بررسی شیوع عارضه‌ی آگرانولوسیتوز در بیماران تحت درمان با کلوزاپین در بیمارستان‌های روان‌پزشکی مشهد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار قارچ‌شناسی و انگل‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، مشهد، ایران

2 دانشیار روان‌پزشکی، مرکز تحقیقات روان-پزشکی و علوم رفتاری، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران

3 دانشجوی کارشناسی علوم آزمایشگاهی پزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، مشهد، ایران

4 پزشک عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، مشهد، ایران

چکیده

مقدمه: کلوزاپین به عنوان یک آنتی‌سایکوتیک آتیپیک، در مقایسه با سایر آنتی‌سایکوتیک‌ها در اسکیزوفرنی مزمن و مقاوم به درمان، کارآیی بیشتری دارد. مهم‌ترین عامل محدودکننده‌ی کاربرد آن، خطر بروز آگرانولوسیتوز است. هدف این مطالعه، بررسی فراوانی آگرانولوسیتوز و سایر اختلالات گلبول‌های سفید ناشی از مصرف کلوزاپین در بیمارستان‌های روان‌پزشکی مشهد می‌باشد.
روش‌کار: در این مطالعه‌ی توصیفی، اطلاعات 210 بیمار تحت درمان با کلوزاپین در بیمارستان‌های ابن سینا و حجازی مشهد از شهریور 1391 تا شهریور 1392 در پرسش‌نامه‌ی حاوی اطلاعات سن، جنس، نوع اختلال روانی، مدت درمان، حداکثر دوز مصرفی کلوزاپین حین درمان و مصرف هم‌زمان سایر آنتی‌سایکوتیک‌ها با مراجعه به پرونده‌ی بیماران تکمیل شد. پایش خونی در 18 هفته‌ی اول درمان به صورت هفتگی و سپس ماهانه ادامه یافت. روش‌های آماری توصیفی، مجذور خی و تست فیشر دقیق برای تحلیل داده‌ها استفاده گردیدند.
یافته‌ها: بیماران 102 مرد و 108 زن با میانگین سنی 3/38 سال بودند. 6/37 درصد به مدت یک ماه و 2/36 درصد، بین یک تا سه ماه، تحت درمان با کلوزاپین بودند. حداکثر دوز در 2/56 درصد، 299-150 میلی‌گرم بود.  4/60 درصد بیماران، هم‌زمان از سایر آنتی‌سایکوتیک‌ها نیز استفاده می‌کردند. شیوع آگرانولوسیتوز صفر درصد اما در 4/20 درصد، کاهش گلبول‌های سفید مشاهده گردید. در 7/4 درصد آنمی، 4/11 درصد ائوزینوفیلی، 5/9 درصد ترومبوسیتوپنی، 3/3 درصد لکوسیتوز و  در 3/2 درصد، لکوسیتوز مزمن دیده شد. کاهش گلبول‌های سفید با متغیرهای سن، دوز مصرفی کلوزاپین و مصرف هم‌زمان سایر آنتی‌سایکوتیک‌ها ارتباط معنی‌داری نداشت (05/0<P) ولی کاهش گلبول‌های سفید در زنان بیشتر از مردان (01/0=P) و ارتباط معنی‌داری بین کاهش گلبول‌های سفید با مدت درمان به دست آمد (011/0=P). هیچ موردی از آگرانولوسیتوز و مرگ و میر در بیماران با لکوپنی دیده نشد.
نتیجه‌گیری: با توجه به فقدان آگرانولوسیتوز در این پژوهش، شاید بتوان فواصل انجام پایش‌های خونی را در بیماران دریافت‌کننده‌ی کلوزاپین طولانی‌تر نمود تا از نظر اقتصادی مقرون به صرفه‌تر و از نظر بیماران، راحت‌تر باشد.

کلیدواژه‌ها

مجله اصول بهداشت روانی
دوره 18، شماره 2 - شماره پیاپی 2
بهمن و اسفند 1394
صفحه 88-92

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار