Öz
Mahrama weaving, one of the traditional products of Sinop province that
has almost disappeared, is one of the most valuable items of the cultural asset
that has been going on from the past to the present in Durağan district.
Mahrama weaving; with the development of technology and changing living
conditions, production has gradually decreased. Mahrama weavings, which were
woven by women in almost every house in the region, have been brought to the
agenda again in recent years by the public education for the purpose of keeping
traditional crafts alive and providing income for women. In this study, motifs
and composition characteristics used in traditional mahrama weaving in Durağan
district of Sinop province were discussed; products held in Durağan district,
Sinop center and Sinop Public Education Center were examined in terms of
technical, motif and composition characteristics. For the purpose of the study,
interviews were conducted with mahrama weavers and information and interview
forms were filled. The detailed images of the general appearance of the
mahramas were taken and the traditional motifs and compositions of the mahramas
were drawn on computer and presented with their original samples.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- KAYNAKÇAYazılı KaynaklarArlı, Mustafa (1990). Köy El Sanatları, Ankara: Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi YayınlarıAytaç, Çetin (1982). El Dokumacılığı, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi
- Başaran, Fatmanur (2004). Konya Ereğli İlçesinde El Dokuması Halıcılık Ve Üretilen Halıların Özellikleri, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, AnkaraÇınar, Nazlıcan. ve Turan, Eda. (2013). ‘‘Sinop Ayancık Yöresinde Dokumacılık Geleneği’’. Sinop İli Değerler SempozyumuKoçu, Reşat Ekrem (1967). Türk Giyim Kuşam Ve Süsleme Sözlüğü: Doğan Kitap YayıneviMilli Eğitim Bakanlığı (2011). Motif Çizim Temel Teknikleri Modülü. Ankara: El Sanatları TeknolojisiOrtaç, Serpil (2006). ‘‘Geçmişten Günümüze Sinop İli Durağan İlçesi Peşkir Dokumaları’’. Trabzon, CIEPO Osmanlı Öncesi Osmanlı Araştırmaları Uluslararası Komitesi XVII Sempozyumu BildirileriÖzdemir, Hande Ayşegül. (2018). Kastamonu Şeyh Şabani Veli Vakfı Eserleri Müzesindeki Kirkitli Dokumaların İncelenmesi Ve Üç Boyutlu Tasarımlarda Uygulanabilirliği, Sanatta Yeterlilik Tezi, Gazi Üniversitesi, Güzel Sanatlara Enstitüsü, AnkaraYıldırım, Rabiha. (2019). Adıyaman İli Bedeni Kilimlerinin Renk, Motif Ve Kompozisyon Özelliklerinin İncelenmesi Ve Tekstil Tasarımlarına Aktarılması, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Güzel Sanatlara Enstitüsü, Ankara
- Kaynak KişilerBelgin Köklü, Sinop, 1962, Lise Mezunu, Dokuma Ustası ve Esnaf. (Görüşme: 27.07.2018 )
- Fatma Gökmen, Durağan, 1961, Ortaokul Mezunu, Dokuma Ustası. (Görüşme: 21.07.2018 )
- Fadime Yiğit, Durağan, 1978, İlkokul Mezunu, Dokuma Ustası. ( Görüşme: 10.10.2018 )
- Süleyha Hayırcı, Sinop, 1966, Lisans Mezunu, El Sanatları Öğretmeni. (Görüşme: 25.07.2018 )Şükran Dalkılıç, Durağan/ Sinop, 1962, İlkokul Mezunu, Dokuma Ustası. (Görüşme: 10.10.2018 )
- ZeynepEravcı, Durağan, 1974, Ortaokul Mezunu, Dokuma Ustası. (Görüşme: 21.07.2018 )
- Zeliha Akdüz, Durağan, 1935, Dokuma Ustası. (Görüşme: )
Öz
Sinop ili
Durağan ilçesinde kaybolmaya yüz tutmuş geleneksel ürünlerinden mahrama
dokumacılığı geçmişten bugüne süregelen kültürel varlığın en değerli
öğelerinden biridir. Mahrama dokumacılığının; teknolojinin gelişmesi, yaşam
şartlarının değişmesi ile üretimi giderek azalmıştır. Yörede eskiden hemen her
evde kadınlar tarafından dokunan mahrama dokumalar son yıllarda halk eğitim
tarafından geleneksel el sanatlarının yaşatılması ve kadınlara gelir sağlamak
amaçları ile yeniden gündeme getirilmiştir. Bu araştırmada Sinop ili Durağan
ilçesi geleneksel mahrama dokumacılığında kullanılmış motif ve kompozisyon
özellikleri ele alınmış; Durağan ilçesi, Sinop merkez ve Sinop Halk Eğitim
merkezinde bulunan ürünler teknik, motif ve kompozisyon özellikleri açısından
incelenmiştir. Çalışmanın amacı doğrultusunda mahrama dokuyucularıyla
görüşmeler yapılıp bilgi ve görüşme formları oluşturulmuştur. İncelenen
mahramaların genel görünümlerinin detay fotoğrafları çekilmiş olup incelenen
mahramaların geleneksel motif ve kompozisyonlarının bilgisayar ortamında çizimi
yapılarak orijinal örnekleri ile birlikte sunulmuştur.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- KAYNAKÇAYazılı KaynaklarArlı, Mustafa (1990). Köy El Sanatları, Ankara: Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi YayınlarıAytaç, Çetin (1982). El Dokumacılığı, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi
- Başaran, Fatmanur (2004). Konya Ereğli İlçesinde El Dokuması Halıcılık Ve Üretilen Halıların Özellikleri, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, AnkaraÇınar, Nazlıcan. ve Turan, Eda. (2013). ‘‘Sinop Ayancık Yöresinde Dokumacılık Geleneği’’. Sinop İli Değerler SempozyumuKoçu, Reşat Ekrem (1967). Türk Giyim Kuşam Ve Süsleme Sözlüğü: Doğan Kitap YayıneviMilli Eğitim Bakanlığı (2011). Motif Çizim Temel Teknikleri Modülü. Ankara: El Sanatları TeknolojisiOrtaç, Serpil (2006). ‘‘Geçmişten Günümüze Sinop İli Durağan İlçesi Peşkir Dokumaları’’. Trabzon, CIEPO Osmanlı Öncesi Osmanlı Araştırmaları Uluslararası Komitesi XVII Sempozyumu BildirileriÖzdemir, Hande Ayşegül. (2018). Kastamonu Şeyh Şabani Veli Vakfı Eserleri Müzesindeki Kirkitli Dokumaların İncelenmesi Ve Üç Boyutlu Tasarımlarda Uygulanabilirliği, Sanatta Yeterlilik Tezi, Gazi Üniversitesi, Güzel Sanatlara Enstitüsü, AnkaraYıldırım, Rabiha. (2019). Adıyaman İli Bedeni Kilimlerinin Renk, Motif Ve Kompozisyon Özelliklerinin İncelenmesi Ve Tekstil Tasarımlarına Aktarılması, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Güzel Sanatlara Enstitüsü, Ankara
- Kaynak KişilerBelgin Köklü, Sinop, 1962, Lise Mezunu, Dokuma Ustası ve Esnaf. (Görüşme: 27.07.2018 )
- Fatma Gökmen, Durağan, 1961, Ortaokul Mezunu, Dokuma Ustası. (Görüşme: 21.07.2018 )
- Fadime Yiğit, Durağan, 1978, İlkokul Mezunu, Dokuma Ustası. ( Görüşme: 10.10.2018 )
- Süleyha Hayırcı, Sinop, 1966, Lisans Mezunu, El Sanatları Öğretmeni. (Görüşme: 25.07.2018 )Şükran Dalkılıç, Durağan/ Sinop, 1962, İlkokul Mezunu, Dokuma Ustası. (Görüşme: 10.10.2018 )
- ZeynepEravcı, Durağan, 1974, Ortaokul Mezunu, Dokuma Ustası. (Görüşme: 21.07.2018 )
- Zeliha Akdüz, Durağan, 1935, Dokuma Ustası. (Görüşme: )
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Kültürel çalışmalar |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 20 Eylül 2019 |
| Gönderilme Tarihi | 19 Haziran 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 Cilt: 12 Sayı: 27 |
