Derleme
Yıl 2018,
Cilt: 8 Sayı: 4, 377 - 380, 31.12.2018
Öz
Son
zamanların en önemli sorunlarından biri olan stres, esasında günlük yaşamın bir
parçasıdır. Stresi hayatımızdan
çıkaramayacağımıza göre, onunla yaşamayı öğrenmemiz gerekir. Bireyler stresle
baş etmek için pek çok yöntem kullanırlar. Bunlardan birisi de öğrenilmiş
güçlülüktür. Stresli yaşam olayları ile karşı karşıya kalındığında sahip olunan
bilişsel baş etme davranışlarını ve öz kontrol yeteneklerini içeren öğrenilmiş
güçlülük, tümüyle öğrenme yaşantıları sonucunda ortaya çıkar. Öğrenilmiş
güçlülük düzeyinin yükseltilmesi bireylerin kişisel, sosyal ve ruhsal
yaşamlarını olumlu yönde etkilemektedir. Bu makalede öğrenilmiş güçlülüğün
bileşenleri, etkileri ve düzeyinin yükseltilmesi için uygulanması gereken
güncel yaklaşımlar ele alınmıştır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Kaynaklar 1. Çam O, Engin E. Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Bakım Sanatı. İstanbul Tıp Kitabevi: İstanbul; 2014.
- 2. Bingöl G. Stres ve Stres Yönetimi Yaklaşımları (Kırklareli Devlet Hastanesi Hemşireleri Örneği). Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2013.
- 3. Güçlü N. Stres yönetimi. G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi 2001; 21: 91-109.
- 4. Balaban J. Temel eğitimde öğretmenlerin stres kaynakları ve başa çıkma teknikleri. PAÜ Eğitim Fakültesi Dergisi 2000; 7: 1-8.
- 5. Rosenbaum M. The role of learned resourcefulness in the self-control of health behavior. In: Rosenbaum M, editör. Learned resourcefulness: on coping skills, self-control and adaptive. New York: Springer; 1990.
- 6. Huang CY, Guo SE, Hung CM, et al. Learned resourcefulness, quality of life and depressive symptoms for patients with breast cancer. Oncol Nurs Forum 2010; 37: 280-87.
- 7. Güloğlu B, Aydın G. İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin öğrenilmiş güçlülük ve otomatik düşünce biçimi arasındaki ilişki. H.Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi 2007; 33: 157-68.
- 8. Coşkun Y. Ortaöğretim öğrencilerinin öğrenilmiş güçlülük düzeyleri ve aile içi ilişkileri. Ç. Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2009; 18: 104-8.
- 9. Dağ, İ. Rosenbaum’un Öğrenilmiş Güçlülük Ölçeği’nin üniversite öğrencileri için güvenirliği ve geçerliliği. Türk Psikiyatri Dergisi 1991; 2: 269-74.
- 10. Boyraz G, Aydın G. Yetiştirme yurdu ve anne-baba yanında kalan ergenlerde öğrenilmiş güçlülük. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi 2003; 20: 59-64.
- 11. Coşkun F. Üniversite giriş sınavına hazırlanan adaylarda umutsuzluk ve öğrenilmiş güçlülük. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi 2010.
- 12. Siva A. İnfertile’de stresle baş etme, öğrenilmiş güçlülük ve depresyonun incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Nörolojik ve Psikiyatrik Bilimler Enstitüsü, Ankara 1991.
- 13. Rosenbaum M, Ben-Ari K. Learned helplessness and learned resourcefulness: effects of noncontingent success and failure on individuals differing in self-control skills. J Pers Soc Psychol 1985; 48: 198-215.
- 14. Zausznıewskı JA, Martin MH. Developmental task achievement and learned resourcefulness in healthy older adults. Archives of Psychiatric Nursing 1999; 13: 41-7.
- 15. Akgün S. The effects of situation ond learned resourcefulness on coping responses. Social Behavior And Personality 2004; 32: 441-8.
- 16. Ngai FW, Chan SW, Holrody E. Translation and validation of a chinese version of the self-control shedule in chinese chilbearing women. Journal of Clinical Nursing 2008; 17: 323-32.
- 17. Aslan H, Çeçen AR. Ortaöğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin öğrenilmiş güçlülük düzeyleri ve cinsiyetlerine göre mizah tarzlarının incelenmesi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2007; 16 (2): 1-14.
- 18. Kennett DJ, Nisbet C. The influence of body mass index and learned resourcefulness skills on body image and lifestyle practises. Patient Education and Counseling 1998; 33: 1-12.
- 19. Karakoç M. İlköğretim Okullarında Çalışan Öğretmenlerin Öğrenilmiş Güçlülük Düzeyleri ile İş Doyum Seviyeleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (Kartal İlçesi Örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2009.
- 20. Maraşlı M. Lise öğretmenlerinin bazı özelliklerine ve öğrenilmiş güçlülük düzeylerine göre tükenmişlik düzeyleri. TTB Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi 2005; 23: 27-33.
- 21. Dağ İ. Kontrol odağı, öğrenilmiş güçlülük ve psikopatoloji ilişkileri. Psikoloji Dergisi 1992; 7: 1-9.
- 22. Bayam G, Okay T, Dilbaz N, Açıkgöz Ç. Sivil savunma birliği çalışanlarında kaygı, umutsuzluk ve öğrenilmiş güçlülük düzeyleri ve posttravmatik stres bozukluğu sıklığı. Kriz Dergisi 2002; 10: 1-11.
- 23. Huang CY, Perng SJ, Chen HF, Lai CY. The impact of learned resourcefulness on quality of life in type ıı diabetic patients: a cross-sectional correlational study. Journal Nursing Research 2008; 16: 264-74.
- 24. Evli M. Cürük NG. The relationship between learned resourcefulness, anxiety and depression in patients with atrial fibrillation. International Journal of Caring Sciences 2017; 10: 146-52.
- 25. Rosenbaum M, Palmon N. Helplessness and recourcefulness in coping with epilepsy. J Consult Clin Psychol 1984; 52: 244-53.
- 26. Zauszniewski AJ. Teaching resourcefulness skills to older adults. J Gerontol Nurs 1997; 23: 14-20.
- 27. Fleming R, Baum A, Singer JE. Toward an ıntegrative approach to the study of stres. J Pers Soc Psychol 1984; 46: 930-49.
- 28. Yavuz EK. Yasam becerileri eğitimi. Ceceli Yayınları: Ankara; 2004.
- 29. Gözene Ö. Riskli alkol kullanan üniversite öğrencileri ile riskli alkol kullanmayanlarda, stresli yasam olayları, iç-dış kontrol odağı inancı ve öğrenilmiş güçlülük değişkenlerinin ilişkilerinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi 2002.
- 30. Rosenbaum M. A shedule for assessing self-control behaviors. Preliminary findings. Behavior Therapy 1980; 11: 109-21.
- 31. Dönmez B, Genç G. Genel liselerdeki okul yönetici ve öğretmenlerin öğrenilmiş güçlülük düzeylerine ilişkin algıları. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2006; 7: 41-60.
- 32. Gemlik N, Sığrı Ü, Sur H. Sosyal karşılaştırma ve öğrenilmiş güçlülük ilişkisinin yönetsel etkileri: Hastane yöneticileri ve çalışanları üzerine bir çalışma. Yönetim Dergisi 2007; 18: 55-66.
- 33. Sinha SP, Nayyar P, Sinha SP. Social support and self-control as variables in attitude toward life and perceived control among older in İndia. J Soc Psychol 2002; 142: 527-40.
- 34. Calvete E, Connor-Smith JK. Automatic thoughts and psychological symptoms: A cross-cultural comparison of American and Spanish students. Cognitive Therapy and Research 2005; 29: 201-17.
- 35. Lazarus RS. Coping theory and research: past, present and future. Psychosom Med 1993; 55: 234-47.
- 36. Akkaya E. Üniversite öğrencilerinin otonomik ve sosyotropik kişilik özellikleriyle öğrenilmiş güçlülük düzeyleri arasındaki ilişki. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi 2009.
- 37. Rosenbaum M. Learned resourcefulness as a behavioral repertoire for self regulaion of internel events: issues and speculations. Springer: New York; 1983.
- 38. Yalçın ÖM. Kendini denetleme becerileri eğitiminin üniversite öğrencilerinin öğrenilmiş güçlülük düzeyine etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı 2007.
- 39. Rosenbaum M. Self-control under stress: The role of learned resourcefulness. Advances in Behaviour Research and Therapy 1989; 11(4): 249-258.
- 40. Bekci V. Mesleki ve teknik eğitim gören öğrencilerin öğrenilmiş güçlülük düzeylerinin MEGEP’de Alan-Dal seçimi ile ilişkisinin incelenmesi (Şişli İlçesi Örneği). Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi 2009.
Toplam 40 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Sağlık Kurumları Yönetimi |
| Bölüm | Derleme |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Aralık 2018 |
| Kabul Tarihi | 4 Ekim 2018 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018 Cilt: 8 Sayı: 4 |