اثربخشی مشاورۀ کوتاه‌مدت راه‌حل‌محور بر اعتیاد به اینترنت نوجوانان پسر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد مشاورۀ خانواده، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

2 کاندیدای دکتری تخصصی مشاوره، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران.

3 استادیار گروه روان‌شناسی تربیتی و مشاوره، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر، شناسایی اثر مشاورۀ کوتاه‌مدت راه‌حل‌محور، بر اعتیاد به اینترنت پسران نوجوان است. روش این پژوهش، نیمه‌آزمایشی با طرح نیمه‌آزمایشی پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه کنترل است. جامعۀ آماری پژوهش شامل همۀ دانش‌آموزان پسر دبیرستانی دورۀ دوم مشغول به تحصیل در منطقۀ 16 آموزش‌وپرورش شهر تهران می‌شود. از میان مدارس آن منطقه، یک دبیرستان پسرانه به روش نمونه‌گیری در دسترس و از بین کلیۀ دانش‌آموزان آن دبیرستان، 30 نفر براساس بالاترین نمرات کسب‌شده در پرسشنامۀ اعتیاد به اینترنت یانگ (IAT) انتخاب شدند و به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایشی و کنترل قرار گرفتند. گروه آزمایشی در هشت جلسۀ 75 دقیقه‌ای تحت مشاورۀ گروهی کوتاه‌مدت راه‌حل‌محور قرار گرفت، اما گروه کنترل در این مدت هیچ مشاوره‌ای دریافت نکرد. در پایان دوره، از هردو گروه پس‌آزمون گرفته شد و داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS و آزمون تحلیل کوواریانس تجزیه‌وتحلیل شد. یافته‌ها نشان داد مشاورۀ کوتاه‌مدت راه‌حل‌محور در کاهش اعتیاد به اینترنت شرکت‌کنندگان تأثیر معناداری داشته است. می‌توان نتیجه گرفت که مشاورۀ کوتاه‌مدت راه‌حل‌محور می‌تواند مداخله‌ای مؤثر برای کاهش اعتیاد به اینترنت نوجوانان باشد. یافته‌های این پژوهش، فراگیری اصول مشاوره و روان‌درمانی کوتاه‌مدت راه‌حل‌محور را حائز اهمیت بیشتر می‌کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effectiveness of Solution-Focused Brief Counseling on Internet Addiction among Adolescent Boys

نویسندگان [English]

  • Ghasem Tasiye Hoseini 1
  • Sahar Samady 2
  • Yaser Madani 3
1 Master of Family Counseling, University of Tehran, Tehran, Iran.
2 PhD Candidate in Consultation, University of Hormozgan, Bandarabbas, Iran.
3 Assistant Professor, Department of Educational Psychology & Counseling, University of Tehran, Tehran, Iran.
چکیده [English]

The purpose of this study was to identify the effectiveness of solution-focused brief counseling on Internet addiction among adolescent boys. In this quasi-experimental study, a pretest/posttest design with a control group was used.. The population included all male students in Tehran’s 16 district. One of the local high schools was randomly sampled. Of all the students in this school, 30 were selected based on the highest score on the Young Internet Addiction Test (IAT) and divided into the two experimental and control groups. The experimental group received six 75-minute sessions of brief solution-focused counseling, while the control group received no counseling during this period. At the end of the experiment, both groups underwent a posttest, and data were analyzed using descriptive statistics and analysis of covariance. The result showed that counseling had a significant effect on reducing internet addiction among adolescents. It seems that solution-focused brief counseling is an appropriate method to reduce internet addiction among male adolescents. The results show the importance of learning the principles of solution-focused brief counseling and therapy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Internet Addiction
  • Solution Focused Brief Counseling
  • Group Counseling
تسیه‌حسینی، ق.، مدنی، ی.، و حاج‌حسینی، م. (1398). اثربخشی آموزش تلفیقی مثبت‌نگری و تاب‌آوری بر نگرانی از تصویر بدنی و خودکارآمدی اجتماعی نوجوانان پسر. مجلۀ پژوهش‌های مشاوره، 71(18)، 4-36.
سپهریان، ف.، و جوکار، ل. (1391). ارتباط اعتیاد به اینترنت با اضطراب در تیپ‌های شخصیتی نوع A و B. مجلۀ پژوهش‌های علوم شناختی و رفتاری، 2(3)، 17-30.
سواری، ک.، و منشداوی، س. (1395). اثربخشی آموزش مهارت خودآگاهی در کاهش اعتیاد به اینترنت، احساس تنهایی و افزایش خودکارآمدی. فصلنامۀ مطالعات روان‌شناسی بالینی، 6(22)، 163-179.
شعاع‌کاظمی، م.، و مؤمنی جاوید، م. (1392). آسیب‌های اجتماعی نوپدید. تهران: آوای نور.
 صادقی، ح.، زرهون، ر.، و اطهری، ز. (1396). تأثیر مشاورۀ گروهی راه‌حل‌محور بر خودکارآمدی و منبع کنترل دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطه. مطالعات روان‌شناسی و علوم‌تربیتی، 3(1)، 141-153.
علوی، س.، اسلامی، م.، مرآتی، م.، نجفی، م.، جنتی‌فرد، ف.، و رضاپور، ح. (1389). ویژگی‌های روان‌سنجی آزمون اعتیاد به اینترنت یانگ. مجلۀ علوم رفتاری، 4(3)، 183-189.
قاسم‌زاده، ل.، شهرآرای، م.، و مرادی، ع. (1386). بررسی میزان شیوع به اینترنت و رابطۀ آن با تنهایی و عزت‌نفس در دانش‌آموزان دبیرستانی شهر تهران. مجلۀ تعلیم و تربیت، 23(1)، 41-68.
کری، ج. (1391). نظریه و کاربست مشاوره و روان‌درمانی. ترجمۀ یحیی سیدمحمدی. تهران: ارسباران.
کورکی، م.، یزدخواستی، ف.، ابراهیمی، ا.، و عریضی، ح. (1390). اثربخشی روان‌نمایش‌گری در بهبود مهارت‌های اجتماعی و کاهش اعتیاد به اینترنت در دانشجویان دختر. مجلۀ روان‌پزشکی و روان‌شناسی بالینی ایران، 17(4)، 279-288.
 گلدنبرگ، ا.، و گلدنبرگ، ه‍. (1392). خانواده‌درمانی. ترجمۀ حمیدرضا حسین‌شاهی برواتی، سیامک نقش‌بندی و الهام ارجمند. تهران: نشر روان.
 گنجی، ح. (1380). بهداشت روانی. تهران: ارسباران.
 لطفی، ش.، متولی، م.، قادری بگه‌جان، ک.، و اسمری پرده‌زرد، ی. (1394). اثربخشی درمان راه‌حل‌مدار کوتاه‌مدت (SFBT) بر پیشگیری از عود اعتیاد. پژوهشنامۀ مددکاری اجتماعی، 3، 75-108.
معیدفر، س.، حبیب‌پور گتابی، ک.، و گنجی، ا. (1386). مطالعۀ پدیدۀ استفاده از اینترنت در بین نوجوانان و جوانان 15-25 سال شهر تهران. مجلۀ جهانی رسانه، 4، 43-66.