نشریه محیط زیست طبیعی

گونه‌های مقاوم به آلودگی هوا در فضای سبز شهری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار موسسه تحقیقات جنگلها و مرانع

چکیده

تاثیرات منفی آلودگی هوا باعث تغییرات آناتومی، فیزیولوژی و مورفولوژی در گیاهان می‌شود. جهت بالا بردن کیفیت هوای آلوده شهر نیازمند گیاهان علی‌الخصوص درختان هستیم. لذا گیاهانی که بتوانند بین ساختارهای درونی و محیط آلوده بیرون تعادل ایجاد نمایند، می‌توانند در این شرایط دوام آورده و در فراهم آوردن کیفیت و پالایش بهتر هوای شهر موثر واقع شوند. لذا این مطالعه به منظور تعیین نمودن شاخص مناسب جهت تعیین نمودن مقاومت گونه‌هایی با حداکثر پراکنش درسطح شهر تهران انجام گرفت. جهت این بررسی هفت منطقه مطالعاتی انتخاب گردید و هفت پارامتر مورفولوژی (سطح برگ، وزن تر و خشک، کشش برگ، ضخامت برگ، ‌سطح برگ مخصوص و درصد رطوبت برگ) و 20 خصوصیت آناتومی بر سه گونه اقاقیا، زبان گنجشک و چنار اندازه‌گیری و محاسبه شد. دو منطقه سرخه‌حصار و آزادی به عنوان مناطقی که فقط تحت تاثیر آلودگی هوا بوده و پارامترهای اقلیمی و خاک در دو منطقه ثابت است معرفی شدند. کاهش و افزایش معنادار در برخی خصوصیات گیاهی در هر سه گونه چنار،‌زبان گنجشک و اقاقیا مشاهده شد. ضخامت برگ (سرخه حصار= 12/0، آزادی= 14/ 0 و P<0.01) و ضخامت کوتیکول فوقانی (سرخه حصار= 9/1، آزادی= 5/3 و P<0.05)، نسبت پارانشیم نردبانی به پارانشیم اسفنجی (سرخه حصار= 2/1، آزادی= 9/1 و P<0.05) و تراکم روزنه در سطح تحتانی (سرخه حصار= 347، آزادی= 444 و P<0.05) بصورت معنی‌داری در گونه اقاقیا افزایش داشتند. بیشترین ارتباطات معنی‌دار با شاخص‌های مقاومت به شرایط آلودگی در گونه اقاقیا و کمترین در گونه چنار مشاهده شد. نتایج مطالعه منجر به معرفی گونه اقاقیا به عنوان گونه‌ای که نسبت به دو گونه دیگر مقاوم‌تر به شرایط آلودگی می‌باشد می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Air pollution tolerant Species in city green area

نویسنده [English]

  • Farahnaz Rashidi

forest and range land of research institute

چکیده [English]

The negative effects of air pollution impress plants to develop different morphological and anatomical changes. On the other hand in large cities plants (especially trees) help to increase the quality of air. Therefore the plants which balance internal structure and polluted environment, can deeply affect the quality of air in the cities. This study determine the suitable indexes to select tolerance of species which are widely planted in Tehran. In order to carry out this research, seven study areas was selected. Seven morphological (Leaf area, Dry and wet weight, thickness, specific leaf area, water content percentage) and 20 anatomical parameters was measured and calculated on Robinia pseudoacacia, Fraxinus rotundifolia, and Platanus orientalis. Sorkhe-Hesar and Azadi was introduced as areas that affect air pollution and climate and soil parameters was similar in both areas. Significant decrease and increase in some vegetation characteristics was observed in all study species. Leaf thickness (Sorkhehesar= 0.12, Azadi= 0.14 and P<0.01), Upper cuticul thickness (Sorkhehesar= 1.9, Azadi= 3.5 and P<0.05), Rp/Rs (sorkhehesar= 1.2, Azadi= 1.9 and P<0.05) and abaxial stomata density (Sorkhehesar= 347, Azadi= 444 and P< 0.05) shows significant increase in Black locust. Significant relations with air pollution tolerance indicator is the most in Black locust and the least in plane. The results of this study introduce R. pseudoacacia as suitable species than the other plants (plane and ash) to air pollution condition.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Internal structure
  • planted
  • refining
  • Rp/Rs
  • tolerance
Amini, F., Fattah Ravandi, N., Askary Mehrabadi, M., 2016. Anatomical Study of the Air Pollution Effect on Robinia pseudoacacia and Ailanthus altisima Leaves Near to Iran Aluminum Co. (IRALCO). Journal of Cell & Tissue (JCT). 6(4), 501-511. (In persion).
Celik, A., Kartal, A., Akdogan, A., Kaska, Y., 2005. Determining the heavy metal pollution in Denizli (Turkey) by using Robinia pseudoacasia L. Environment International. 31(1), 105-112.
Dineva, S.B., 2004. Comparative studies of the leaf morphology and structure of white ash Fraxinus americana L. and London plane tree Platanus acerifolia Willd growing in polluted area. Dendrobiology. 52, 3–8.
Ferdinand, J.A., Fredericksen, T.S., Kouterick, K.B., Skelly, J.M., 2000. Leaf morphology and ozone sensitivity of two open pollinated genotypes of black cherry (Prunus serotina) seedlings. Environmental Pollution. 108 (2), 297–302.
Gostin, IN., 2009. Air pollution effects on the leaf structure of some Fabacea species.  Notulae Botanicae Horti Agrobotanici. 37(2), 57-63.
Higaki, T., Rasmussen, H.P., Carpenter, W.J., 1984. A Study of Some Morphological and Anatomical Aspects of Anthurium Andreanum Lind. HITAHR, College of Tropical Agriculture and Human Resources, University of Hawaii at Manoa.
Madah, S.M., 2016. The effect of Tehran air pollution on some morphological and physiological parameters of plane (platanus orientalis L.) leaves. Plant Environmental Physiology. 11(43), 66-75. (In persion).
Meerabai, G., Venkata- Ramana, C., Rasheed, M., 2012. Effect of air pollutants on leaves of pigeon pea, A pulse crop of Fabaceae growing in the vicinity of a silicon Industry. World Rural Observ. 4(2), 19-21.
Miao, T., Guirui, Y., Nianpeng, He., Jihua, H., 2016. Leaf morphological and anatomical traits from tropical to temperate coniferous forests: Mechanisms and influencing factors. Nature. 6,19703. DOI: 10.1038.
Niinemets, U., 1999. Components of leaf dry mass per area -thickness and density- alter leaf photosynthetic capacity in reverse directions in woody plants. New Phytologist. 144, 35–47.
Nikolaevski, V.S. O., 1963. pokazateliakh gazousto chivosti drevesnykh rasteni. INTA Biologii UFAN, Vyp, 31. Svredlovsk. 74 P. (In Russia)
Pandey, j. and Pandey, U. 1996. Adaptational strategy of a tropical shrub Carissa Carandas L. to urban air pollution. Environmental Monitoring and Assessment. 43(3), 255-265.
Pourkhabaz, A., Rastin, N., Olbrich, A., langenfeld-Heyser, R., Polle, A., 2010. Influence of environmental pollution on leaf properties of urban plane trees, Platanus orientalis. Bulletin of environmental contamination and toxicology. 8(5), 251-255.
Rai, A., Kulshreshtha, K., 2004. Effect of particulates generated from automobile emission on some common plants. Journal of Food, Agriculture and Environment. 4(1), 253-259.
Reig-Armiñana, J., Calatayud, V., Cervero´, J., Garcia-Breijo, F.J., Ibars, A., Sanz, M.J., 2004. Effects of ozone on the foliar histology of the mastic plant (Pistacia lentiscus L.). Environmental Pollution. 132, 321-331.
Sharma, G.K., Butler, J., 1975. Environmental pollution: leaf cuticular patterns in Trifolium pratense L. Annals of Botany. 39, 1087 –1090.
Singh, D.K., and Verme, R. 2007. Comparison of second derivative-spectrophotometric and reversed-phase HPLC methods for the determination of prednisolone in pharmaceutical formulations. Analytical Sciences. 10, 1241-1243.
Woo, S., Lee, D. and Lee, Y. 2007. Net photosynthetic rate, ascorbat peroxidase and gluthation reductase activities of Erythrina orientalis in polluted and no polluted areas. Potosynthetica. 45, 293-295.
Wuytack, T., Verheyen, K., Wuyts, K., Kardel, F., adriaenssense, S., Samson, R., 2010. The potential of biomonitoring of air quality using leaf characteristics of white willow (Salix alba L.). CLIMAQS workshop, local air quality and its interactions with vegetation, January 21-22, Antwerp. Belgium.
Wyszkowski, M. and Wyszkowska, J. 2003. Effect of soil contamination by copper on the content of macro elements in spring barley. Polish Journal of Natural Science. 14, 309-320.
Yordanov, V. and Tsoev, T. 2000. Plant responses to drought, acclimation and stress tolerance. Photosynthica. 38, 171-186.
نشریه محیط زیست طبیعی
دوره 72، شماره 2
تیر 1398
صفحه 251-261