تضمین حقوق متهم در فرایند کیفری در پرتو نظریۀ انتخاب عمومی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار حقوق کیفری و جرم شناسی دانشگاه تهران

2 گروه حقوق جزا و جرم شناسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران ، ایران

چکیده

در علوم سیاسی، نظریه انتخاب عمومی، مطالعه‌ی سیاست بر پایه‌ی اصول اقتصادی است. این نظریه الگوی رفتارهای بازاری اشخاص (هم‌چون رفتار عقلانی و حداکثرسازی نفع شخصی) را به رفتار مقامات عمومی از جمله متولیان عدالت کیفری تسری می‌دهد و با تکیه بر ابزارهای علم اقتصاد در پی تبیین رفتار این افراد در بستری عمومی است. مطابق این رویکرد، از آن‌جایی که متولیان عدالت کیفری همیشه در راستای منافع جامعه گام برنمی‌دارند و گاه به دنبال تأمین منافع شخصی خود هستند، عملکرد آن‌ها در فرایند کیفری می‌تواند موجب نقض حقوق بنیادین متهم شود، شمار محکومیت‌های نادرست را افزایش دهد و هزینه‌های جبران‌ناپذیری را برای نظام عدالت کیفری تولید کند. در این مقاله، در پاسخ به این پرسش که چرا قواعد آیین دادرسی کیفری باید تضمیناتی را برای حفظ حقوق متهم فراهم نماید، نشان داده شده که بر مبنای آموزه‌های نظریه انتخاب عمومی چگونه می‌توان در آیین دادرسی کیفری با وضع قواعدی در تضمین حقوق متهم، استفاده‌ی ابزاری از فرآیند کیفری را برای مقامات مزبور هزینه‌دار کرده و بدینوسیله از آن جلوگیری نمود و مکانیسمی برای جلوگیری از رانت‌جویی این افراد فراهم ‌آورد. بدین ترتیب، با جلوگیری از فساد، نظام عدالت کیفری در مسیر ارتقای رفاه اجتماعی قرار می‌گیرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Protection of Defendant's Rights in the Criminal Procedure in light of Public choice Theory

نویسندگان [English]

  • Ali Khaleghi 1
  • Elmira Nouri Zeinal 2
1 Department of Criminal Law and Criminology
2 Department of Criminal Law and Criminology, Faculty of Law and Political Science, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

Public choice theory could be defined as the study of Politics based on economic principles. This theory generalizes the assumptions of market behavior of individual agents such as rationality and self-interest maximization to the behavior of public enforcement agents like criminal justice officials. According to this theory, these authorities would not always behave in line with the interests of the society and might be tempted to pursue their own self-interest. This could lead to the breach of the defendant's fundamental rights, an increase in the number of false convictions and would impose irreparable costs on the criminal justice system. In this paper, we seek to answer this question of why it might be desirable for the criminal procedure to be strongly biased in favor of the defendant. Based on public choice theory, pro- defendant procedure would make it more costly for the self-interested officials to use the criminal process to obtain their own ends. It would also provide a mechanism for preventing the rent-seeking behavior of such officials. Constraining this sort of behaviors is likely to direct the criminal justice system to promote social welfare.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Public Choice Theory
  • Rent-Seeking
  • Economic Analysis
  • Defendant's Right
  • s
  • Criminal Procedure

مراجع

 
1. باتلر، ایمون (1397)، مقدمه‌ای بر انتخاب عمومی، ترجمۀ اباذر کریمی راهجردی و میرهادی حسینی کندلجی، چ 1، تهران: انتشارات امیرکبیر.
2. پیلای، پاپولیس (1397)، احتمال، متغیرها و فرایندهای تصادفی، ترجمۀ محمود دیانی، چ 3، تهران: انتشارات نص.
3. خالقی، علی (1398)، آیین دادرسی کیفری، ج 1، چ 40، تهران: انتشارات شهر دانش.
4. گانینگ، جان پاتریک (1393)، دموکراسی؛ مقدمه‌ای بر انتخاب عمومی، ترجمۀ حسین ربیعی، چ 1، تهران: انتشارات دنیای اقتصاد.
5. ملک‌محمدی، حمیدرضا (1386)، «تخت بی‌تخت؛ بازاندیشی مفهومی نظریه انتخاب عمومی»، فصلنامۀ سیاست، مجلۀ دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دورۀ 37، ش 1، صص 201-209.
6. Buchanan, James M. (1972), “Toward Analysis of Closed Behavioral System”, in: Theory of Public Choice: Political Application of Economics, edited by James M. Buchanan and Robert D. Tollison, University of Michigan Press, pp: 11-23
7. Buchanan, James M.; Tollison, Robert D.; Tullock, Gordon (1980), Toward a Theory of the Rent Seeking, Society, Texas A and M University Press.
8. Farber Daniel A.; O’Connell, Anne Joseph (2010), Research Handbook on Public Choice and Public Law,Edward Elgar Cheltenham, UK.
9. Friedman, David (1999), “Why Not Hang Them All: The Virtues of Inefficient Punishment”, Journal of Political Economy, vol.107, No. S6, s259-s269.
10. Friedman, Lawrence M. (1984), “Two Faces of Law”, Wisconsin Law Review 13, pp: 13-35.
11. Hylton, Keith; Khanna, Vikramaditya S. (2001), “Toward an Economic Theory of Pro-Defendant Criminal Procedure”, Harvard Law School John M. Olin Center for Law, Economic and Business Discussion Paper Series, pp: 1-67.
12. Hylton, Keith N. (2014), “Economic Analysis of Criminal Procedure”, Boston University School of Law and Economics, Research Paper, No. pp: 14-48, 1-22.
13. Johnson, David B. (1991), Public Choice; An Introduction to the New Political Economy, Mountain View, CA:  Mayfield Publishing Company.
14. Khanna, Vikramaditya S. (2001), “How Does Double Jeopardy Help Defendants”, Discussion Paper No.315, Harvard Law School, Cambridge, pp: 1-71.
15. Machlup, Fritz (1978), Methodology of Economics and Other Social Sciences, Academic Press, INC.
16. McChesney, Fred S.; Shughart, William F. (1995), The Causes and Consequences of Antitrust: The Public-Choice Perspective, University of Chicago Press.
17. Mercuro, Nicholas; Medema, Steven (2006), Economics and the Law; From Posner to Post-Modernism and Beyond, Second Edition, Princeton University Press.
18. Mueller, Dennis C. (1989), Public Choice II. Cambridge: Cambridge University Press.
19. Posner, Richard A. (1975), “The Economic Approach to Law”, 53 Texas Law Review757, pp: 757-782.
20. Posner, Richard A. (1981), The Economics of Justice, Harvard University Press.
21. Rizzolli, Matteo and Saraceno, Margherita (2013), “Better than Ten Guilty Person Escape: Punishment Costs Explain the Standard of Proof”, Public Choice 155, pp: 395-411.
22. Rowley, Charles K. (1989), “Public Choice and The Economic Analysis of Law”, in Law and Economics, edited by Nicholas Mercuro, Kluwer Academic Publishers, pp: 123-173
23. Tullock, Gordon (1989), The Economics of Special Privilege and Rent Seeking, Springer.
 
مطالعات حقوق کیفری و جرم شناسی
دوره 50، شماره 1
شهریور 1399
صفحه 41-66

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار