نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم اقتصادی، موسسه آموزش و پژوهش در مدیریت و برنامه‌ریزی، تهران، ایران

2 استاد، دپارتمان اقتصاد، دانشگاه ساسکاچوان، ساسکاچوان، کانادا

3 دانشیار، گروه اقتصاد بازرگانی،‌ دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

4 دانشیار، گروه برنامه‌ریزی سیستم‌ها و علوم اقتصادی، موسسه آموزش و پژوهش در مدیریت و برنامه‌ریزی، تهران، ایران

چکیده

شوک‌های قیمت نفت، آثار مستقیم و غیرمستقیم متفاوتی بر اقتصاد کشورهای صادرکننده و واردکننده نفت بر جای می‌گذارند. در بیشتر مطالعات پیشین، آثار شوک‌های نفتی بر اقتصاد هر گروه به طور مجزا بررسی و در نتیجه به تاثیر بین المللی شوک‌ها با توجه به ارتباطات تجاری بین کشورها توجه نشده است. در این پژوهش، آثار مستقیم و غیرمستقیم (سرریز) شوک‌های نفتی در هر دو گروه کشورهای صادرکننده و واردکننده نفت شامل 30 کشور صادرکننده و واردکننده نفت که 73 درصد اقتصاد جهان را در اختیار دارند با توجه به روابط تجاریشان و از طریق یک مدل سیستمی پویا برآورد می‌شود. به منظور برآورد واکنش‌های اقتصاد کشورها به شوک‌های قیمت نفت در طول زمان از یک مدل خودرگرسیون برداری پانلی  استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد تجارت بین‌المللی بین کشورهای صادرکننده و واردکننده نفت توانسته شدت اثرگذاری شوک‌های نفتی بر رشد اقتصادی هر دو گروه صادرکننده و واردکننده نفت را تعدیل کند؛ به این معنی که با لحاظ نقش تجارت، اثر افزایش رشد اقتصادی در مورد کشورهای صادرکننده نفت به دنبال شوک‌های مثبت قیمت نفت، کاهش یافته و سریع‌تر نیز ناپدید می‌شود. در مورد کشورهای واردکننده نفت نیز به دلیل رابطه قوی این کشورها با کشورهای توسعه‌یافته صادرکننده نفت، مانند کانادا - که به علت ساختار صنعتی‌شان از افزایش قیمت نفت منتفع نمی‌شوند- تاثیر منفی شوک نفتی در ابتدا تشدید می‌شود، اما در دوره‌های بعدی این اثرات سریع‌تر تعدیل می‌شود. نتایج این تحقیق همچنین نشان می‌دهند میزان اثرگذاری شوک‌های قیمت نفت در دوره‌هایی که روند قیمت نفت همواره صعودی است، ضعیف‌تر از دوره‌هایی است که رشد قیمت نفت کمتر و یا بیشتر منفی است.

کلیدواژه‌ها

بهرامی، جاوید و نصیری، سمیرا (1390)، شوک نفتی و بیماری هلندی، بررسی موردی ایران، پژوهش‌های اقتصادی ایران، 48، 54-25.
Aarón, G., & Sherzod, N. (2009). Oil price fluctuations and its effect on GDP growth: A case study of USA and Sweden. Bachelor Thesis within Economics. Jonkoping international business school. Jonkoping University.
Abeysinghe, T. (1998). The Asian crisis, trade links and output multipliers: A structural VAR approach. In National University of Singapore Department of Economics Working Paper.
Abeysinghe, T. (2001). Estimation of direct and indirect impact of oil price on growth. Economics letters73(2), 147-153.
Abeysinghe, T., & Forbes, K. (2005). Trade linkages and output‐multiplier effects: A structural VAR approach with a focus on Asia. Review of International Economics13(2), 356-375.
Abrigo, M. R., & Love, I. (2016). Estimation of panel vector autoregression in Stata. The Stata Journal16(3), 778-804.
Allegret, J. P., Mignon, V., & Sallenave, A. (2015). Oil price shocks and global imbalances: Lessons from a model with trade and financial interdependencies. Economic Modelling49, 232-247.
Arora, V., & Vamvakidis, A. (2005). How much do trading partners matter for economic growth?. IMF Staff Papers52(1), 24-40.
Backus, D. K., Kehoe, P. J., & Kydland, F. E. (1992). International real business cycles. Journal of Political Economy100(4), 745-775.
Backus, D., Kehoe, P. J., & Kydland, F. E. (1992). Dynamics of the Trade Balance and the Terms of Trade: The S-curve (No. w4242). National Bureau of Economic Research.
Barsky, R. B., & Kilian, L. (2004). Oil and the Macroeconomy since the 1970s. Journal of Economic Perspectives18(4), 115-134.
Baxter, M., & Kouparitsas, M. A. (2005). Determinants of business cycle comovement: A robust analysis. Journal of Monetary Economics52(1), 113-157.
Bernanke, B. S., Gertler, M., Watson, M., Sims, C. A., & Friedman, B. M. (1997). Systematic monetary policy and the effects of oil price shocks. Brookings Papers on Economic Activity1997(1), 91-157.
Boheman, H., & Maxén, J. (2015). Oil Price Shocks Effect on Economic Growth-OPEC versus non-OPEC Economies, Lund University Publications Student Papers.
Bouzid, A. (2012). The relationship of oil prices and economic growth in Tunisia: A vector error correction model analysis. The Romanian Economic Journal43, 3-22.
Burbidge, J., & Harrison, A. (1984). Testing for the effects of oil-price rises using vector autoregressions. International Economic Review, 459-484.
Calderon, C., Chong, A., & Stein, E. (2007). Trade intensity and business cycle synchronization: Are developing countries any different?. Journal of International Economics71(1), 2-21.
Cologni, A., & Manera, M. (2008). Oil prices, inflation and interest rates in a structural cointegrated VAR model for the G-7 countries. Energy Economics30(3), 856-888.
Corden, W. M., & Neary, J. P. (1982). Booming sector and de-industrialisation in a small open economy. The Economic journal92(368), 825-848.
Darby, M. R. (1982). The price of oil and world inflation and recession. The American Economic Review72(4), 738-751.
Darvas, Z. (2012). Real effective exchange rates for 178 countries: a new database.
Du, L., Yanan, H., & Wei, C. (2010). The relationship between oil price shocks and China’s macro-economy: An empirical analysis. Energy Policy38(8), 4142-4151.
Edirneligil, A., & Mucuk, M. (2014). The effects of oil price on Turkish economic growth (No. 0702083). International Institute of Social and Economic Sciences.
Esfahani, H. S., Mohaddes, K., & Pesaran, M. H. (2014). An empirical growth model for major oil exporters. Journal of Applied Econometrics29(1), 1-21.
Forbes, K. J., & Abeysinghe, T. (2001). Trade Linkages and Output-Multiplier Effects: A Structural VAR Approach with a Focus
on Asia.
Ftiti, Z., Guesmi, K., Teulon, F., & Chouachi, S. (2016). Relationship between crude oil prices and economic growth in selected OPEC countries. The Journal of Applied Business Research32(1), 11-22.
Frankel, J. A., & Rose, A. K. (1998). The endogeneity of the optimum currency area criteria. The Economic Journal108(449),
1009-1025.
Gisser, M., & Goodwin, T. H. (1986). Crude oil and the macroeconomy: Tests of some popular notions: Note. Journal of Money, Credit and Banking18(1), 95-103.
Gounder, R., & Bartleet, M. (2007, June). Oil price shocks and economic growth: Evidence for New Zealand, 1989-2006. In New Zealand Association of Economist Annual Conference, Christ Church, and 27th-29th June: http://docs. google. com/viewer.
Hamilton, J. D. (1983). Oil and the macroeconomy since World War II. Journal of Political Economy91(2), 228-248.
Hooker, M. A. (1996). What happened to the oil price-macroeconomy relationship?. Journal of Monetary Economics38(2), 195-213.
Huntington, H. G., Barrios, J. J., & Arora, V. (2019). Review of key international demand elasticities for major industrializing economies. Energy Policy133, 110878.
Inklaar, R., Jong-A-Pin, R., & De Haan, J. (2008). Trade and business cycle synchronization in OECD countries—A re-examination. European Economic Review52(4), 646-666.
Jiménez-Rodríguez, R., & Sánchez, M. (2005). Oil price shocks and real GDP growth: empirical evidence for some OECD countries. Applied Economics37(2), 201-228.
Kilian, L. (1998). Small-sample confidence intervals for impulse response functions. Review of Economics and Statistics80(2), 218-230.
Kose, M. A., & Yi, K. M. (2006). Can the standard international business cycle model explain the relation between trade and comovement?. Journal of International Economics68(2),
 267-295.
Kurihara, Y. (2015). Oil prices and economic growth in developed countries. International Journal of Business and Social Science6(11), 40-46.
Le, T. H., & Chang, Y. (2013). Oil price shocks and trade imbalances. Energy Economics36, 78-96.
Mehrara, M., & Mohaghegh, M. (2011). Macroeconomic dynamics in the oil exporting countries: a panel VAR study. International Journal of Business and Social Science2(21).
Monjazeb, M., Souri, A., & Shahabi, Z. (2013). The effect of oil price shocks on economic growth (case study; selected oil exporting countries). Technical Journal of Engineering and Applied Sciences3(17), 2118-2122.
Moshiri, S., & Foroutan, F. (2006). Forecasting nonlinear crude oil futures prices. The Energy Journal, 81-95.
Moshiri, S. (2015). Asymmetric effects of oil price shocks in oil‐exporting countries: the role of institutions. OPEC Energy Review39(2), 222-246.
Oyeyemi, A. M. (2013). The growth implications of oil price shock in Nigeria. Journal of Emerging Trends in Economics and Management Sciences4(3), 343-349.
 Rasche, R. H., & Tatom, J. A. (1981, January). Energy price shocks, aggregate supply and monetary policy: The theory and the international evidence. In Carnegie-Rochester Conference Series on Public Policy (Vol. 14, pp. 9-93). North-Holland.
 Rogoff, K. (2006). Oil and the global economy. Manuscript,Harvard University.
 Rotemberg, J. J., & Woodford, M. (1996). Imperfect competition and the effects of energy price increases on economic activity (No. w5634). National Bureau of Economic Research.
Sachs, J. D., & Warner, A. M. (1995). Natural resource abundance and economic growth (No. w5398). National Bureau of Economic Research.
Santini, D. J. (1985). The energy-squeeze model: energy price dynamics in US business cycles. International Journal of Energy Systems5(1), 18-25.
Torres, F., Giavazzi, F., & Francisco, T. (Eds.). (1993). Adjustment and growth in the European Monetary Union. Cambridge University Press.