بررسی عملکرد و نقش مستشاران اتریشی درآموزش قشون و انتقال دانش و فناوری نظامی به ایران در عصر ناصری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

رئیس گروه ارتباطات آرشیوی- معاونت اسناد ملی ایران

چکیده

در سال 1295ق و به هنگام سفر دوم ناصرالدین‌ شاه قاجار به اروپا و بازدید از کشور اتریش، استفاده از دانش و توان مستشاران آن کشور با هدف آموزش قشون ایران و انتقال دانش و فناوری نظامی مورد توجه و در دستور کار دولت‌مردان قاجار قرار گرفت. با ورود اتریشی‌ها و شروع به کار آنها، فعالیت‌ها و کوشش‌های بسیار و گوناگونی در زمینۀ آموزش تولید تسلیحات و نیز نگارش و ترجمۀ کتاب‌های نظامی به افواج و دانش‌آموزان مدارس نظامی انجام شد. در این مقاله، سعی بر آن است با تکیه بر منابع دست اول تاریخی همچون کتاب‌ها، اسناد آرشیوی و روزنامه‌ها این اقدام‌ها بررسی و نتایج تشریح گردد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Survey of the Austrian Counselor’s Role and Function in the Education of Troops and Introduction of Military Knowledge and Technology to Iran in the Nāṣir al-Dīn Shāh’s Era

نویسنده [English]

  • akbar falahi
Chief of archrival،s cmmmunicaions team
چکیده [English]

By the second Nāṣir al-Dīn Shāh’s visit of Europe and Austria in 1878, the knowledge and ability of the Austrian counselors was considered and placed on the agenda of Qajar government to to train Iranian troops and introduce modern military knowledge and technology to Iran. By the arrival of the Austrians and the start of their work, they did many activities and efforts to teach the military education as well as producing weapons to the Iranin students. They also wrote or translated some military books. In this article, these actions and results is examined based on historical sources such as books, archival documents and newspapers.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Austrian counselors
  • Military knowledge and Technologies
  • Nāṣir al-Dīn Shāh
  • Qajar

مراجع

آرشیو ملی ایران، پروندۀ شمارۀ 7402-295.
اعتماد السلطنه، محمدحسن‌خان. (1367ش). تاریخ منتظم ناصری. ج1 و 3. تصحیح محمد اسماعیل رضوانی. تهران: دنیای کتاب.
ـــــــــــــ . (1363ش). المآثر و الآثار: چهل سال تاریخ ایران. ج1. به کوشش ایرج افشار. تهران: اساطیر.
پرشنگ‌خان. قانون مشق توپ. [چاپ سنگی]. ترجمۀ حسن خان‌ سرهنگ. سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران، شمارۀ دستیابی ۶-۲۶۶۹۳.
ـــــــــــــ . ع‍ل‍م ‌اس‍ل‍ح‍ه ‌ش‍ن‍اسی ‌و ق‍ان‍ون‌ تیران‍دازی‌ ت‍وپ‍خ‍ان‍ه‌. [چاپ سنگی]. ترجمۀ ح‍س‍ن ‌خ‍ان ‌‌س‍ره‍ن‍گ‌. سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران، شماره دستیابی ۶-۱۲۵۳۵.
خاطرات سیاسی امین‌الدوله. (1370ش). به کوشش حافظ فرمانفرمائیان. تهران: امیرکبیر.
روزنامۀ ایران، شماره‌های 384 (9جمادی‌الاولی1296ق)؛ 378 (24صفر1296ق)؛ 404 (3محرم1297ق)؛ 462 (26شعبان1298ق)؛ 466 (24 شوال 1298)؛ 529 (4محرم1301ق)؛ 610 (9ذی‌الحجه1303ق)؛ 616 (16ربیع‌الاول1304ق)؛ 637 (اول محرم 1305ق).
سلیمانی، کریم. (1379ش). القاب رجال دورۀ قاجاریه. تهران: نشر نی.
شیبانی (صدیق الممالک)، میرزا ابراهیم. (1366ش). منتخب التواریخ. تهران: علمی.
صفائی ابراهیم. (1349ش). اسناد نویافته، تهران: سخن.
ق‍ان‍ون‌ م‍ش‍ق‌ گ‍روه‍ان‌. [چاپ سنگی]. ترجمۀ ک‍اس‍ت‍ک‍ر خ‍ان و کریم‌ خان قاجار‌. سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران، شمارۀ دستیابی 6163-6.
قائم مقامی، جهانگیر. (1348ش). یکصد و پنجاه سند تاریخی، از جلایریان تا پهلوی. تهران: ستاد بزرگ ارتشتاران.
فلاحی، اکبر. (بهار و تابستان 1392ش). «دارالفنون و نقش و جایگاهش در آموزش علوم و فنون نوین نظامی در عصر ناصری.» تاریخ علم، دورۀ 11، شمارۀ 1، ص47-74.
فلمر. فهرست علومی که مسیو فلمر درس داده است. نسخۀ خطی شمارۀ 11831-5 سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی.
کاستکر خان مهندس‌باشی. قانون مشق نظامی. نسخۀ خطی شمارۀ 25911-6 سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران.
کتابچۀ احکام یومیه اردوی نظامی. نسخۀ خطی شمارۀ 23350-5 سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران.
کرزن. جرج . ن. (1362ش). ایران و قضیۀ ایران. ج 1و2. ترجمۀ وحید مازندرانی. ، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
مدرسی، یحیی، سامعی حسین و صفوی مبرهن زهرا. (1380ش). فرهنگ اصطلاحات دوره قاجار: قشون و نظمیه. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
واگنر. فرامین مشق ژیمناستیک. [چاپ سنگی]. سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران، شمارۀ دستیابی 12603-6.
ولایتی، علی اکبر. (1375ش). تاریخ روابط خارجی ایران دوران ناصرالدین ‌شاه و مظفرالدین ‌شاه. تهران: وزارت امورخارجه، مؤسسۀ چاپ وانتشارات.
هدایت، مهدیقلی‌ خان. (1344ش). خاطرات و خطرات. تهران: زوّار.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار