Progress in Plant Protection

Changes in weed infestation in corn crops in southwestern region of Poland in 1963–2013 years
Zmiany w zachwaszczeniu kukurydzy w południowo-zachodnim rejonie Polski w latach 1963–2013

Hanna Gołębiowska, e-mail: h.golebiowska@iung.wroclaw.pl

Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowy Instytut Badawczy Zakład Herbologii i Technik Uprawy Roli , Orzechowa 61, 50-540 Wrocław, Polska

Tomasz Snopczyński, e-mail: t.snopczynski@iung.wroclaw.pl

Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowy Instytut Badawczy Zakład Herbologii i Technik Uprawy Roli , Orzechowa 61, 50-540 Wrocław, Polska

Krzysztof Domaradzki, e-mail: k.domaradzki@iung.wroclaw.pl

Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowy Instytut Badawczy Zakład Herbologii i Technik Uprawy Roli , Orxechowa 61, 50-540 Wrocław, Polska

Henryka Rola, e-mail: h.rola@iung.wroclaw.pl

Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowy Instytut Badawczy Zakład Herbologii i Technik Uprawy Roli , Orzechowa 61, 50-540 Wrocław, Polska
Streszczenie

The changes presented in the floristic list revealed that in the years 1963–1972 the following weed species dominated in the studied corn crops: Chenopodium album, Echinochloa crus-galli, Elymus repens, Cirsium arvense, Sinapis arvensis, Galinsoga parviflora and Polygonaceae. This weed composition was mainly affected by a rotation and perennial cultivation of corn for silage. A similar infestation occurred in the years 1973 to 1982, but cover indexes were higher for Ch. album, E. crus-galli, and Amaranthus retroflexus and lower for perennial species. Large-area cultivation of maize and widespread use of herbicides were the major factors that affected that situation. In the years 1983 to 1992 A. retroflexus appeared also fairly frequently in the list of segetal flora. More species diversity compared to previous periods was recorded and it was caused by transformation of ownership in agriculture. In the years 1993–2002 simple tillage systems, application of monocultures and restoring fallow land affected on weed infestation of corn crops. This pattern of weed composition continued in the years 2003–2013 but with greater intensity of thermophilic species.

 

Zmiany na liście florystycznej uprawy kukurydzy w latach 1963–1972 wykazały dominację: komosy białej, chwastnicy jedno-stronnej, perzu właściwego, ostrożenia polnego, gorczycy polnej, żółtlicy drobnokwiatowej oraz rdestów, na którą głównie wpływało stosownie płodozmianów oraz wieloletnia uprawa kukurydzy w użytkowaniu kiszonkowym. Podobny stan zachwaszczenia występował w latach 1973–1982, jednak współczynniki pokrycia dla komosy białej, chwastnicy jednostronnej i szarłatu szorstkiego były wyższe, a niższe dla gatunków wieloletnich, co wynikało z wielkoobszarowej uprawy kukurydzy i powszechnego stosowania herbicydów. W latach 1983–1992 na liście flory segetalnej dominował również szarłat szorstki. Notowano większe zróżnicowanie gatunkowe na co głównie oddziaływały przekształcenia własnościowe. W latach 1993–2002 na stan zachwaszczenia upraw kukurydzy wpłynęło stosowanie uproszczeń uprawowych, monokultury oraz zagospodarowywanie odłogów. Podobny stan zachwaszczenia utrzymywał się w latach 2003–2013, jednak z większym udziałem gatunków ciepłolubnych.

Słowa kluczowe
corn; weed infestation; monitoring; changes; phytosociological stability; cover index;  uprawa kukurydzy; zmiany zachwaszczenia; monitoring; stałość fitosocjologiczna; współczynnik pokrycia  
Referencje

Adamczewski K., Praczyk T., Stachecki S. 1994. Wpływ opadów atmosferycznych i temperatury powietrza na występowanie niektórych gatunków chwastów oraz ich konkurencyjność w stosunku do rośliny uprawnej. s. 109–116. Materiały XVII Krajowej Konferencji Naukowej „Przyczyny i źródła zachwaszczenia pól uprawnych”. Olsztyn – Bęsia, 28–29.04.1994. Wyd. ART, Olsztyn, 146 ss.

Banaszak J., Wiśniewski H. 2003. Podstawy ekologii. Wyd. Adam Marszałek, Toruń: 232–246.

Blecharczyk A., Małecka I., Skrzypczak G. 2004. Wpływ uproszczonej uprawy roli na plonowanie i zachwaszczenie kukurydzy oraz na właściwości gleby. Acta Scientiarum Polonorum, Agricultura 3 (1): 157–163.

Bochenek A., Hołdyński Cz. 1996. Ekofizjologiczne uwarunkowania żywotności i wigoru diaspor Echinochloa crus – galli (L) Beauv. w różnych agrocenozach. s. 213–219. Materiały Ogólnopolskiej Konferencji. Kraków, 23–25.11.1995. Wyd. Zakładu Fizjologii Roślin PAN, Kraków, 587 s.

Bogdan I. 2002. The summer rainfall impact to the weediest degree in maize crops. Agricultura-Revistă de ştiintă şi practică agrocolă 11 (3/4): 18–23.

Buhler D.D., Kohler K.A., Thompson R.L. 2001. Weed seed bank dynamics during a five-year crop rotation. Weed Technology 15: 170–176.

Davies A., Forcella F. 2007. Effects of interactions between germination environment, seed provenance and soil disturbance on emergence of Chenopodium album. p. 182–183. Proceedings of 14 EWRS Symposium. Hamar, 18–21.06.2007, 338 pp.

Domaradzki K., Rola H. 2002. Wpływ długotrwałej uprawy roślin zbożowych na dynamikę zachwaszczenia pola. [Effect of long-term cultivation of cereals on the dynamics of weed infestation of fields]. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 42 (1): 228–233.

Domaradzki K., Snopczyński T., Jezierska-Domaradzka A. 2008. Zaślaz pospolity (Abutilon theophrasti Medik.), nowy groźny chwast upraw polowych – charakterystyka, występowanie i możliwości zwalczania. [Abutilon theophrasti Medik., new dangerous weed – characterization, apperance and control possibilities]. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 48 (2): 567–574.

Falińska K., Jankowska-Błaszczuk M., Szydłowska J. 1994. Bank nasion w glebie a dynamika roślinności. Wiadomości Botaniczne 38 (1/2): 35–46.

Feledyn-Szewczyk B., Duer I. 2004. Oddziaływanie systemu produkcji na glebowy bank nasion. Pamiętnik Puławski 138: 19–33.

Gołębiowska H. 2007. Bioróżnorodność zachwaszczenia w kukurydzy oraz chemiczne sposoby jego zwalczania. [Biodiversity of weed communities in maize and chemical systems of weed control]. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 47 (3): 96–107.

Gołębiowska H. 2011. Dynamika występowania flory segetalnej w uprawie kukurydzy na Dolnym Śląsku w latach 1972–2008 i obecne możliwości jej regulacji. Wyd. IUNG – PIB, Puławy. Monografie i rozprawy naukowe 30, p. 113.

Goodman L.A. 1978. Analysing qualitative/categorical Data: log-linear models and latent structure analysis (Jay Magidson) Cambridge: 471–473.

Górski T., Zaliwski A. 2002. Model agroklimatu Polski. Pamiętnik Puławski 130 (1): 251–260.

Grundy A.C., Jones N.E. 2002. What is the weed seed bank. p. 39–62. In: “Weed Management Handbook” (E.L. Naylor, ed.). Blackwell Science Ltd., 423 pp.

Jędruszczak M., Budzyńska B., Gocół M. 2007. Zasobność glebowego banku nasion chwastów w zależności od sposobu regulacji zachwaszczenia. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska 62 (2): 217–225.

Kozyra J. 2004. Climatic conditions for millet cultivation in Poland. WMO – CagM Report, Geneva 94: 34–35.

Kuś J. 2003. Plonowanie wybranych gatunków roślin w różnych systemach produkcji. Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej w Krakowie 89: 7–17.

Kuźniewski E. 1988. Występowanie wybranych gatunków chwastów w uprawach rolniczych (1976–1989). Makroregion południowo-zachodni. Wyd. IUNG, Puławy R (220/2): 4–7.

Kwiatkowska-Anioł J. 1998. Ginące i rzadkie gatunki segetalne na Wale Trzebnickim. Acta Universitatis Lodziensia Folia Botanica 13: 169–176.

Latowski K., Jackowiak B. 2011. Rozmieszczenie, ekologia i biologia chwastów segetalnych. Bibliografia polskich prac za lata 2006–2010. Prace Zakładu Taksonomii Roślin Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu 18: 1–130.

Mirek Z., Piękoś-Mirkowa H., Zając A., Zając M. 1995. Vascular plants of Poland. A checklist. Polish Botanical Studies, Guidebook Series 15: 2042–2050.

Pawłowski B. 1972. Skład i budowa zbiorowisk roślinnych oraz metody ich badania. s. 266–267. W: „Szata roślinna Polski” (W. Szafer, K. Zarzycki, red.). PWN, Warszawa, t. 1.

Riemens M.M., Groeneveld R.M., Lotz L.A.P., Kropff M.J. 2007. Effect of three management strategies on the seedbank, emergence and the need for hand weeding in an organic arable cropping system. Weed Research 47 (5): 442–451.

Rocznik Statystyczny 2009. GUS, Warszawa, 483 ss.

Rola J., Rola H. 1987a. Dynamika chwastów segetalnych na polach uprawnych. s. 131–148. Materiały Sympozium „Dynamika zachwaszczenia pól uprawnych”. IUNG Puławy. Wrocław, 25–26.06.1987, 224 ss.

Rola J., Rola H. 1987b. Dynamika chwastów segetalnych na polach uprawnych. s. 124–143. Materiały Sympozium „Dynamika zachwaszczenia pól uprawnych”. IUNG Puławy. Wrocław, 25–26.06.1987, 224 ss.

Rola J., Rola H. 2000. Problem odłogów na gruntach porolnych i perspektywy ich racjonalnego zagospodarowania. Pamiętnik Puławski 120 (2): 361–367.

Rola J., Rola H., Kucharczyk A., Latowski K., Borowiec S., Kutyna I. 1992. Występowanie wybranych gatunków chwastów w uprawach rolniczych – makroregion południowo-zachodni. Wyd. IUNG Puławy, R/292/3: 1–56.

Sekutowski T., Smagacz J. 2011. Podobieństwo glebowego banku nasion i aktualnego stanu zachwaszczenia w uprawie pszenicy ozimej. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering 56: 493–498.

Solarz W. 2007. Inwazje biologiczne jako zagrożenie dla przyrody. [Biological invasions as a threat for nature]. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 47 (1): 128–133.

Stuczyński T., Demidowicz G., Deputat T., Górski T., Krasowicz S., Kuś J. 2000. Adaptation scenarious of agriculture in Poland to future climate changes. Environmental Monitoring and Assessment 61: 133–144.

Stupnicka-Rodzynkiewicz E., Lepiarczyk A. 2004. Wpływ zmianowania, sposobu uprawy roli i herbicydów na bioróżnorodność zbiorowisk chwastów. Acta Scientiarum Polonorum, Agricultura 3 (2): 235–245.

Wesołowski M. 1984. Zawartość nasion chwastów w ważniejszych glebach makroregionu południowo-wschodniego i środkowego Polski. Roczniki Nauk Rolniczych, Seria A, 106 (1): 169–183.

Woźnica Z. 2008. Herbologia. PWRiL, Poznań, 430 ss.

Zawora T., Ziernicka-Wojtaszek A. 2005. Wpływ pogody i klimatu na działalność agrotechniczną i plonowanie roślin uprawnych na obszarze Polski. Problemy Ekologii 5 (53): 269–271.

Progress in Plant Protection (2015) 55: 327-339
Data pierwszej publikacji on-line: 2015-05-12 08:48:28
http://dx.doi.org/10.14199/ppp-2015-057
Pełny tekst (.PDF) BibTeX Mendeley Powrót do listy