Araştırma Makalesi
Yıl 2015,
Cilt: 15 Sayı: 57, 0 - 0, 11.01.2015
Öz
I.Dünya Savaşı arifesinde İngiltere’ye sipariş edilen iki Türk gemisine İngiliz
Hükümeti tarafından el konulması Türk kamuoyunda büyük tepki yarattı. İki Alman
gemisinin Çanakkale Boğazı’na girmesiyle bir İngiliz filosunun boğazın girişini
ablukaya alması ve gemilerle ilgili İngiliz Hükümeti’nin Türk Hükümeti’ne karşı
takındığı siyasi ve askeri tavır bu tepkiyi daha da arttırdı. Türkiye’yi savaşa dahil
etme konusunda acele eden Almanya İngilizlere karşıgiderek büyüyen bu tepkiyi iyi
kullandı.
Türkiye’nin savaşa girmesiyle Çanakkale Boğazı önünde işleyen süreç İngiliz
Hükümeti’ni Çanakkale’de yeni bir cephe açıp açmama konusunda düşünmeye
zorladı. İlk kez 25 Kasım 1914 Savaş Konseyi toplantısında Çanakkale’ye karadan
ve denizden taarruz yapma fikri Deniz Bakanı Winston Churchill tarafından dile
getirildi. Bu fikre konseyde sonuna kadar sebat eden de o oldu. Ancak Savaş Bakanı
Horatio H.Kitchener büyük bir askeri güce ihtiyaç duyan bu harekâtı Batı Cephesi
dışında başka bir cepheye ayıracak gücü olmadığı gerekçesiyle onaylamadı. Fakat
bu fikir ne tam olarak benimsendi ne de tam olarak bir kenara atılıp bırakıldı.
Sonunda sadece donanmanın boğazı zorlayarak geçmesi görüşünün kabulü ile
sınırlı bir harekâtın yapılmasına karar verildi.
Bu çalışma, İngiliz Savaş Konseyi’nin askeri güç konusunda hep Batı
Cephesi önceliğinin arkasında kalan Çanakkale Harekâtı ile ilgili, kararsızlıkları,
çekinceleri ve tartışmalarıyla geçirdiği yorucu bir tarihi süreci konu almaktadır.
Anahtar Kelimeler
I.Dünya Savaşı 1914 -1915 İngiliz SavaşKonseyi Horatio H.Kitchener ve Çanakkale Winston Churchill ve Çanakkale
Kaynakça
- KAYNAKÇA
- Bartlett,Ellis Ashmead,Çanakkal’a Harekât-ıBahriyesine Dair İfşaat,Çev.Bahriye
- Erkân-ıHarb Kıdemli YüzbaşıRahmi, Matba’a-i Amire, Dersaadet,1331.
- Birinci Dünya Harbinde Türk Harbi V.Cilt,Çanakkale Cephesi Harekâtı1’nci 2’nci 3’ncü Kitapların ÖzetlenmişTarihi (Haziran 1914-9 Ocak 1916) Genelkurmay Basımevi, Ankara,1997.
- Braithwaite, William S.,The Story of the Great War, New York,1919
- Callwell, C.E., Dardanelles, Boston and New York.1919.
- Churchill,Winston,The World Crisis 1911-1914,New York,1928.
- ______________, The World Crisis,1915,New York,1923.
- Çakmak,Fevzi,Birinci Dünya Savaşı’nda Doğu Cephesi, Genelkurmay Basımevi, Ankara, 2005.
- Evening Post. Fisher, Lord John A.,Memories,London,1919.
- Graves, Philip, P., İngilizler ve Türkler Osmanlıdan Günümüze Türk İngiliz
- İlişkileri(1790-1939),Ter: Yılmaz Tezkan, 21.Yüzyıl Yayınları, Ankara, 1999.
- Grey River Argus. Hart, Peter-Nigel Steel, Gelibolu Yenilginin Destanı, Türkçesi: Mehmet Harmancı, Sabah Kitapları, İstanbul,1997.
- Herald Journal. James, Robert Rhodes, Gelibolu Harekâtı, Çev: Haluk V.Saltıkgil, Belge Yayınları, İstanbul,1962.
- Kannengiesser, Hans, Çanakkale’de Türklerle Beraber Bir Alman Albayın
- Gözünden Çanakkale, Çev: Prof. Dr. Mehmet Serez, TimaşYayınları, İstanbul, 2009. Knight, Frank, The Dardanelles Campaign,London,1970.
- Moorehead, Alan, Gelibolu, Çev: Ali Cevat Akkoyunlu, Doğan Kitap, İstanbul, 2004 5 . Nevinson, Henry W.,The Dardanelles Campaign,London,1920.
- Oglander-C.F.Aspinall, Büyük Harbin Tarihi Çanakkale Gelibolu Askeri Harekâtı,I, Yay Haz: Metin Martı, Arma Yayınları, İstanbul, 2005
- 2 . Poverty Bay Herald. Price,William H.,With The Fleet In The Dardanelles,London, [1915].
- Roch, Walter, Mr Llyod George And War,London,1920.
- Sanders, Liman Von, Türkiye’de BeşSene, Yeditepe Yayınevi, İstanbul, , 2007
- 3.
- Selahattin Adil Paşa’nın HatıralarıHayat Mücadeleleri, Zafer Matbaası, İstanbul,1982.
- The New York Times. The Real Kaiser, The Dardanelles Their Story And Their Significanced In The Great War, London,1915.
- Waite, Fred, The New Zealanders At Gallipoli,Printed Publiced Under Authority of the New Zealand Government by Whitcombe and Tombs Ltd., AucklandChristcurch-Dunedin and Wellington,1921.
Toplam 25 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 11 Ocak 2015 |
| Gönderilme Tarihi | 11 Ocak 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2015 Cilt: 15 Sayı: 57 |
Cited By
Eleftherios Venizelos’un Hatıratında Paris Barış Konferansı Ve İzmir’in Yunanlara Bırakılma Kararı
Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi
https://doi.org/10.21563/sutad.1378269
Journal of Atatürk Yolu is licensed under CC BY-NC-ND 4.0