Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Osmanlı-Türk Romanında Trajik Olay Örgüsü ve Bir Prototip Olarak Taaşşuk-ı Talât ve Fitnat

Yıl 2017, Cilt: 50 Sayı: 50, 153 - 174, 16.10.2017

Alphan Akgül

https://doi.org/10.18589/oa.591631
Cited By: 2

Öz

Bu makale Şemseddin Sami’nin Taaşşuk-ı Talât ve Fitnat adlı romanını trajik
olay örgüsü açısından incelemektedir. Bir trajedide trajik etkiyi sağlayan en önemli
öge olay örgüsüdür ve yazar trajik etkiyi olayları belli bir düzende sıralayarak elde
eder. Ondokuzuncu yüzyıl Osmanlı-Türk romanlarını yapı açısından incelediğimizde bu eserlerin bir bölümünde trajik olay örgüsünün kullanıldığını görürüz. Bu açıdan bakıldığında Taaşşuk-ı Talât ve Fitnat’ın ayrıcalıklı bir konumu vardır. Bu eser
trajik olay örgüsünün bütün özelliklerini ihtiva ettiği için Osmanlı-Türk romanları
için bir prototip olarak görülebilir. Trajedi bir amaç uğruna başkaldıran veya hatalı
bir tercih yapan karakterlerin anlatısıdır. Kahraman bir karar verir ve bu kararın sonuçlarıyla adım adım yüzleşir. Yani trajik öykü bir çatışma üzerine kuruludur; öykü
geliştikçe bu çatışma bir çözüme kavuşur. Bu çözüm, ya ölümlere yol açar ya da
kişiler bir facianın eşiğinden son anda döner. Taaşşuk-ı Talât ve Fitnat görücü usulü
evliliğe karşı aşk evliliğini savunur; geçmişte yapılan bir hatanın ağır sonuçlarını gözler önüne serer ve bu çatışmaları birbirine zıt iki sonla çözümler. İlkinde kahramanlar
ölümün eşiğinden dönerken diğerinde ölürler. Böylelikle roman trajik olay örgüsünün karşıt yönlerini bünyesinde toplamış olur.

Anahtar Kelimeler

Trajik Olay Örgüsü Trajik Hata Baht Dönüşü Öğrenme Osmanlı-Türk Romanı

Kaynakça

  • Kaynaklar Aristotle: Poetics, trans. Anthony Kenny, Oxford: Oxford University Press, 2013. Aristotle’s Poetics, translated and with a commentary by George Whalley. Montreal & Kingston, London, Buffalo: McGill-Queen’s University Press, 1997. Balcı, Yunus: Tanpınar: Trajik Bir Şair ve Şiiri, İstanbul: 3F Yayınevi, 2008. Burnett, Anne Pippin: Catastrophe Survived: Euripides’ Plays of Mixed Reversal, Oxford University Press, 1971. Dino, Güzin: Türk Romanının Doğuşu, İstanbul: Agora Kitaplığı, 2008. Eagleton, Terry: Tatlı Şiddet: Trajik Kavramı, çev. Kutlu Tunca, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2012. Evin, Ahmet Ö.: Türk Romanının Kökenleri ve Gelişimi, çev. Osman Akınhay, İstanbul: Agora Kitaplığı, 2004. Finn, Robert P.: Türk Romanı: İlk Dönem: 1872-1900, çev. Tomris Uyar, İstanbul: Agora Kitaplığı, 2003. Golden, Leon: “The Purgation Theory of Catharsis”, The Journal of Aesthetics and Art-Criticism, 31/4 (Summer, 1973): 473-479. Kaplan, Mehmet: “Taaşşuk-ı Talât ve Fitnat”, Türk Edebiyatı Üzerinde Araştırmalar II, İstanbul: Dergâh Yayınları, 1997. Kuçuradi, İoanna: Max Scheler ve F. Nietzsche’de Trajik Olan, İstanbul: Yankı Yayınları, 1966. Kudret, Cevdet: Türk Edebiyatında Hikâye ve Roman, İstanbul: Varlık Yayınevi, 1977. Nabizade Nazım: Zehra, haz. Özlem Fedai, İstanbul: Özgür Yayınları, 2011. Nemutlu, Özlem: “Taaşşuk-ı Talât ve Fitnat’a Dair”, Taaşşuk-ı Talât ve Fitnat, haz. Özlem Nemutlu, İstanbul: Özgür Yayınları, 2009. Nietzsche, Friedrich: Tragedyanın Doğuşu, çev. Mustafa Tüzel, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2011. Parla, Jale: Babalar ve Oğullar: Tanzimat Romanının Epistemolojik Temelleri, İstanbul:İletişim Yayınları, 1993. Platon: Devlet (X. Kitap), çev. Sabahattin Eyüboğlu ve M. Ali Cimcoz. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2012. Poole, Adrian: Trajedi, çev. Hakan Gür, Ankara: Dost Yayınları, 2013. Poole, Adrian: Tragedy: A Very Short Introduction, Oxford University Press, 2005. Sophokles: Kral Oidipus, çev. Bedrettin Tuncel, İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları, 2010. Şemseddin Sami: Taaşşuk-ı Talât ve Fitnat, haz. Özlem Nemutlu, İstanbul: Özgür Yayınları, 2009. Timur, Taner: Osmanlı-Türk Romanında Tarih, Toplum ve Kimlik, İstanbul: Afa Yayınları, 1991. Uslu, Mehmet Fatih: Çatışma ve Müzakere: Osmanlı’da Türkçe ve Ermenice Edebiyat, İstanbul: İletişim Yayınları, 2015.
Toplam 1 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Alphan Akgül Bu kişi benim

Yayımlanma Tarihi 16 Ekim 2017
Yayımlandığı Sayı Yıl 2017 Cilt: 50 Sayı: 50

Kaynak Göster

APA Akgül, A. (2017). Osmanlı-Türk Romanında Trajik Olay Örgüsü ve Bir Prototip Olarak Taaşşuk-ı Talât ve Fitnat. Osmanlı Araştırmaları, 50(50), 153-174. https://doi.org/10.18589/oa.591631
AMA Akgül A. Osmanlı-Türk Romanında Trajik Olay Örgüsü ve Bir Prototip Olarak Taaşşuk-ı Talât ve Fitnat. OA. Ekim 2017;50(50):153-174. doi:10.18589/oa.591631
Chicago Akgül, Alphan. “Osmanlı-Türk Romanında Trajik Olay Örgüsü Ve Bir Prototip Olarak Taaşşuk-ı Talât Ve Fitnat”. Osmanlı Araştırmaları 50, sy. 50 (Ekim 2017): 153-74. https://doi.org/10.18589/oa.591631.
EndNote Akgül A (01 Ekim 2017) Osmanlı-Türk Romanında Trajik Olay Örgüsü ve Bir Prototip Olarak Taaşşuk-ı Talât ve Fitnat. Osmanlı Araştırmaları 50 50 153–174.
IEEE A. Akgül, “Osmanlı-Türk Romanında Trajik Olay Örgüsü ve Bir Prototip Olarak Taaşşuk-ı Talât ve Fitnat”, OA, c. 50, sy. 50, ss. 153–174, 2017, doi: 10.18589/oa.591631.
ISNAD Akgül, Alphan. “Osmanlı-Türk Romanında Trajik Olay Örgüsü Ve Bir Prototip Olarak Taaşşuk-ı Talât Ve Fitnat”. Osmanlı Araştırmaları 50/50 (Ekim 2017), 153-174. https://doi.org/10.18589/oa.591631.
JAMA Akgül A. Osmanlı-Türk Romanında Trajik Olay Örgüsü ve Bir Prototip Olarak Taaşşuk-ı Talât ve Fitnat. OA. 2017;50:153–174.
MLA Akgül, Alphan. “Osmanlı-Türk Romanında Trajik Olay Örgüsü Ve Bir Prototip Olarak Taaşşuk-ı Talât Ve Fitnat”. Osmanlı Araştırmaları, c. 50, sy. 50, 2017, ss. 153-74, doi:10.18589/oa.591631.
Vancouver Akgül A. Osmanlı-Türk Romanında Trajik Olay Örgüsü ve Bir Prototip Olarak Taaşşuk-ı Talât ve Fitnat. OA. 2017;50(50):153-74.

Cited By

Mecbur Bir Eşkıya, Felaketle Dolu Bir Anlatı: İnce Memed 1 ve Trajedi
Söylem Filoloji Dergisi
https://doi.org/10.29110/soylemdergi.1384562
Metin Altıok şiirinde trajik izler
RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
https://doi.org/10.29000/rumelide.1252787
 Kapak Resmi İndir