارتباط عوامل ژئومورفولوژی و اثر آن بر پاسخهای هیدرولوژیک شبیهسازی گردیده است، لذا لازم است در ابتدا مقیاس بهینه به منظور اجرای این مدل شناسایی شده و مورد استفاده قرار گیرد. این مقاله سعی دارد با استفاده از تحلیل چند مقیاسه، از میان نقشههای 1:25000 و 1:50000 (نقشههای توپوگرافی موجود در کشور)، مقیاس بهینه (مناسبترین مقیاس از نظر دقت نتایج و صرف هزینه و وقت کمتر) را تعیین نماید. رسالت اصلی این مقاله مقایسۀ مدل GIUH با دادههای مشاهدهای و چگونگی کارایی آن در این حوضه مشخص نیست، بلکه هدف آن است که با تحلیل چند مقیاسۀ این مدل در دو مقیاس 1:25000 و 1:50000 مقیاس بهینه در اجرای این مدل تعیین گشته و به منظور تحقیقات آتی مد نظر قرار گیرد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Multi scale Analysis of Geomorphologic Instantaneous Unit Hydrograph (GIUH)
نویسنده [English]
- Mahdieh Sanjari
چکیده [English]
Given the increasing trend of application of Geographic Information System (GIS) for natural resources study in one hand and complication of biological, geomorphological, hydrological and ecosystem mechanisms on the other hand, scale is an overlooked but very impressive and flourishing concept. As for any natural resources study consistent with its phase, various maps are used and produced so in order to make the achieved results usable for planning as well as management of resources, determination of scale of the study and application domain for the results is very significant.
Since using GIUH model in the basins without hydrological data have been widely recommended by hydrologist and this model developed in accordance to the relationship between geomorphological properties of basins and their effects on hydrological responses, so before using that it is essential to determine the optimal scale (in view points of accuracy, time and cost) which in this paper will be selected from 1:50000 and 1:25000 scales ,inclusively used in topographic maps in Iran, using multi-scale analysis. Of course, it should be mentioned that giving a comparison between the results of GIUH and the recorded data as well as the model’s effectiveness in our research basin has not been the purpose.
کلیدواژه‌ها [English]
- Scale
- Hydrographic network
- Geomorphologic Instantaneous Unit Hydrograph
- Jajroud watershed
)