Abstract
Remarkable decreases in growth hormone (GH) secretion accompany healthy aging. The pathophysiology of this hyposomatotropism is confounded by concurrent changes in body composition (with increased visceral fat), physiological declines in estrogen and androgen concentrations, differences in gender responses to aging, and alterations not only in the quantity of GH secreted, but also (as more recently evident) in the orderliness or regularity of the GH release process (e.g., as assessed by approximate entropy). In addition, physical fitness or aerobic capacity also positively modulates GH secretion. Lastly, confounding variables such as altered sleep patterns and nutritional state may contribute to overall regulation of the GH axis in aging. Despite confounding variables, available human experiments suggest partial growth hormone-releasing hormone (GHRH) deficiency in healthy older individuals, presumptively combined with somatostatin excess, and disruption of the moment-to-moment pattern of coordinated and orderly GH release. Here, the authors review these selected facets of recent experimental evaluation of the human GH insulin-like growth factor-I (GH-IGF-1) feedback axis in aging humans.
Similar content being viewed by others
References
De Gennaro Colonna, V., Zoli, M., Cocchi, D., Maggi, A., Marrama, P., Agnati, L. F., and Muller, E. E. (1989).Peptides 62, 705–708.
Cella, S. G., Moiraghi, V., Minuto, F., Barreca, A., Cocchi, D., De Gennaro Colona, V., Reina, G., and Muller, E. E. (1989).Acta Endocrinologica 121, 177–184.
Nicklas, B. J., Ryan, A. J., Treuth, M. M., Harman, S. M., Blackman, M. R., Hurley, B. F., and Rogers, M. A. (1995).Int. J. Sports Med. 16, 445–450.
Pavlou, E. P., Harman, S. M., Merriam, G. R., Gelato, M. C., and Blackman, M. R. (1986).J. Clin. Endocrinol. Metab. 62, 595–600.
Penalva, A., Pombo, M., Carballo, A., Barreiro, J., Casanueva, F. F., and Dieguez, C. (1993).Clin. Endocrinol. 38, 87–91.
Rudman, D. and Shetty, K. R. (1994).J. Am. Geriatr. Soc. 42, 522–527.
De Gennaro Colonna, V., Cocchi, D., Lima, L., Maggi, A., and Muller, E. E. (1991).Peptides 12, 309–312.
Laron, Z., Doron, M., Amikam, B. (1970).Med. Sport. 4, 126–131.
Iovino, M., Monteleone, P., and Steardo, L. (1989).J. Clin. Endocrinol. Metab.,68, 910–913.
Hoffman, D. M., O’Sullivan, A. J., Baxter, R. C., and Ho, K. Y. (1994).Lancet 343, 1064–1068.
Hartman, M. L., Pezzoli, S. S., Hellmann, P. J., Suratt, P. M., and Thorner, M. O. (1996).J. Clin. Endocrinol. Metab. 81, 2694–2701.
Ghigo, E., Goffi, S., Arvat, E., Nicolosi, M., Procopio, M., Bellone, J., Imperiale, E., Mazza, E., Baracchi, G., and Camanni, F. (1990).Acta. Endocrinol. 122, 169–174.
Ghigo, E., Airmartti, G., Gianotti, L., Bellone, J., Arvat, E., and Camanni, F. (1996).Eur. J. Endocrinol. 134, 352–356.
Elahi, D., Muller, D. C., Tzankoff, S. P., Andres, R., and Tobin, J. D. (1982).J. Gerontol. 37, 385–391.
Dudl, R. J., Ensinck, J. W., Palmer, H. E., and Williams, R. H. (1973).J. Clin. Endocrinol. Metab. 37, 11–16.
Zadik, Z., Chalew, S. A., McCarter, Jr. R. J., Meistas, M., and Kowarski, A. A. (1985).J. Clin. Endocrinol. Metab. 60, 513–517.
Rudman, D., Kutner, M. H., Rogers, M., Lubin, M. F., Fleming, G. A., and Bain, R. P. (1981).J. Clin. Invest. 67, 1361–1369.
Arvat, E., Gianotti, L., Grottoli, S., Imbimbo, B. P., Lenaerts, V., Deghenghi, R., Camanni, F., and Ghigo, E. (1994).J. Clin. Endocrinol. Metab. 79, 1440–1443.
Corpas, E., Harman, S. M., Pineyro, M. A., Roberson, R., and Blackman, M. R. (1993).J. Clin. Endocrinol. Metab. 76, 134–138.
De Boer, H., Blok, G.-J., Popp-Snijders, C., and van der Veen, E. (1994).Lancet 343, 1645,1646.
Finkelstein, J., Roffwarg, H., Boyar, P., Kream, J., and Hellman, L. (1972).J. Clin. Endocrinol. Metab. 35, 665–670.
Florini, J. R., Prinz, P. N., Vitiello, M. V., and Hintz, R. L. (1985).J. Gerontol. 40, 2–7.
Sonntag, W. E., Steger, R. W., Forman, L. J., and Meites, J. (1980).Endocrinol. 107, 1875–1879.
Martha, Jr., P. M., Goorman, K. M., Blizzard, R. M., Rogol, A. D., and Veldhuis, J. D. (1992).J. Clin. Endocrinol. Metab. 74, 336–344.
Hartman, M. L., Faria, A. C., Vance, M. L., Johnson, M. L., Thorner, M. O., and Veldhuis, J. D. (1991).Am. J. Physiol. 260, E101-E110.
Iranmanesh, A., Lizarralde, G., and Veldhuis, J. D. (1991).J. Clin. Endocrinol. Metab. 73, 1081–1088.
Veldhuis, J. D., Iranmanesh, A., Ho, K. K., Lizarralde, G., Waters, M. J., and Johnson, M. L. (1991).J. Clin. Endocrinol. Metab. 72, 51–59.
Weltman, A., Weltman, J. Y., Hartman, M. L., Abbott, R. A., Rogol, A. D., Evans, W. S., and Veldhuis, J. D. (1994).J. Clin. Endocrinol. Metab. 78, 543–548.
Veldhuis, J. D., Liem, A. Y., South, S., Weltman, A., Weltman, J., Clemmons, D. A., Abbott, R., Mulligan, T., Johnson, M. L., Pincus, S., Straume, M., and Iranmanesh, A. (1995).J. Clin. Endocrinol. Metab. 80, 3209–3222.
Pincus, S. M., Gevers, E., Robinson, I. C. A., Roelfsema, F., Hartman, M. I., and Veldhuis, J. D. (1996).Am. J. Physiol. 270, E107-E115.
Van den Berg, G., Veldhuis, J. D., Frolich, M., and Roelfsema, F. (1996).J. Clin. Endocrinol. Metab. 81, 2460–2466.
Chapman, I. M., Bach, M. A., Cauter, E. V., Farmer, M., Krupa, D., Taylor, A. M., Schilling, L. M., Cole, K. Y., Skiles, E. H., Pezzoli, S. S., Hartman, M. L., Veldhuis, J. D., Gormley, G. J., and Thorner, M. O. (1996).J. Clin. Endocrinol. Metab. 81, 4249–4257.
Iranmanesh, A., Liem, A. Y., South, S. Clemmons, D., Weltman, A., Thorner, M. O., and Veldhuis, J. D. (1995). A 3-day exogenous pulsatile GHRH clamp unmasks strongly negative determination of GH secretory burst mass by age and percentage body fat and positive control by testosterone in healthy men. Presented at the Clinical Research Meeting, San Diego, California, May 5–8.
Schaefer, F., Baumann, G., Faunt, L. M., Haffner, D., Johnson, M. L., Mercado, M., Ritz, E., Mehis, O., and Veldhuis, J. D. (1996).J. Clin. Endocrinol. Metab. 81, 22–31.
Iranmanesh, A., Grisso, B., and Veldhuis, J. D. (1994).J. Clin. Endocrinol. Metab. 78, 526–535.
Veldhuis, J. D. (1996).J. Pediatr. Endocrinol. 9, 237–253.
Iranmanesh, A. and Veldhuis, J. D. (1992). Veldhuis, J. D. (ed) Endocrinology and Metabolism Clinics of North America. W. B. Saunders, Philadelphia, PA, 783–816.
Veldhuis, J. D. (1995).Curr. Med. Lit.-Growth Horm. Growth Factors 10, 59–68.
Vahl, N., Jorgensen, J. O. L., Skjaerback, C., Veldhuis, J. D., Orskov, H., and Christiansen, J. (1997),Am. J. Physiol. (in press).
Ho, K. Y., Evans, W. S., Blizzard, R. M., Veldhuis, J. D., Merriam, G. R., Samojlik, E., Furlanetto, R., Rogol, A. D., Kaiser, D. L., and Thorner, M. O. (1987).J. Clin. Endocrinol. Metab. 64, 51–58.
Krieg, Jr. R. J., Latta, K., Niimi, K., Veldhuis, J. D., and Chan, J. C. M. (1995).J. Endocrinol. 146, 509–517.
Holl, R. W., Hartman, M. L., Veldhuis, J. D., Taylor, W. M., and Thorner, M. O. (1991).J. Clin. Endocrinol. Metab. 72, 854–861.
Hartman, M. L., Veldhuis, J. D., Johnson, M. L., Lee, M. M., Alberti, K. G., Samojlik, E., and Thorner, M. O. (1992).J. Clin. Endocrinol. Metabol. 74, 757–765.
Borkan, G. A., Hults, D. E., Gerzof, S. G., Robbins, A. H., and Silbert, C. K. (1983).J. Gerontol. 38, 673–677.
Hartman, M. L., Pincus, S. M., Johnson, M. L., Matthews, D. H., Faunt, L. M., Vance, M. L., Thorner, M. O., and Veldhuis, J. D. (1994).J. Clin. Invest. 94, 1277–1288.
Pincus, S. M. (1991).Proc. Natl. Acad. Sci. USA 88, 2297–2301.
Pincus, S. M. and Keefe, D. L. (1992).Am. J. Physiol. 262, E741-E754.
Veldhuis, J. D., Matzger, D. L., Martha, Jr., P. M., Mauras, N., Keenan, B., Rogol, A. D., and Pincus, S. M. (1997).Endocrinol. Metab. (in press).
Meneilly, G. S., Ryan, A. S., Veldhuis, J. D., and Elahi, D. (1997).J. Clin. Endocrinol. Metab. (in press).
Pincus, S. M., Mulligan, T., Iranmanesh, A., Gheorghiu, S., Godschalk, M., and Veldhuis, J. D. (1996).Proc. Natl. Acad. Sci. USA 93, 14,100–14,105.
Pincus, S. M., Veldhuis, J. D., Mulligan, T., Iranmanesh, A., and Evans W. S. (1997).Am. J. Physiol. (in press).
Van den Berg, G., Pincus, S., Veldhuis, J. D., Frolich, M., and Roelfsema, F. (1997).Eur. J. Endocrinol. (in press).
Friend, K., Iranmanesh, A., Login, I. S., and Veldhuis, J. D. (1997)Eur. J. Endocrinol. (in press).
Giustina, A., Scalvini, T., Tassi, C., Desenzani, P., Poiesi, C., Wehenberg, W., Scalvini, T., Tassi, C., Desenzani, P., Poiesi, C., Wehenberg, W., Rogol, A., and Veldhuis, J. D. (1997).J. Clin. Endocrinol. Metab. 82, 1210–1219.
Friend, K. E., Hartman, M. L., Pezzoli, S. S., Clasey, J. L., and Thorner, M. O. (1996).J. Clin. Endocrinol. Metab. 81, 2250–2256.
Campagnoli, C., Biglia, N., Altare, F., Lanza, M. G., Lesca, L., Cantamessa, C., Peris, C., Fiorucci, G. C., and Sismondi, P. (1993).Gynecol. Endocrinol. 7, 251–258.
Gravholt, C. H., Veldhuis, J. D., and Christiansen, J. S. (1997).J. Clin. Endocrinol. Metab. (in press).
Fryburg, D. A., Weltman, A., Jahn, L. A., Weltman, J. Y., Samolijik, E., and Veldhuis, J. D. (1997).J. Clin. Endocrinol. Metab., in press.
Weissberger, A. J. and Ho, K. K. (1993).J. Clin. Endo. Metab. 76, 1407–1412.
Deversa, J., Lois, N., Arce, V., Diaz, M. J., Lima, L., Tresguerres, J. A. (1991).J. Steroid Biochem. Mol. Biol. 40, 165–173.
Weltman, A., Weltman, J. Y., Schurrer, R., Evans, W. S., Veldhuis, J. D., and Rogol, A. D. (1992).J. App. Physiol. 76, 2188–2196.
Rogol, A. D., Weltman, A., Weltman, J. Y., Seip, R. L., Snead, D. B., Levine, S., Haskvitz, E. M., Thompson, D. L., Schurer, R., Dowling, E., Walberg-Rankin, J., Mueller, B., Evans, W. S., and Veldhuis, J. D. (1992).J. Appl. Physiol. 72, 1571–1580.
Borsst, S. E., Millard, W. J., and Lawenthal, D. T. (1994).J. Am. Geriatr. Soc. 42, 528–535.
Craig, B. W., Brown, R., and Everhart, J. (1989).Mech. Aging Dev. 49, 159–169.
Pyka, G., Wiswell, R. A., and Marcus, R. (1992).J. Clin. Endocrinol. Metab. 75, 404–407.
Veldhuis, J. D., Iranmanesh, A. (1993).Recent Advances in the Neuroendocrinology of Aging. Scherbaum, W., Rossmanith, W. G. (eds.), Walter De Gruyter & Co, Berlin, 71–93.
Corpas, E., Harman, S. M., Pineyro, M. A., Roberson, R., and Blackman, M. R. (1992).J. Clin. Endocrinol. Metab. 75, 530–535.
Holloway, L., Butterfield, G., Hintz, R., Gesundheit, N., and Marcus, R. (1994).J. Clin. Endocrinol. Metab. 79, 470–494.
Cordido, F., Penalva, A., Dieguez, C., and Casanueva, F. F. (1993).J. Clin. Endocrinol. Metab. 76, 819–823.
Ghigo, E., Arvat, E., and Valente, F. (1991).Neuroendocrinology 54, 291–294.
Ghigo, E., Goffi, S., Nicolois, M., Arvat, E., Procopio, M., Bellone, J., Mazza, E., and Camanni, F. (1990).J. Clin. Endocrinol. Metab. 71, 1481–1485.
Ghigo, E., Goffi, S., Nicolosi, M., Arvat, E., Valente, F., Mazza, E., Ghico, M. C., and Camanni, F. (1990).J. Clin. Endocrinol. Metab. 71, 1481–1485.
Kalk, W. J., Winik, A. I., Pimstone, B. L., and Jackson, W. P. (1973).J. Gerontol. 28, 431–433.
Ghigo, E., Goffi, S., Arvat, E., Nicolosi, M., Prpcopio, M., Bellone, J., Imperiale, E., Mazza, E., Baracchi, G., and Camanni, F. (1990).Acta Endocrinol. 123, 169–174.
Sohmiya, M., and Kato, Y. (1992).J. Clin. Endocrinol. Metab. 75, 1487–1490.
Tannenbaum, G. S. (1991).Acta Paediatr Scand (Suppl) 372, 5–16.
Tannenbaum, G. S. (1994).Clin. Pediat. Endocrinol. 3, 97–110.
Liposits, Z. S., Merchenthaler, I., Paull, W. K., and Flerko, S. (1988).Histochemistry 89, 247–252.
Ghigo, E., Arvat, E., Gianotti, L., Grottoli, S., Rizzi, G., Ceda, G. P., Bolghen, M. F., Deghenghi, R., and Camanni, F. (1996).Eur. J. Endocrinol. 135, 407–412.
Bowers, C. Y., Reynolds, G. A., Durham, D., Barrera, C. M., Pezzoli, S. S., and Thorner, M. O. (1990).J. Clin. Endocrinol. Metab. 975–982.
Ghigo, E., Arvat, E., and Gianotti, L. (1994).J. Clin. Endocrinol. Metab. 78, 693–698.
Ghigo, E., Mazza, E., Imperiale, E., Goffi, S., Arvat, E., Bellone, J., Procopio, M., Ullio, E., Boghen, M., and Camanni, F. (1988).Acta Paed. Scand. S343, 182, 183.
Arvat, E., Gianotti, L., Divito, L., Imbimbo, B. P., Lenaerts, V., Deghenghi, R., Camanni, F., and Ghigo, E. (1995).Neuroendocrinology 61, 51–56.
Author information
Authors and Affiliations
Corresponding author
Rights and permissions
About this article
Cite this article
Veldhuis, J.D., Iranmanesh, A. & Weltman, A. Elements in the pathophysiology of diminished growth hormone (GH) secretion in aging humans. Endocr 7, 41–48 (1997). https://doi.org/10.1007/BF02778061
Received:
Accepted:
Issue Date:
DOI: https://doi.org/10.1007/BF02778061