Araştırma Makalesi

Konya İlinde 2016-2019 Yılları Arasında NO2 Kaynaklı Hava Kirliliğinin Mortaliteye Etkisinin AirQ+ Yazılımı Aracılığıyla Değerlendirilmesi

-

Elif Nur Yıldırım Öztürk Mehmet Uyar Mustafa Öztürk

https://doi.org/10.16919/bozoktip.990235

Öz

Amaç: Bu çalışmayla Konya ilinde 2016-2019 arasındaki dört yıllık süreç içinde NO2 kaynaklı hava kirliliğinin mortaliteye etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Araştırma ekolojik tiptedir. Konya iline ait 2016, 2017, 2018 ve 2019 yılı nüfus ve ölüm verileri Türkiye İstatistik Kurumu’ndan elde edilmiştir. Hava kalitesi ölçüm istasyonu verilerinden NO2 değerlerine 01.01.2016-31.12.2019 tarihlerini kapsayacak biçimde T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na ait internet sayfasından ulaşılmıştır. AirQ+ yazılımının NO2 için önerdiği rölatif risk değeri (1041 %95 Güven Aralığı 1019-1064) kullanılmıştır. NO2 sınır değeri olarak programda önerilen değer yerine HRAPIE projesinde ve hali hazırda Türkiye’deki yönetmelik uyarınca önerilen yıllık limit değer olan 20 μg/m3 sınır değer kabul edilmiştir.
Bulgular: Konya’da 2016 yılı için ortalama NO2 düzeyi 48,61, 2017 yılı için 71,50, 2018 yılı için 72,03 ve 2019 yılı için 44,84 μg/m3 idi. NO2 kirliliğine atfedilen ölüm hızı 2016’da %10,86, 2017’de %18,69, 2018’de %18,87 ve 2019’da %9,5 idi. NO2 kirliliğine atfedilen tahmini ölüm sayısı 2016’da 1141, 2017’de 2038, 2018’de 2043 ve 2019’da 1041 idi.
Sonuç: Araştırma sonucunda Konya’da 2016-2019 yılları arası dört yıllık süreçte NO2 değerleri 40 μg/m3’ün üzerindedir. NO2 kirliliğine atfedilen ölüm hızları literatürdeki diğer ülke ve şehirlerin değerlerinin üzerindedir. Hava kirliliği ilişkili morbidite ve mortalite önemli bir halk sağlığı sorunudur.

Anahtar Kelimeler

Hava kirliliği NO2 AIRQ+ mortalite hızı

Destekleyen Kurum

yok

Proje Numarası

yok

Teşekkür

yok

Kaynakça

  • 1. WHO. Air pollution. Available at https://www.who.int/health-topics/air-pollution#tab=tab_1 (Access date: 18.08.2021)
  • 1. WHO. Air pollution. Available at https://www.who.int/health-topics/air-pollution#tab=tab_1 (Access date: 18.08.2021)
  • 2. WHO. Air Quality&Health Quıestions and Answers. Available at https://www.who.int/phe/air_quality_q&a.pdf (Access date 19.08.2021)
  • 2. WHO. Air Quality&Health Quıestions and Answers. Available at https://www.who.int/phe/air_quality_q&a.pdf (Access date 19.08.2021)
  • 3. Temiz Hava Hakkı Platformu. Kara Rapor 2020 Hava Kirliliği ve Sağlık Etkileri. Erişim adresi https://www.temizhavahakki.com/wp-content/uploads/2020/09/Kara-Rapor-2020-Son27082020.pdf (Erişim tarihi: 18.08.2021)
  • 3. Temiz Hava Hakkı Platformu. Kara Rapor 2020 Hava Kirliliği ve Sağlık Etkileri. Erişim adresi https://www.temizhavahakki.com/wp-content/uploads/2020/09/Kara-Rapor-2020-Son27082020.pdf (Erişim tarihi: 18.08.2021)
  • 4. WHO. The Global Health Observatory Ambient air pollution attributable death rate (per 100 000 population, age-standardized) Available at https://www.who.int/data/gho/data/indicators/indicator-details/GHO/ambient-air-pollution-attributable-death-rate-(per-100-000-population-age-standardized) (Access date: 18.08.2021)
  • 4. WHO. The Global Health Observatory Ambient air pollution attributable death rate (per 100 000 population, age-standardized) Available at https://www.who.int/data/gho/data/indicators/indicator-details/GHO/ambient-air-pollution-attributable-death-rate-(per-100-000-population-age-standardized) (Access date: 18.08.2021)
  • 5. WHO. Ambient (Outdoor) Air Pollution. Access at https://www.who.int/en/news-room/fact-sheets/detail/ambient-(outdoor)-air-quality-and-health (Access date: 19.08.2021)
  • 5. WHO. Ambient (Outdoor) Air Pollution. Access at https://www.who.int/en/news-room/fact-sheets/detail/ambient-(outdoor)-air-quality-and-health (Access date: 19.08.2021)
  • 6. United States Envorimental Protection Agency. Nitrogen Dioxide (NO2) Pollution. Available at https://www.epa.gov/no2-pollution/basic-information-about-no2#What%20is%20NO2 (Access date: 19.08.2021)
  • 6. United States Envorimental Protection Agency. Nitrogen Dioxide (NO2) Pollution. Available at https://www.epa.gov/no2-pollution/basic-information-about-no2#What%20is%20NO2 (Access date: 19.08.2021)
  • 7. European Environment Agency. Air Quality Standards. Access at https://www.eea.europa.eu/themes/air/air-quality-concentrations/air-quality-standards (Access date: 19.08.2021)
  • 7. European Environment Agency. Air Quality Standards. Access at https://www.eea.europa.eu/themes/air/air-quality-concentrations/air-quality-standards (Access date: 19.08.2021)
  • 8. Health risks of air pollution in Europe-HRAPIE project Recommendations for concentration–response functions for cost–benefit analysis of particulate matter, ozone and nitrogen dioxide. Copenhagen: WHO Regional Office for Europe; 2013: p10. Access from https://www.euro.who.int/__data/assets/pdf_file/0006/238956/Health_risks_air_pollution_HRAPIE_project.pdf (Access date: 27.07.2021)
  • 8. Health risks of air pollution in Europe-HRAPIE project Recommendations for concentration–response functions for cost–benefit analysis of particulate matter, ozone and nitrogen dioxide. Copenhagen: WHO Regional Office for Europe; 2013: p10. Access from https://www.euro.who.int/__data/assets/pdf_file/0006/238956/Health_risks_air_pollution_HRAPIE_project.pdf (Access date: 27.07.2021)
  • 9. 06.06.2008 tarih ve 26898 sayılı Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği. Erişim adresi https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=12188&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5 (Erişim tarihi:19.08.2021)
  • 9. 06.06.2008 tarih ve 26898 sayılı Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği. Erişim adresi https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=12188&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5 (Erişim tarihi:19.08.2021)
  • 10. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. Hava Kalitesi Veri İndirme. Erişim adresi https://sim.csb.gov.tr/STN/STN_Report/StationDataDownloadNew (Erişim tarihi: 09.07.2021)
  • 10. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. Hava Kalitesi Veri İndirme. Erişim adresi https://sim.csb.gov.tr/STN/STN_Report/StationDataDownloadNew (Erişim tarihi: 09.07.2021)
  • 11. WHO Regional Office for Europe. AirQ+: Software tool for health risk assessment of air pollution. Access from https://www.euro.who.int/en/health-topics/environment-and-health/air-quality/activities/airq-software-tool-for-health-risk-assessment-of-air-pollution (Access date: 07.07.2021)
  • 11. WHO Regional Office for Europe. AirQ+: Software tool for health risk assessment of air pollution. Access from https://www.euro.who.int/en/health-topics/environment-and-health/air-quality/activities/airq-software-tool-for-health-risk-assessment-of-air-pollution (Access date: 07.07.2021)
  • 12. Suryadhi MAH, Abudureyimu K, Kashima S, Yorifuji T. Nitrogen dioxide and acute respiratory tract infections in children in Indonesia. Archives of Environmental&Occupational Health. 2020; 75(5): 274-280.
  • 12. Suryadhi MAH, Abudureyimu K, Kashima S, Yorifuji T. Nitrogen dioxide and acute respiratory tract infections in children in Indonesia. Archives of Environmental&Occupational Health. 2020; 75(5): 274-280.
  • 13. Hamra GB, Laden F, Cohen AJ, Raaschou-Nielsen O, Brauer M, Loomis D. Lung Cancer and Exposure to Nitrogen Dioxide and Traffic: A Systematic Review and Meta-Analysis.
  • 13. Hamra GB, Laden F, Cohen AJ, Raaschou-Nielsen O, Brauer M, Loomis D. Lung Cancer and Exposure to Nitrogen Dioxide and Traffic: A Systematic Review and Meta-Analysis.
  • 14. Zhang Z, Wang J, Lu W. Exposure to nitrogen dioxide and chronic obstructive pulmonary disease (COPD) in adults: A systematic review and meta-analysis. Environ Sci Pollut Res Int. 2018; 25(15): 15133-15145.
  • 14. Zhang Z, Wang J, Lu W. Exposure to nitrogen dioxide and chronic obstructive pulmonary disease (COPD) in adults: A systematic review and meta-analysis. Environ Sci Pollut Res Int. 2018; 25(15): 15133-15145.
  • 15. Yorifuji T, Kashima S. Long-term exposure to nitrogen dioxide and natural-cause and cause-specific mortality in Japan. Science of The Total Environment. 2020; 741: 140465.
  • 15. Yorifuji T, Kashima S. Long-term exposure to nitrogen dioxide and natural-cause and cause-specific mortality in Japan. Science of The Total Environment. 2020; 741: 140465.
  • 16. Huang S, Li H, Wang M, Qian Y, Steenland K, Caudle WM, Liu Y, Sarnat J, Papatheodorou S, Shi L. Long-term exposure to nitrogen dioxide and mortality: A systematic review and meta-analysis. Science of The Total Environment. 2021: 776; 145968.
  • 16. Huang S, Li H, Wang M, Qian Y, Steenland K, Caudle WM, Liu Y, Sarnat J, Papatheodorou S, Shi L. Long-term exposure to nitrogen dioxide and mortality: A systematic review and meta-analysis. Science of The Total Environment. 2021: 776; 145968.
  • 17. Institute for Health Metrics and Evaluation. GBD Compare Tool. Available at https://vizhub.healthdata.org/gbd-compare/ (Access date: 23.08.2021)
  • 17. Institute for Health Metrics and Evaluation. GBD Compare Tool. Available at https://vizhub.healthdata.org/gbd-compare/ (Access date: 23.08.2021)
  • 18. Institute for Health Metrics and Evaluation. Country Profiles: Turkey. Available at http://www.healthdata.org/turkey (Access date: 23.08.2021)
  • 18. Institute for Health Metrics and Evaluation. Country Profiles: Turkey. Available at http://www.healthdata.org/turkey (Access date: 23.08.2021)
  • 19. Kavuncuoğlu D, Yılmaz S, Koşan Z. Erzurum’da 2016-2018 Yıllarında NO2 Düzeylerinin Mortalite Üzerine Etkisi. ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi. 2021;6(2):114-122.
  • 19. Kavuncuoğlu D, Yılmaz S, Koşan Z. Erzurum’da 2016-2018 Yıllarında NO2 Düzeylerinin Mortalite Üzerine Etkisi. ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi. 2021;6(2):114-122.
  • 20. Önal AE, Palanbek S, Pacci SN, Çağlayan Ç. Marmara Bölgesi NO2 değerlerinin mortalite üzerine etkisi. 3. Uluslararası 21. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi; 2019 Kasım 26-30; Antalya, Türkiye. 2019. pp.183-188.
  • 20. Önal AE, Palanbek S, Pacci SN, Çağlayan Ç. Marmara Bölgesi NO2 değerlerinin mortalite üzerine etkisi. 3. Uluslararası 21. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi; 2019 Kasım 26-30; Antalya, Türkiye. 2019. pp.183-188.
  • 21. Air pollution characteristics and human health risks in key cities of northwest China. Luo H, Guan Q, Lin J, Wang Q, Yang L, Tan Z, Wang N. Journal of Environmental Management. 2020; 269: 110791.
  • 21. Air pollution characteristics and human health risks in key cities of northwest China. Luo H, Guan Q, Lin J, Wang Q, Yang L, Tan Z, Wang N. Journal of Environmental Management. 2020; 269: 110791.
  • 22. Miri M, Derakhshan Z, Allahabadi A, Ahmadi E, Conti GO, Ferrante M, Aval HE. Mortality and morbidity due to exposure to outdoor air pollution in Mashhad metropolis, Iran. The AirQ model approach. Environ Res. 2016; 151:451-457.
  • 22. Miri M, Derakhshan Z, Allahabadi A, Ahmadi E, Conti GO, Ferrante M, Aval HE. Mortality and morbidity due to exposure to outdoor air pollution in Mashhad metropolis, Iran. The AirQ model approach. Environ Res. 2016; 151:451-457.
  • 23. Abdolahnejad A, Jafari N, Mohammadi A, Miri M, Hajizadeh Y. Mortality and Morbidity Due to Exposure to Ambient NO2, SO2, and O 3 in Isfahan in 2013-2014. Int J Prev Med. 2018: 11.
  • 23. Abdolahnejad A, Jafari N, Mohammadi A, Miri M, Hajizadeh Y. Mortality and Morbidity Due to Exposure to Ambient NO2, SO2, and O 3 in Isfahan in 2013-2014. Int J Prev Med. 2018: 11.
  • 24. Fattore E, Paiano V, Borgini A, Tittarelli A, Bertoldi M, Crosignani P, Fanelli R. Human health risk in relation to air quality in two municipalities in an industrialized area of Northern Italy. Environ Res. 2011; 111(8): 1321-1327.
  • 24. Fattore E, Paiano V, Borgini A, Tittarelli A, Bertoldi M, Crosignani P, Fanelli R. Human health risk in relation to air quality in two municipalities in an industrialized area of Northern Italy. Environ Res. 2011; 111(8): 1321-1327.
Toplam 48 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Sağlık Kurumları Yönetimi
Yazarlar

Elif Nur Yıldırım Öztürk 0000-0003-1447-9756

Mehmet Uyar 0000-0002-3954-7471

Mustafa Öztürk 0000-0002-4514-2729

Proje Numarası yok
Yayımlanma Tarihi

Kaynak Göster

APA Yıldırım Öztürk, E. N., Uyar, M., & Öztürk, M. (t.y.). Konya İlinde 2016-2019 Yılları Arasında NO2 Kaynaklı Hava Kirliliğinin Mortaliteye Etkisinin AirQ+ Yazılımı Aracılığıyla Değerlendirilmesi. Bozok Tıp Dergisi. https://doi.org/10.16919/bozoktip.990235
AMA Yıldırım Öztürk EN, Uyar M, Öztürk M. Konya İlinde 2016-2019 Yılları Arasında NO2 Kaynaklı Hava Kirliliğinin Mortaliteye Etkisinin AirQ+ Yazılımı Aracılığıyla Değerlendirilmesi. Bozok Tıp Dergisi. doi:10.16919/bozoktip.990235
Chicago Yıldırım Öztürk, Elif Nur, Mehmet Uyar, ve Mustafa Öztürk. “Konya İlinde 2016-2019 Yılları Arasında NO2 Kaynaklı Hava Kirliliğinin Mortaliteye Etkisinin AirQ+ Yazılımı Aracılığıyla Değerlendirilmesi”. Bozok Tıp Dergisit.y. https://doi.org/10.16919/bozoktip.990235.
EndNote Yıldırım Öztürk EN, Uyar M, Öztürk M Konya İlinde 2016-2019 Yılları Arasında NO2 Kaynaklı Hava Kirliliğinin Mortaliteye Etkisinin AirQ+ Yazılımı Aracılığıyla Değerlendirilmesi. Bozok Tıp Dergisi
IEEE E. N. Yıldırım Öztürk, M. Uyar, ve M. Öztürk, “Konya İlinde 2016-2019 Yılları Arasında NO2 Kaynaklı Hava Kirliliğinin Mortaliteye Etkisinin AirQ+ Yazılımı Aracılığıyla Değerlendirilmesi”, Bozok Tıp Dergisi, doi: 10.16919/bozoktip.990235.
ISNAD Yıldırım Öztürk, Elif Nur vd. “Konya İlinde 2016-2019 Yılları Arasında NO2 Kaynaklı Hava Kirliliğinin Mortaliteye Etkisinin AirQ+ Yazılımı Aracılığıyla Değerlendirilmesi”. Bozok Tıp Dergisi. t.y. https://doi.org/10.16919/bozoktip.990235.
JAMA Yıldırım Öztürk EN, Uyar M, Öztürk M. Konya İlinde 2016-2019 Yılları Arasında NO2 Kaynaklı Hava Kirliliğinin Mortaliteye Etkisinin AirQ+ Yazılımı Aracılığıyla Değerlendirilmesi. Bozok Tıp Dergisi. doi:10.16919/bozoktip.990235.
MLA Yıldırım Öztürk, Elif Nur vd. “Konya İlinde 2016-2019 Yılları Arasında NO2 Kaynaklı Hava Kirliliğinin Mortaliteye Etkisinin AirQ+ Yazılımı Aracılığıyla Değerlendirilmesi”. Bozok Tıp Dergisi, doi:10.16919/bozoktip.990235.
Vancouver Yıldırım Öztürk EN, Uyar M, Öztürk M. Konya İlinde 2016-2019 Yılları Arasında NO2 Kaynaklı Hava Kirliliğinin Mortaliteye Etkisinin AirQ+ Yazılımı Aracılığıyla Değerlendirilmesi. Bozok Tıp Dergisi.
Copyright © BOZOK Üniversitesi - Tıp Fakültesi