Diğer
Batılı İki Seyyahın Kaleminden İstanbul Masalları: Cyrus Adler ve Allan Ramsay’nin Kahvehane Ziyaretleri
Öz
Osmanlı İmparatorluğunda kahvehanelerinin “kamusal mekan” sayılarak
sosyal hayatın bir parçası oluşu 16. yüzyıla dayanır. Kamuran Sami’nin de belirttiği gibi,1 Osmanlı İmparatorluğu 16. yüzyılda yaşadığı en parlak dönemden
20. yüzyılda dağılma ve yıkılma dönemine kadar sancılı bir süreç geçirmiş, ve bu
süreç kamusal alanda gün geçtikçe yerini daha da sağlamlaştıran kahvehaneleri
de etkilemiştir (s. 161).
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Kamuran Sami. “Halk Kültürü Bağlamında Kahvehanelerin Toplumsal ve Mekânsal Dönüşümleri Diyarbakır Kent Örneği”, Milli Folklor 2010, Yıl 22, Sayı 85:159-172. Ekrem Işın. “Kahve ve Kahvehanelerin Toplumsal Tarihi”, Tanede Saklı Keyif, Kahve, İstanbul: Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık, 2001:10-43. Ahmet Yaşar. Osmanlı Kahvehaneleri: Mekan, Sosyalleşme, İktidar, İstanbul: Kitap Yayınevi, 2009, s. 96 ve Işın, 2001. 4 Sabri Kaliç. İstanbul 1898: Kahvehane Hikayeleri İstanbul: Maya Kitap, 2012. 5 Cyrus Adler ve Allan Ramsay’nin 1898 yılında yayımladıkları kitaplarının orijinal ismi Told in the Coffee House: Turkish Tales’dır. “Tales” kelimesi 2012 yılında kitabın çevirisini yapan Sabri Kaliç tarafından “hikaye” olarak tercüme edilmiştir. “Tales” kelimesini hem “hikaye” hem de “masal” olarak tercüme etmenin daha doğru bir kullanım olduğunu düşünerek bu yazıda Adler ve Ramsay’nin kahvehanelerde dinleyip derlediği ve kitap olarak bastığı edebi türü hem “hikaye” hem de “masal” olarak nitelendirmek yanlış olmayacaktır. Bu yazıda “masal” kelimesi Güncel Türkçe Sözlükteki karşılığı “Genellikle halkın yarattığı, hayale dayanan, sözlü gelenekte yaşayan, çoğunlukla insanlar, hayvanlar ile cadı, cin, dev, peri vb. Varlıkların başından geçen olağanüstü olayları anlatan edebi tür,” ve Orhan Acıpayamlı’nın Halkbilim Terimleri Sözlüğündeki karşılığı “İnsanoğlunun evren, dünya, yaşam, doğa, toplum, ve kendisiyle ilgili tarihsel oluşum, düşün, istek ve izlenimlerinin az ya da çok değişikliğe uğrayarak ağızdan ağıza geçme yoluyla çağımıza ulaşan geleneksel anlatı örnekleri” anlamları çerçevesinde kullanılmıştır. “Hikaye” kelimesi ise Güncel Türkçe Sözlükteki karşılığı “Gerçek veya tasarlanmış olayları anlatan düz yazı türü, öykü,” ve Edebiyat ve Söz Sanatı Terimleri Sözlüğündeki karşılığı “Hayalde tasarlanan meraklı bir takım olayları anlatarak okuyanda heyecan veya zevk uyandıran ve çoğu ancak bir kaç sayfa tutan yazı” anlamları çerçevesinde kullanılmıştır. Bu yazıda “masal” ve “hikaye” kelimeleri birbirlerinin yerine de kullanılmıştır.
Yıl 2016,
Cilt: 48 Sayı: 48, 417 - 430, 27.07.2016
Öz
Kaynakça
- Kamuran Sami. “Halk Kültürü Bağlamında Kahvehanelerin Toplumsal ve Mekânsal Dönüşümleri Diyarbakır Kent Örneği”, Milli Folklor 2010, Yıl 22, Sayı 85:159-172. Ekrem Işın. “Kahve ve Kahvehanelerin Toplumsal Tarihi”, Tanede Saklı Keyif, Kahve, İstanbul: Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık, 2001:10-43. Ahmet Yaşar. Osmanlı Kahvehaneleri: Mekan, Sosyalleşme, İktidar, İstanbul: Kitap Yayınevi, 2009, s. 96 ve Işın, 2001. 4 Sabri Kaliç. İstanbul 1898: Kahvehane Hikayeleri İstanbul: Maya Kitap, 2012. 5 Cyrus Adler ve Allan Ramsay’nin 1898 yılında yayımladıkları kitaplarının orijinal ismi Told in the Coffee House: Turkish Tales’dır. “Tales” kelimesi 2012 yılında kitabın çevirisini yapan Sabri Kaliç tarafından “hikaye” olarak tercüme edilmiştir. “Tales” kelimesini hem “hikaye” hem de “masal” olarak tercüme etmenin daha doğru bir kullanım olduğunu düşünerek bu yazıda Adler ve Ramsay’nin kahvehanelerde dinleyip derlediği ve kitap olarak bastığı edebi türü hem “hikaye” hem de “masal” olarak nitelendirmek yanlış olmayacaktır. Bu yazıda “masal” kelimesi Güncel Türkçe Sözlükteki karşılığı “Genellikle halkın yarattığı, hayale dayanan, sözlü gelenekte yaşayan, çoğunlukla insanlar, hayvanlar ile cadı, cin, dev, peri vb. Varlıkların başından geçen olağanüstü olayları anlatan edebi tür,” ve Orhan Acıpayamlı’nın Halkbilim Terimleri Sözlüğündeki karşılığı “İnsanoğlunun evren, dünya, yaşam, doğa, toplum, ve kendisiyle ilgili tarihsel oluşum, düşün, istek ve izlenimlerinin az ya da çok değişikliğe uğrayarak ağızdan ağıza geçme yoluyla çağımıza ulaşan geleneksel anlatı örnekleri” anlamları çerçevesinde kullanılmıştır. “Hikaye” kelimesi ise Güncel Türkçe Sözlükteki karşılığı “Gerçek veya tasarlanmış olayları anlatan düz yazı türü, öykü,” ve Edebiyat ve Söz Sanatı Terimleri Sözlüğündeki karşılığı “Hayalde tasarlanan meraklı bir takım olayları anlatarak okuyanda heyecan veya zevk uyandıran ve çoğu ancak bir kaç sayfa tutan yazı” anlamları çerçevesinde kullanılmıştır. Bu yazıda “masal” ve “hikaye” kelimeleri birbirlerinin yerine de kullanılmıştır.
Toplam 1 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 27 Temmuz 2016 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2016 Cilt: 48 Sayı: 48 |
