تحلیل تطبیقی وقوع اشتباه انسانی یا خطای فنی در پرداخت‌های مبتنی بر کارت بدهی در حقوق ایران و امریکا

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه اصفهان

2 دانشیار گروه حقوق دانشگاه اصفهان

3 استادیار گروه حقوق دانشگاه اصفهان

چکیده

ماهیت حقوقی پرداخت‌های مبتنی بر کارت‌های بانکی همواره از مسائل چالش‌برانگیز در حقوق بانکی به‌شمار می‌آید. نگارندگان این جستار می‌کوشند با توجه به فراوانی استفاده از کارت بدهی در ایران و با رویکردی تطبیقی با حقوق ایالات متحدۀ امریکا، اشتباه انسانی و خطای فنی در پرداخت‌های مبتنی بر کارت بدهی را تحلیل نموده، با بیان وجه تمایز آن دو با مفهوم انتقال غیرمجاز وجه، مسئولیت حقوقی بانک و دارندگان کارت را در فرض صدور اشتباه دستور پرداخت از جانب دارنده، و یا اجرای همراه با اشتباه و خطا از سوی بانک را در حقوق ایران بررسی کنند. به‌عنوان برون‌داد این مقاله، در فرض صدور اشتباه دستور پرداخت، حکم به عدم مسئولیت بانک در برابر دارندۀ کارت داده شده است و درمقابل پژوهشگران مقالۀ حاضر مسئولیت قراردادی و نیز مسئولیت مدنی محض برای بانک در برابر مشتری، ناشی از اشتباه و خطا در اجرای دستور پرداخت قائل شده‌‌اند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Comparative Analysis of Human Mistake and Technical Error during a Course of Payment through Debit Cards in the Iranian and American Banking Law Systems

نویسندگان [English]

  • Maryam Jalali 1
  • Mohammad Mahdi Alsharif 2
  • Alireza Fasihizadeh 3
  • Mahmood Jalali 2
1 PhD Candidate in Private Law, Department of Law, University of Isfahan, Isfahan,Iran.
2 Associate Professor, Department of Law, University of Isfahan, Isfahan,Iran.
3 Assistant Professor, Department of Law, University of Isfahan, Isfahan,Iran.
چکیده [English]

Among the most challenging matters of banking law has always been payments done through banking cards. In the wake of the prevalence of debit cards in everyday banking system in Iran, this research’s main query is to analyze human mistake and technical error during a course of payment, and discern thereupon their difference with the unauthorized fund transfer. This question is analyzed through a comparative analysis with the banking system of the Unites States of America. This analysis can give a clear understanding of the legal responsibilities of the bank and card holders in the Iranian banking law in case of either human mistake in concluding a wrong payment order by the card holder, or technical error run by the operating bank. As the outcome of this analysis, in case of human mistake in concluding the wrong payment order by the card holder, bank has no legal responsibility before the card holder, but in case of any mistake and error in running the payment order, bank holds contractual liability and strict liability before the customer.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Card holder
  • Debit card
  • Human mistake
  • Payment order
  • Technical error

مراجع

الف) فارسی
1. احمدی‌راد، حمید (1391)، آثار حقوقی انتقال الکترونیک وجوه در ارتباط با مؤسسات مالی، پایان‌نامۀ دکتری حقوق خصوصی، به راهنمایی میرقاسم جعفر‌زاده، دانشگاه شهید بهشتی.
2. ابهری، حمید و رحیمی، ساناز (1393)، «بررسی حقوقی و فقهی ماده265 قانون مدنی»، فصلنامۀ پژوهش‌های فقه و حقوق اسلامی، سال10، شمارۀ 36، ص32-11.
3. السان، مصطفی (1390)، حقوق پرداخت‌های بانکی، تهران: پژوهشکدۀ پولی و بانکی.
4. ........................... (1391)، حقوق تجارت الکترونیکی، تهران: سمت.
5. ...........................(1392)، حقوق بانکداری اینترنتی، تهران: پژوهشکدۀ پولی و بانکی.
6. بادینی، حسن؛ شعبانی کندسری، هادی؛ رادپرور، سجاد (1391)، «مسئولیت محض؛ مبانی و مصادیق»، مجلۀ مطالعات حقوق تطبیقی، دورۀ 3، ش1، ص 36-19.
7. باریکلو، علیرضا (1387)، مسئولیت مدنی، تهران: میزان.
8. بیگدلی، سعید (1393)، «تطبیق دیدگاه «آندره تنک» در خصوص مبنای مسئولیت مدنی و قراردادی با موضع قانون مدنی ایران»، پژوهشنامۀ حقوق اسلامی، سال یازدهم، ش2، ص 160-133.
9. جهان، زهرا؛ کمیجانی، محمد؛ کراری، مهدی (1392)، «پیش‌بینی کوتاه‌مدت و میان‌مدت تراکنش‌های بانکی با بهره‌گیری از شبکه‌های عصبی مصنوعی»، مجموعه مقالات دومین همایش بانکداری الکترونیک و نظام‌های پرداخت، تهران: پژوهشکدۀ پولی و بانکی، ص 126-105.
10. حسنیان، اکرم (1390)، حمایت از مصرف‌کنندگان خدمات بانکداری الکترونیکی، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد رشتۀ حقوق اقتصادی، با راهنمایی عباس قاسمی حامد، دانشگاه شهید بهشتی.
11. رضایی، علی (1387)، حقوق تجارت الکترونیکی، تهران: میزان.
12. ساردوئی نسب، محمد (1393)، اسناد تجاری الکترونیکی (برات سفته و چک الکترونیکی)، تهران: میزان.
13.فرهنگ، منوچهر (1371)، فرهنگ بزرگ علوم اقتصادی، تهران: البرز.
14.کاتوزیان، ناصر (1378)، مسؤولیت مدنى (ضمان قهرى)، چ2، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
 15. ......................... (1387)، قواعد عمومی قراردادها. ج1و3و4، تهران: شرکت سهامی انتشار.
16. محقق داماد، سید مصطفی و عیسایی تفرشی، محمد (1381)، «قلمرو مسئولیت مدنی ناشی از تخلف از اجرای تعهد»، مجلۀ نامۀ مفید، ش33، ص40-21.
17. موسویان، عباس (1383)، «کارت‌های اعتباری در بانکداری بدون ربا»، فصلنامۀ اقتصاد اسلامی، ش13، ص 74-43.
18. میری، حمید (1394)، مسئولیت مدنی ارائه‌کنندگان خدمات اینترنتی، تهران: مؤسسۀ مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش.
19. یزدانیان، علیرضا (1386)، قواعد عمومی مسئولیت مدنی، ج1، تهران: میزان
 
ب) خارجی
20. Algudah, Fayyad (1992), The liability of banks in electronic fund transfer transaction. Phd thesis, University of Edinburgh.
21. American Bank (2016), «Framework contract for payment services», available at: https://www.americanbank.com.2017/02/15
 22. Baker, Donald I. Brandel, Roland E. (1992), «Reviewed Work: The Law of Electronic Fund Transfer Systems», Review by: William B. Davenport, The Business Lawyer, Vol. 47, No. 3, pp. 1361-1394.
23. Brandel, Roland E.; Olliff, Eustace A. (1979), «The Electric Fund Transfer Act: A Primer», Ohio State Law Journal, vol. 40, no. 3, pp. 531-567.
24. Brindle. Micheal, Cox. Raymond (2004), Law of Bank Payments, Third edition London: Sweet & Maxwell.
25. Clarke, robert & Zywicki, Todd j (2013-2014), «Payday Lending, Bank Overdraft Protection, and Fair Competition at the CFP», Review Of Banking & Financial Law Vol. 33,PP.235-281.
26. «Code of Federal Regulation» (C.F.R) (1937) last update(2014), executive departments and agencies of the federal government of the United States. Available at: http://www.ecfr.gov/cgi-bin/ECFR?page=browse.2016/06/11.
27. «Electronic Fund Transfer Act»(E.F.T). 15 U.S. Code Subchapter VI. (1978 ) Congress of United States of America.Available at:  https://www.law.cornell.edu/uscode/text/15/1693. 2016/06/05.
28. Furletti, Mark (2005), «The Laws, Regulations, and Industry Practices That Protect Consumers Who Use Electronic Payment Systems: Policy Considerations», Payment Cards Center, Federal Reserve Bank of Philadelphia.PP.1-23.
29. Gkoutzinis, Apostolos (2006), Internet Banking and the law in Europe, England: Cambrige university press.
30. Laidlaw, Andrew  (1992), «EFT and EDI - Legal Consequences of Fraud, Malfunctions and Mistakes in Payment Card Transactions», International year book of law computers and technology, Volume6.
31. O’Mahony, Dinal; Peirce, Michel; Tewari, Hitesh (2001), Electronic Payment Systems for E-commerce, UK, London, Artech house.
32. Oxford English Dictionary (last update2016), Oxford University Press. Available at:  http://www.oed.com/.2017/01/17
33. Sulivan, Richard J. (2010), «The Changing Nature of U.S Card Payment Fraud: Industry and Public Policy Options», Economic Review, Second quarter 2010, Federal Reserve Bank of Kansas City.
34. Taffer, Lewis M. (1979), «The Making of the Electronic Fund Transfer Act: A Look At Consumer Liability and Error Resolution». University of San Francisco Law Review, Vol.13, Num.2, P. 231.
35. «Uniform commercial code» (U.C.C). (1952), Last seen (07/05/2016). The American Law Institute and the National Conference of Commissioners on Uniform State Laws. Available at:  https://www.law.cornell.edu/ucc.2016/05/07
36. UNCITRAL Model Law of International Credit Transfer. (1987), United Nation. New York: United Nation Publication.
37. Uniform Computer Information Transaction Act (UCITA). (1999), Last reform 2000. National Conference of Commissioners on Uniform State Laws (NCCUSL).
38. Uniform Electronic Transactions Act (UETA), (1999), National Conference of Commissioners on Uniform State Laws (NCCUSL).
مطالعات حقوق تطبیقی
دوره 8، شماره 2
پاییز و زمستان
مهر 1396
صفحه 545-564

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار