نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسنده

• فرزاد قائمی

استاد یار/ گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران

چکیده

برزونامة کهن یکی از متون حماسی شاخص فارسی است که بعد از شاهنامة فردوسی، بیشترین کثرت و تنوع نسخ را دارد؛ لیکن به علت نداشتن نسخ مستقل، از حیث نسخه‌شناختی، کمتر مورد بررسی دقیق قرار گرفته است. این جستار، با بررسی کیفیت تطور نسخ این متن و تعمیم یافته‌ها به ژانر حماسة ملی فارسی، یک مدل سه‌گانه برای طبقه‌بندی منابع متنی این ژانر طراحی کرده است.  مطابق این مدل، نسخ حماسه‌های فارسی در سده‌های هفتم تا دهم، در سه شکل متنی مستقل، مجموعه‌ای و نسخ شاهنامه‌ای یافت می‌شوند. سنت ادبی مسلط بر این متون، سنت «الحاق‌سرایی» است که مطابق این سنت، هم خالقان اولیة آثار و هم کاتبان نسخ، به جای خلق اثر مستقل با انگیزة الحاق به متن معیار (شاهنامه‌) اثر را ایجاد می‌کردند. به همین دلیل، غالب نسخ برزونامة کهن (47 نسخه از 54 نسخه)، «شاهنامه‌ای» بوده‌اند و شاعر (کوسج) نیز محتملاً متن را برای الحاق به شاهنامه یا لااقل در نسبت با آن سروده بود.

کلیدواژه‌ها

• برزونامة کهن
• شاهنامة فردوسی
• داستان الحاقی
• نسخة خطی

20.1001.1.22517979.1398.72.239.5.9

موضوعات

• ادبیات حماسی و اسطوره

عنوان مقاله [English]

The Study of the Literary Tradition of "Compiling the Accompanying Story" and the Analysis of the Motive of the Poet's in the Epic Poems after Shāh-nāma (Case Study: The Old Burzō-nāma)

نویسنده [English]

• Farzad Ghaemi

Professor Asistant /PersianLanguage & Literature, Ferdowsi University, Mashhad, Iran

چکیده [English]

The old Burzō-nāma is one of the most important epic texts of Persian that after Ferdowsi's Shāh-nāma, has the most plurality and diversity of manuscripts among Persian epic texts; but since it has only an independent manuscript, most of which are the manuscripts of Shāh-nāma, they are less cognitively reviewed accurate. The identity of this work as an accompanying story in Ferdowsi's Shāh-nāma is not a specific feature of this text. This essay, by examining the quality of the transmutation of the old Burzō-nāma, and analyzing and generalizing the findings of the manuscript, designed the triplet model for the classification of the sources of this genre: the Persian National Epic. According to this model, Persian epics are found in the seventh and tenth centuries in three Text Types of manuscripts: Independent manuscript, a manuscript in the epic collection and a manuscript in the Shāh-nāma manuscript.The literary tradition that created these texts is the tradition of "compiling the Additional stories." According to this tradition, both the creators of the works and the scribes of manuscripts, instead of creating an independent work, had a motive for adding their story to the genre's standard text (Shāh-nāma). For this reason, most of the manuscripts of the ancient period (47 manuscripts out of 54 manuscripts) were manuscripts annexed to Shāh-nāma, and the poet (Kōsaj) also probably wrote the work for adding the Shāh-nāma, or at least in relation to it.

کلیدواژه‌ها [English]

• the old Burzō-nāma
• Ferdowsi's Shāh-nāma
• Kōsaj as an accompanying story
• manuscript