Artykuł oryginalny/Original research articleEmbolizacja gałęzi tętnicy szyjnej zewnętrznej w tamowaniu krwawień z nosaEmbolization of carotid arteria branch in stanching of nasal bleeding
Section snippets
Wstęp
Krwawienie z nosa to schorzenie często spotykane w codziennej pracy lekarza, szczególnie laryngologa. Występuje u obojga płci niezależnie od wieku. Stanowi drugą przyczynę krwawień u ludzi. Następstwa intensywnego krwawienia to ostre niedotlenienie ośrodkowego układu nerwowego, spadek ciśnienia tętniczego krwi oraz objawy wstrząsu pokrwotocznego. Stanowią one potencjalne zagrożenie zdrowia i życia. Około 70% krwawień z nosa towarzyszy różnym schorzeniom ogólnoustrojowym. Pozostałe 30% zależne
Materiał
Embolizację wykonano u 61 pacjentów leczonych w Klinice Otolaryngologii Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku w latach 2000–2011 z powodu masywnych krwawień z nosa. Niezbędną diagnostykę radiologiczną i zasadnicze zabiegi wykonywano w Zakładzie Radiologii Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. Embolizacji poddano 39 mężczyzn w wieku od 24 do 48 lat oraz 22 kobiety w wieku od 26 do 44 lat. We wszystkich przypadkach wcześniejsze próby zatamowania krwawienia z zastosowaniem klasycznych metod
Metoda
We wszystkich przypadkach zakwalifikowanych do embolizacji gałęzi tętnicy szyjnej zewnętrznej, jako metody wybiórczego tamowania krwawienia, zasadniczy zabieg poprzedzano angiografią, lokalizując w ten sposób miejsce krwawienia. Uszkodzone i stanowiące przyczynę krwawienia gałęzie tętnicy szyjnej zewnętrznej embolizowano. Najczęściej stosowano cewniki Headhunter 4F lub 5F. Zlokalizowaną, uszkodzoną tętnicę cewnikowano pod kontrolą rentgenotelewizji, embolizując ją wybiórczo. Materiał
Wyniki
W przebiegu pooperacyjnym nie obserwowano groźnych powikłań miejscowych ani ogólnych, szczególnie ze strony ośrodkowego lub obwodowego układu nerwowego. U 9 osób wystąpił 2–3-dniowy ból głowy dobrze reagujący na leki p. bólowe, u kolejnych pięciu pacjentów obserwowano niewielki, samoistnie ustępujący po kilkudziesięciu godzinach obrzęk tkanek miękkich twarzy (Tab. II).
Bezpośrednio po zabiegu w 100% przypadków obserwowano korzystny efekt terapeutyczny – ustąpienie krwawienia (Ryc. 1, Ryc. 2).
Wnioski
- 1.
Embolizacja okazała się skuteczną metodą tamowania samoistnych i pourazowych krwawień z nosa.
- 2.
Zabieg jest bezpieczny i mało obciążający pacjenta.
Omówienie
Zabiegi embolizacji tętnic stosowane są od roku 1970. Pierwszy taki zabieg u pacjenta z krwawieniem z nosa wykonał Duggan [15]. W kolejnych latach embolizację coraz częściej wykorzystywano w laryngologii do tamowania pourazowych krwawień z nosa oraz w innych specjalizacjach medycznych. Lata doświadczeń oraz rozwój biotechnologii udoskonaliły technikę zabiegu i materiały embolizujące, rozszerzając wskazania [16], [17]. Aktualnie metoda ta jest stosowana w tamowaniu krwawień samoistnych i
Wkład autorów/Author's contribution
IR – koncepcja pracy, analiza danych, opieka i prowadzenie chorych. KK – koncepcja pracy, wykonywanie embolizacji, interpretacja danych. AŁ – interpretacja danych. MP-S – zbieranie danych, przygotowanie literatury. MR, UŁ – akceptacja ostatecznej wersji.
Finansowanie/Financial support
Nie występuje.
Konflikt interesu/Conflict of interest
Nie występuje.
Etyka/Ethics
Treści przedstawione w artykule są zgodne z zasadami Deklaracji Helsińskiej, dyrektywami EU oraz ujednoliconymi wymaganiami dla czasopism biomedycznych.
Badania własne zostały przeprowadzone zgodnie z zasadami Dobrej Praktyki Klinicznej i zaakceptowane przez lokalną Komisję Bioetyki, a ich uczestnicy wyrazili pisemną zgodę na udział.
Piśmiennictwo/References (31)
- et al.
Intractable epistaxis in Osler-Rendu-Weber syndrome
Rev Stomatol Chir Maxillofac.
(2011) - et al.
Evolution in the treatment of juvenile nasopharyngeal angiofibroma
Acta Otorrinolaringol Esp.
(2011) - et al.
Arterial embolization in the management of posterior epistaxis
Otolaryngol Head Neck Surg.
(2005) - et al.
Embolization for intractable epistaxis
Tech Vasc Interv Radiol.
(2005) - et al.
Embolization of vascular tumors of the head and neck
Neuroimaging Clin N Am.
(2009) - et al.
A seven-year experience with patients with juvenile nasopharyngeal angiofibroma
Braz J Otorhinolaryngol.
(2010) - et al.
Penetrating neck trauma: a 5-year review of literature, 1983-88
Asm J Otolaryngol
(1990) - et al.
Epistaxis:vascular anatomy, origins, and endovascular treatment
AJR Am J Roentgenol.
(2000) - et al.
Epistaxis in patients with hereditary hemorrhagic telangiectasia treated with selective arterial embolization
Acta Radiol.
(2011) - et al.
Endovascular treatment of epistaxis in patients with hereditary hemorrhagic telangiectasia
AJNR Am J Neuroradiol.
(2007)