طراحی چارچوب برنامة درسی مبتنی بر شایستگی رشتة مکانیک صنایع دورة دوم متوسطه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه تخصصی علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران.

2 گروه تخصصی علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر طراحی چارچوب برنامة درسی مبتنی بر شایستگی رشتة مکانیک صنایع در دورة دوم متوسطه است. رویکرد تحقیقی حسب مفهوم و ماهیت تحقیق «آمیخته یا ترکیبی» و هدف آن کاربردی است و برای انجام آن از روش‌های تحلیل محتوا و روش تحقیق توصیفی بهره گرفته می شود. نمونه‌های موردنظر برای گردآوری داده‌ها عبارت‌اند از 44 متخصص برنامه‌ریزی درسی، هنرآموز و خبرة حرفة مکانیک صنایع، و 35 منبع مرتبط با موضوع. علاوه برآن، داده‌های حاصل از فن دلفی، با استفاده از آزمون کندال، فراوانی، درصد و درصد تراکمی تجزیه‌وتحلیل می شوند. یافته‌های این پژوهش چارچوب برنامة درسی است مبتنی بر شایستگی رشتة مکانیک صنایع، شامل اجزای منطق برنامة درسی، کارکرد برنامة درسی، محدوده و قلمرو برنامة درسی، الگوی طراحی برنامة درسی، ساختار، جدول برنامة درسی، اهداف برنامة درسی، محتوا، فعالیت‌های یادگیری و روش‌های ارزشیابی و ویژگی‌های هر یک از آن‌ها. این چارچوب که با توافق صاحب‌نظران حاصل می‌شود، برای نخستین بار در کشور طراحی می شود و توجه به گزاره‌های برنامة درسی ملی و قانون نظام جامع آموزش و تربیت فنی، حرفه‌ای و مهارتی از ویژگی‌های اصلی در طراحی آن محسوب می شوند. نتایج این پژوهش می‌تواند علاوه بر تدوین برنامة درسی مبتنی بر شایستگی رشتة مکانیک صنایع دورة دوم متوسطه، برای سایر رشته‌های فنی‌وحرفه‌ای، به‌منظور تدوین چارچوب برنامة درسی مبتنی بر شایستگی، برای نمونه مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Designing a competency-based curriculum framework for the industrial mechanics' discipline at the second cycle secondary school level

نویسندگان [English]

  • Ahmadreza Dourandish 1
  • Ezatolah Naderi 2
  • Maryam Seifnaraghi 1
1 Department of Education of Science, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
2 Department of Education of Science, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

The purpose of this study was designing a competency-based curriculum framework for the industrial mechanics' discipline at the second cycle secondary school level. According to the concept and the nature of study, it was a mixed methods one, with content analysis and descriptive study design; and according to the objectives, it was an applied study.The research sample consisted of 44 curriculum experts, teachers and the elites in the industrial mechanics' discipline and 35 sources related to the topic. The data collected through the Delphi technique was analyzed using descriptive statistics, i.e., frequency, percentage and cumulative percentage and Kendall test. Findings of this research are a competency-based curriculum framework for the industrial mechanics' discipline which includes the components of the logic of the curriculum, the function, the scope and domain of the curriculum, the pattern of the curriculum design, structure, curriculum table, the curriculum objectives, content, learning activities, methods of assessment, and the characteristics of each one. This framework which was the result of the consensus of the authorities has been designed for the first time in Irān, considering the propositions of the national curriculum and the comprehensive system of the Technical and Vocational Education and Training (TVET) as its main charateristics. The results of this research could be used not only for designing a competency-based curriculum for the industrial mechanics' discipline at the second cycle secondary school level, but also developing such a curriculum framework for the other TVET disciplines.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Competency
  • Based Curriculum Industrial Mechanics' Discipline Curriculum Framework

مراجع

 آزاد، ابراهیم. اسمعیلی، مهدی. و محمدعلی، محبوبه. (1391). تحلیل نتایج کنگره‌های بین‌المللی در حوزة آموزش فنی‌وحرفه‌ای(طرح پژوهشی، شمارة 12797). تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی‌.
 آیین‌نامه آموزشی دورة دوم متوسطه. (1395). تهران: وزارت آموزش‌وپرورش.
 استاندارد طبقه‌بندی بین‌المللی مشاغل و حرف. (2008). تهران: مرکز آمار ایران.
 اسماعیلی کیا، غریبه و ملانظری، مهناز. (1394). چارچوبی برای تحول در نظام پاسخگویی مالی و عملیاتی دانشگاه‌های دولتی ایران از دیدگاه خبرگان. فصلنامة حسابداری سلامت، 4(4)، 1-25.
 اسمعیلی، مهدی. (1394). طراحی و تدوین فرآیند برنامه‌ریزی درسی در آموزش‌های فنی و حرفه‌ای، قسمت اول: دنیای کار. (طرح پژوهشی). تهران: سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی.
 برنامة درسی ملی جمهوری اسلامی‌ ایران. (1391). تهران: وزارت آموزش‌وپرورش.
 چهاربند، اسفندیار. (1391). الگوی برنامة درسی پودمانی بر پایه استاندارد شایستگی حرفه‌ای. تعلیم‌وتربیت استثنایی، 111، 51- 66.
 خدایاری، محمدتقی. (1396). بررسی روایی و پایایی در پژوهش. قابل بازیابی در http://amuzesh.muq.ac.ir/uploads/validity.pdf.
 خوش‌خلق، ایرج. (1395). طراحی و اعتباربخشی چارچوب نظری ارزشیابی شایستگی محور بر اساس مبانی نظری سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش (طرح پژوهشی). تهران: شورای عالی آموزش‌وپرورش.
 سند تحول بنیادین در آموزش‌وپرورش. (1390). تهران: دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی.
 سند چارچوب حوزه‌های تربیت و یادگیری. (1397). تهران: سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی.
 سیاست‌های کلی اشتغال. (1390). تهران: مجمع تشخیص مصلحت نظام.
 فتحی واجارگاه، کورش. (1389). اصول برنامه‌ریزی درسی (چاپ هشتم). تهران: ایران زمین.
 فینچ، کرتیس و کرانکیلتن، جان. (1390). برنامه‌ریزی درسی در آموزش فنی‌وحرفه‌ای: برنامه‌ریزی، محتوا و اجرا (ترجمة علی‌اصغر خلاقی، کورش فتحی واجارگاه و غلامرضا شمس مورکانی). تهران: مدرسه. (اثر اصلی در سال 1999 چاپ شده است).
 قانون نظام جامع آموزش و تربیت فنی، حرفه‌ای و مهارتی. ماده 1، 2، 4. 7 و8. (1396). تهران: مجلس شورای اسلامی‌.
 قانون اهداف و وظایف وزارت آموزش‌وپرورش. (1366). تهران: مجلس شورای اسلامی‌.
 قانون نظام جامع آموزش و تربیت فنی‌وحرفه‌ای و مهارتی. (1396). تهران: مجلس شورای اسلامی‌.
 کدخدایی، محبوبه السادات؛ اخوان تفتی، مهناز؛ رضایت، غلامحسین و احمدی، پروین. (1397). طراحی الگوی آموزش دانشگاهی مبتنی بر شایستگی برای رشته‌های علوم انسانی. آموزش عالی ایران، ۹(۱)، ۱۰۵-۱۳۱.
 کرمی‌، مرتضی و مومنی مهموئی، حسین. (1390). بازار کار جهانی و تاثیر آن بر طراحی برنامة درسی. فصلنامة مطالعات برنامة درسی ایران، 6(21)، 67-100.
 مبانی نظری تحول بنیادین در نظام تعلیم‌وتربیت رسمی‌ عمومی‌ جمهوری اسلامی‌ ایران. (1390). تهران: شورای عالی انقلاب فرهنگی.
 مرجانی، بهناز. (1395). گذر از برنامة درسی سنتی به برنامة درسی مبتنی بر شایستگی. رشد آموزش فنی‌وحرفه‌ای و کاردانش، 12(2)، 4-13.
 ملکی، حسن. (1383). برنامه‌ریزی درسی (راهنمای عمل). مشهد: پیام اندیشه.
 موسی پور، نعمت. (1395). مبانی برنامه‌ریزی آموزش متوسطه (چاپ پنجم). مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
 مومنی مهموئی، حسین؛ شریعتمداری، علی و نادری، عزت‌الله. (1387). برنامة درسی مبتنی بر شایستگی در آموزش عالی. پژوهشنامه تربیتی دانشگاه آزاد اسلامی‌ واحد بجنورد، 17، 129- 156.
 میرزابیگی، علی. (1389). برنامه‌ریزی درسی و طرح درس در آموزش رسمی‌ و تربیت نیروی انسانی. تهران: یسطرون.
 نادری، عزت‌الله و سیف نراقی، مریم. (1397). روش‌های تحقیق و چگونگی ارزشیابی آن در علوم انسانی (ویرایش ششم). تهران: نشر ارسباران.
 نعمتی دهکردی، شهناز؛ نعمتی دهکردی، مریم؛ گلی، حمیده و برخوردای، معصومه. (1395). آموزش مبتنی بر شایستگی: پل ارتباطی بین تئوری و عمل. مجله مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی، 13(6)، 644-646.
 هدایتی، اکبر؛ ملکی، حسن؛ صادقی، علیرضا و سعدی‌پور، اسماعیل. (1395). طراحی و اعتباریابی الگوی برنامة درسی مبتنی بر شایستگی برای دوره کارشناسی ارشد رشته برنامة درسی. فصلنامه پژوهش‌های کیفی در برنامة درسی، دانشگاه علامه طباطبائی، 1(4)، 21-40.
 Aba Anane, C. (2013). Competency Based Training Quality Delivery for Technical and Vocational Education and Training (TVET) Institutiona. Educational Research International, 2(2), 117-127.
 Brumbach, M. E., & Clade, J. A. (2013). Industrial maintenance(2ed). Cengage Learning.
 Competency Model for Advanced Manufacturing Occupation: Maintenance and Repair Worker. (2010). United states Department of labor.
 European Centre for the Development of Vocational Training. (2009). The Shift to Learning Outcomes: Policies and Practices in Europe. Luxembourg: Office for Official Publications of the European Communities.
 General Conference-38th Session. 3- 18 November 2015. France, Paris.
 Habibi, A., Sarafraz, A., & Izadyar, S. (2014). Delphi Technique Theoretical Framework in Qualitative Research.The international journal of engineering and science (IJES), 3(4), 8-13.
 Haddouchane, Z. A., Bakkali, S., Ajana, S., & Gassemi, K. (2017). The application of the competency-based approach to assess the training and employment adequacy problem. International Journal of Education, 5(1), 1-18.
 Industrial Maintenance Mississippi Curriculum Framework. (2014). Mississippi community collage board.
 Koenen, A. K., Dochy, F., & Berghmans, I. (2015). A phenomenographic analysis of the implementation of competence-based education in higher education.Teaching and Teacher Education, 50, 1-12.
 Kozikoglu, I., & Uygun, N. (2018). Investigation of the Relationship between Teachers' Philosophies of Education Beliefs and Curriculum Design Approaches. ÇukurovaÜniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 47(2), 411-438. http://dergipark.gov.tr/cuefd.
 Maltsev, E. (2018). Utilizing a Professional Role Model for Development of a Learner-Centered Learning Program for Managers.Knowledge and Performance Management, 2(1), 38-46.
 Marsh. C. J. (2004). Key concepts for understanding curriculum. New York: Routledge Falmer. (Original Work Published 1997).
 Mulder, M. Editor. (2017). Competence-based Vocational and Professional Education. Bridging the Worlds of Work and Education. Springer.
 Industrial Maintenance, Clssification of Instrctional programs. (2010). National Center Educational Search (NCES).
 Nikolov, R., Shoikova, E., & Kovatcheva, E. (2014). Competence Based Framework for Curriculum Development, State University of Library Studies and Information Technologies. Retrieved fromhttps://unesco.unibit.bg/sites/default/files/CBFramework_TEMPUS-PICTET_Nikolov_Shoikova_Kovatcheva.pdf.
 O*net. (2018). maintenance technician. Retrieved from https://www.onetonline.org/link/details/49-9071.00.
 Sermsuka, S., Chianchanab, Ch., & Stirayakorn, P. (2014). A Study of Model of Vocational Curriculum Development Under Vocational Education Commission Using Cross-Impact Analysis.Journal of Procedia - Social and Behavioral Sciences, 116, 1896 – 1901.
 Singla, P.K., Rastogi, K.M., & Sunita, R. (2005).Developing Competency-Based Curriculum for Technical Programms. National Sympasium on Engineering Education. India Institute of Science, Banglore.
 Maintenance competency framework. (2017). Soufth African public works. Retrieved from http://www.publicworks.gov.za.
 Tuck, R. (2007).An introductory guide to national qualifications frameworks: Conceptual and practical issues for policy makers. Geneva: ILO.
 TVET Professional Services Division (TPSD). (2018).Guidelines for TVET Curriculum Development. Department of Technical Education, Ministry of Labour and Human Resources Thimphu, Bhutan.
 UNESCO. (2017). Prototype of a National Curriculum Framework- Training Tools for Curriculum Development. Geneva: IBE- UNESCO.
 Wahba, M. (2013). Competence standards for technical and vocational education and training TVET. Bonn: International Centre for Technical and Vocational Education and Training. Retrieved June 23, 2019 from https://unevoc.unesco.org/e-forum/CompetenceStandardsforTVET.pdf.
 Wimmers, P.F., & Mentkowski, M. Editors. (2016). Assessing Competence in Professional Performance across Disciplines and Professions. Springer.
 Witty, E. & Gaston, B. (2008). Competency based learning and assessment. ETITO

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 01 مرداد 1398
  • تاریخ بازنگری: 28 شهریور 1398
  • تاریخ پذیرش: 04 آبان 1398

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار