آسیب شناسی پژوهش‌های مرتبط با حکمرانی آب در ایران با رویکرد فراروش (بازه زمانی: 1380-1397)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه جامعه شناسی دانشگاه یزد

2 دانشجوی دکترای جامعه شناسی دانشگاه یزد

چکیده

هدف این مقاله آسیب­شناسی روشی پژوهش‌ها و مقالات مربوط به حوزه حکمرانی آب می­باشد. جامعه آماری پژوهش 129 مقاله علمی-پژوهشی و پایان­نامه­هایی است که در پایگاه­های نورمگز، مگ ایران، پرتال جامع علوم انسانی، پایگاه مراکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی و ایران داک با محوریت موضوعی حکمرانی آب در بازه زمانی سال‌های 1380-1397 به چاپ رسیده است. پس از بررسی مقالات، 41 مقاله و پایان نامه، با نمونه‌گیری هدفمند که هم در موضوع و هم در محتوا به بحث حکمرانی آب پرداخته بودند به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. یافته‌های پژوهش نشان داد که 34 درصد از پژوهش‌ها از مبانی فلسفی اثبات‌گرایی در پژوهش­های خود استفاده کردند. همچنین 14 مورد از پژوهش‌ها از رویکرد قیاسی و مابقی از سایر رویکردهای استقرایی، پس­کاوی و استفهامی در پژوهش­های خود بهره بردند. در میان روش تقلیل داده­ها نیز کدگذاری کیفی با 49 درصد پرطرفدارترین روش در میان پژوهشگران حوزه حکمرانی آب بوده است. در ارتباط با روش جمع­آوری داده­ها، روش میدانی و اسنادی با سهمی در حدود 37 درصد  بیشترین کاربرد را در انجام پژوهش‌های حکمرانی آب داشته­اند. همچنین در مورد روش­های تحلیل داده­ها می‌توان گفت که بالاترین میزان در میان روش­های تحلیل داده‌ها مربوط به روش توصیفی-کیفی است (37 درصد). با توجه به اینکه تاکنون بررسی در زمینه آسیب‌شناسی پژوهش‌ها و مقالات مرتبط با حکمرانی آب انجام نشده است یافته‌های این مقاله مبنی بر وجود نواقص زیاد در این پژوهش‌ها دستاوردی نو و بدیع بشمار می‌آید.

مراجع

  • اتسلندر، پتر (1375). روش های تجربی تحقیق اجتماعی ، ترجمه بیژن کاظم زاده، مشهد: آستا‌ن‌ قدس‌ رضوی، معا‌ونت‌ فرهنگی‌.
  • ایمان، محمدتقی و غفاری نسب، اسفندیار (1389). مبانی روش شناختی تحقیق میدانی و چگونگی انجام آن، فصلنامه پژوهش، 2(4)، صص 30-5.
  • الوندی‌پور، نینا و داداش‌پور، هاشم (1397). فراروش پژوهش‌های مرتبط با عدالت فضایی در ایران با مقیاس شهری در بازه زمانی 1383-1394، دوفصلنامه پژوهش‌های بوم‌شناسی شهری، سال نهم، شماره 2(18)، صص 69-86.
  • اکبری، یونس (1392). رویکردی به تبیین: انواع تبیین علمی در پژوهش‌های تاریخ محور، تاریخنامه خوارزمی فصلنامه علمی-تخصصی، 1 (2)، صص 90-73.
  • ببی، ارل (1392). روش‌های تحقیق در علوم اجتماعی، ترجمه: رضا فاضل، جلد اول، تهران: نشر نی
  • بلیکی، نورمن (1393). طراحی پژوهش‌های اجتماعی، ترجمه حسن چاوشیان، تهران، نشر نی
  • تدلی، چالرز و تشکری، عباس (1397). بنیان‌های پژوهش ترکیبی، ترجمه اکبر زارع شاه‌آبادی، مهرنوش فخارزاده و رحمت‌الله ترکان، یزد: انتشارات دانشگاه یزد.
  • حیدرعلی، هومن و عسگری، علی (1384). تحلیل عاملی: دشواری‌ها و تنگناهای آن. مجله روان‌شناسی و علوم تربیتی، 35(2) ، صص 20-1
  • دانایی فرد، حسن(1384). تئوری پردازی با استفاده از رویکرد استقرایی: استراتژی مفهوم سازی تئوری بنیادی، فصلنامه دانش رفتار، 12(11)، 70-57.
  • دانایی‌فرد، حسن؛ الوانی، سیدمهدی و آذر، عادل (1389). روش‌شناسی پژوهش کمی در مدیریت: رویکردی جامع، تهران، انتشارات صفار- اشراقی.
  • رام، سمیه؛ مهرمحمدی، محمود؛ صادق‌زاده قمصری، علیرضا و طلایی، ابراهیم (1396). آموزش خویشتن‌بانی به کودکان سنین 7 تا 14 سال؛ با کدام منطق و رویکرد؟ تحلیل نتایج یک مطالعه پدیدارنگارانه، فصلنامه مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی، 2(3)، صص 116-87
  • زارعی، عظیم؛ احمدی‌کهن، علی‌رضا و صفایی، میلاد (1386). بررسی بکارگیری روش تحقیق مبتنی بر تئوری مفهوم‌سازی بنیادی در حوزه مطالعات کارآفرینی، همایش ملی آموزش عالی و کارآفرینی گذشته، حال و آینده، دانشگاه سمنان، 1386، دوره 1
  • زندوانیان، احمد؛ عیسوی، محسن و جعفری احمدآبادی، حسن (1390). مطالعه بنیادهای فلسفی روش تحقیق اقدام‌پژوهی-معلم پژوهنده، فصلنامه عیارپژوهش در علوم انسانی، 5(1)، صص 144-123
  • سالاری، فاطمه؛ قربانی، مهدی؛ ملکیان، آرش و فهمی، هدایت (1395). کاربرد روش تحلیل شبکه اجتماعی در ظرفیت‌سنجی ذینفعان محلی برای استقرار مدیریت مشارکتی منابع آب (منطقه مورد مطالعه: روستای سراب شاه‌حسین، حوضه آبخیز رزین، کرمانشاه)، تحقیقات آب و خاک ایران، دوره 47، شماره 2، صص 395-387
  • سلیمی، حسین و کیخسرو دولتیاری، یزدان (1396). نقد کتاب طراحی پژوهش‌های اجتماعی منطق پیش‌بینی. فصلنامه پژوهش‌نامه انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 17(5)، صص 250-227
  • صادقی فسایی، سهیلا و عرفان منش، ایمان (1394). مبانی روش‌شناختی پژوهش اسنادی در علوم اجتماعی، مورد مطالعه: تأثیرات مدرن شدن بر خانواده ایرانی، فصلنامه راهبرد فرهنگ ، 8(29)، صص 61-91
  • صدوقی، مجید (1386). کنکاش در مبانی فلسفی پژوهش کمی و کیفی در علوم رفتاری، فصلنامه روش‌شناسی علوم انسانی، 13(52)، صص 103-83.
  • صفایی، امیر و ملک‌محمدی، بهرام (1393). رهنمودهای نظریه بازی­ها برای حکمرانی پایدار منابع آبی مشترک (مطالعه موردی، مناقشه آبی دریاچه ارومیه)، فصلنامه محیط‌شناسی، دوره 40، شماره 1، صص 138-121.
  • فراستخواه، مقصود (1395). روش تحقیق کیفی در علوم اجتماعی با تأکید بر نظریه (گراندد تئوری GTM)، تهران، انتشارات آگاه.
  • قادرزاده، امید و ایراندوست، سیدفهیم (1393). مطالعه کیفی سنخ شناسی سبک های زندگی: مطالعه جوانان شهر مهاباد، فصلنامه جامعه شناسی کاربردی، 55(3)، صص 162-135
  • محمدی­کنگرانی، حنانه و رفسنجانی‌نژاد، سیما (1394). بررسی ساختار قدرت در شبکه سیاست‌گذاری و مدیریت آب در برنامه چهارم توسعه جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه سیاست‌گذاری عمومی، دوره 1، شماره 3، صص 121-138.
  • محمدپور، احمد (1389). فراروش بنیان‌های فلسفی و عملی روش تحقیق ترکیبی در علوم اجتماعی و رفتاری، تهران: انتشارات جامعه‌شناسان.
  • محمد پور، احمد (1389). طرح های تحقیق با روش‌های ترکیبی: اصول پارادایمی و روش‌های فنی، مجله انجمن جامعه‌شناسی ایران، 4(2)، صص 107-81.
  • محمد نژاد شورکایی، مجتبی؛ جشنی آرانی، مجتبی و یزدانی، حمیدرضا (1390). فراروش تحقیقات انجام شده در زمینه عوامل مؤثر بر رضایت مشتری: تحلیل اسنادی پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد و دکتری دانشگاه‌های دولتی تهران، فصلنامه چشم‌انداز مدیریت بازرگانی، 6(39)، صص 141-164
  • مرزبان، حسین؛ صدرایی جواهری، احمد؛ زیبایی، محمود؛ ناظم‌السادات، سیدمحمدجعفر و کریمی، لیلا (1398). بررسی وضعیت منابع و مصارف آب در ایران و راهکارهای بهبود وضعیت، مجله آب و فاضلاب، 3(4). صص 32-16
  • موسی پور، حمیده؛ سعیدی‌فرد، فرزانه؛ لاریجانی، باقر و سلطانی، اکبر(1395). نگاهی جامع‌تر به انواع پروژه‌های پژوهشی در نظام سلامت، مجله دیابت و متابولیسم ایران، 16(3)، صص 142-131
  • میر قادری، سید هادی؛ عالم تبریز، اکبر؛ فرزد، فرهاد و فارسیجانی، حسن (1394). شناسایی ابعاد عملکردی خوشه‌های صنعتی به روش تحلیل خوشه‌ای توافقی سلسله مراتبی، فصلنامه مطالعات مدیریت صنعتی، 3(2)، صص 22-1
  • نادری، عزت‌الله و سیف‌نراقی، مریم (1370). سطوح تحقیقات و چگونگی تأثیرپذیری یافته‌ها از آن، مجله تعلیم و تربیت، (26)، صص 85-.76.
  • Cohen, L. Manion, L. & Marrison, K. (2000). Research Methods in Education, London:
  • Kivunja, C; Kuyini, A. B.(2017) . Understanding and Applying Reasearch Paradigms in Educational Contexts .International Journal of Higher Education , Volum6, Issuse5, Pp:26-41
  • Maghrebi, Noori, R.Bhattarai, R. Mundher Yaseen,Z. Tang, Qiuhong. Al-Ansari, N. Danandeh Mehr, A. Karbassi, A.Omidvar, j(2020). Iran's Agriculture in the­Anthropocene, Jornal of Earths Future, Volume8, Issue9. Pp: 1-15
  • Nowlan, L. Bakker, K(2010). Practising Shared Water Governance in Canada:A Primer, USB Program Water Governance.
  • Paterson L B(2001). Critical analysis of everyday self‐care decision making in chronic illness Journal Leading Global Nursing Research, Volume35, Issue3. Pp: 335-341
  • Wallen, N. E., & Fraenkel, J. R. (2001). Educational research: A guide to the process (2nd ed.). Mahwah, NJ, US: Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
  • Saunders, M. Lewis. P. Thornhill, A (2009).Research method for business student. Harlow: Pearson Education
  • Slocun, N., (2003), Participatory Methods Toolkit, A Practitioners Manual. Brusels: King Baudouin Foundation, 2003, 167 p., Valouch.
بررسی مسائل اجتماعی ایران
دوره 12، شماره 2
پاییز و زمستان 1400
اسفند 1400
صفحه 143-170

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار