Optymalizacja kosztów zatrudnienia na przykładzie wybranych niepracowniczych tytułów ubezpieczenia społecznego

Marcin Krajewski

Doktor nauk prawnych, adiunkt w Katedrze Prawa Pracy, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Łodzki • marcin.krajewski@wpia.uni.lodz.pl

ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8869-0362

DOI: https://doi.org/10.31268/StudiaBAS.2019.14

Streszczenie

The paper provides an analysis of advantages and disadvantages of the optimization of employment costs in Poland. The Polish Social Insurance Act introduced a model of autonomous burdens for different insurance titles based on three basic assumptions: full protection of employees, right to insurance, and flexibility in case of non-employee insurance titles. The choice of a form of employment determines the future benefits. The amount of contributions also affects the Social Insurance Fund’s and National Health Fund’s revenues. The author claims that optimization of employment costs creates the rationale for amending the current regulations. The article concludes with possible implications of the current model for employees, contractors, self‑employed persons, and farmers.

Słowa kluczowe

ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie emerytalne, zleceniobiorca, umowa o pracę, umowa-zlecenie

Bibliografia
  1. Antonów K., Finansowe aspekty ubezpieczeń, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2002, nr 11.
  2. Bednarowicz B., „Uberyzacja zatrudnienia” – praca w gospodarce współdziałania w świetle prawa UE, „Monitor Prawa Pracy” 2018, nr 2.
  3. Barwaśny M., Minimalna stawka godzinowa dla osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, „Gdańsko-Łódzkie Roczniki Prawa Pracy i Prawa Socjalnego” 2017, nr 7.
  4. Bińczycka-Majewska T., Kumulacja i rozłączność tytułów ubezpieczenia społecznego, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2007, nr 1.
  5. Bińczycka-Majewska T., Zbieg tytułów ubezpieczenia emerytalnego i rentowego w nowym systemie ubezpieczeń społecznych, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2000, nr 12.
  6. Duraj T., Granice pomiędzy stosunkiem pracy a stosunkiem cywilnoprawnym – głos w dyskusji, „Gdańsko-Łódzkie Roczniki Prawa Pracy i Prawa Socjalnego” 2017, nr 7.
  7. Dzienisiuk D., Skutki oddziaływania ustawodawstwa pracy na umowy cywilnoprawne w ubezpieczeniach społecznych, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2019, nr 1.
  8. Gładoch M., Prawo wyboru podstawy zatrudnienia w kontekście zasady swobody prowadzenia działalności gospodarczej, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2018, nr 5.
  9. Jędrasik-Jankowska I., Nowy system ubezpieczeń społecznych – wybrane problemy, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 1999, nr 3.
  10. Jędrasik-Jankowska I., Pojęcia i konstrukcje prawne ubezpieczenia społecznego, Wolters Kluwer, Warszawa 2017.
  11. Kalina-Prasznic U., Uwagi na temat reformy ubezpieczenia społecznego pracowników, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 1999, nr 1.
  12. Konstrukcje prawa emerytalnego, red. T. Bińczycka-Majewska, Zakamycze, Kraków 2004.
  13. Kosmol M., Unikanie zawierania umów o pracę (na czas nieokreślony) przez stosowanie umów cywilnoprawnych – komentarz do reformy prawa pracy w Niemczech, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2018, nr 8.
  14. Krajewski M., Obciążenia dochodów podatkiem dochodowym i składkami na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne – w kierunku jednej daniny czy pozostawienia obecnego modelu, „Studia BAS” 2018, nr 2 [Wybrane zagadnienia reformy opodatkowania dochodów osób fizycznych i prawnych w Polsce, red. J. Kulicki].
  15. Lasocki T., Obniżenie składek ubezpieczeniowych dla niektórych przedsiębiorców od 2019 r. – krytyka założeń ustawy, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2018, nr 9.
  16. Lasocki T., Wybrane problemy kształtowania tytułów ubezpieczeniowych w ubezpieczeniu emerytalny i rentowym, „Ubezpieczenia Społeczne. Teoria i Praktyka” 2017, nr 3.
  17. Muszalski W., Czynniki prawa pracy ograniczające zatrudnienia – problem dyskusyjny, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2008, nr 12.
  18. Pędzierski A., Zmiany w zakresie podlegania ubezpieczeniom społecznym i składek na ubezpieczenia, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2003, nr 5.
  19. Rylski M., Pracodawca jako płatnik składek za zleceniobiorców swego kontrahenta (art. 8 ust. 2a ustawy o systemie), „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2018, nr 3.
  20. Rymsza M., Docelowy model ubezpieczeń społecznych w Polsce, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 1998, nr 9.
  21. Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych, red. B. Gudowska, J. Strusińska-Żukowska, CH Beck, Warszawa 2014.
  22. Wojciechowski P., W poszukiwaniu kompromisu wokół umów śmieciowych, „Ubezpieczenia Społeczne. Teoria i Praktyka” 2015, nr 3.
  23. ZUS, Równowaga ekonomiczna systemów emerytalnych. Współpraca w ramach Unii Europejskiej w zakresie zabezpieczenia społecznego, Warszawa 2013.
  24. ZUS, Rocznik statystyczny ubezpieczeń społecznych 2012–2014, Warszawa 2016.

Akty prawne
  1. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, Dz.Urz. UE L 166 z 2004 r.
  2. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z 16 września 2009 r. dotyczące wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, Dz.Urz. UE L 284 z 2009 r.
  3. Ustawa z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, t.j. Dz.U. 2019, poz. 1040, ze zm.
  4. Ustawa z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników, t.j. Dz.U. 2019, poz. 299.
  5. Ustawa z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, t.j. Dz.U. 2019, poz. 300, ze zm.
  6. Ustawa z 23 grudnia 1999 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. nr 110, poz. 1256.
  7. Ustawa z 2 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz o zmianie niektórych innych ustaw, Dz.U. nr 91, poz. 873.
  8. Ustawa z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, t.j. Dz.U. 2019, poz. 1373, ze zm.
  9. Ustawa z 23 października 2014 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. poz. 1831.
  10. Ustawa z 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, Dz.U. 2019, poz. 1292, ze zm.
  11. Obwieszczenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 19 kwietnia 2018 r. w sprawie rocznej kwoty granicznej, M.P. poz. 451.
  12. Ministerstwo Finansów, Objaśnienia podatkowe z 31 stycznia 2019 r. Informacje o schematach podatkowych (MDR), https://www.podatki.gov.pl/media/4417/objaśnienia-podatkowe-mdr-z-dnia-31-01-2019.pdf.

Strony internetowe
  1. Https://www.krus.gov.pl/krus/krus-w-liczbach/liczba-osob-ubezpieczonych-w-kasie-prowadzacych-pozarolnicza-dzialalnosc-gospodarcza.
  2. Https://www.krus.gov.pl/krus/krus-w-liczbach/wymiar-kwartalnych-skladek-na-ubezpieczenie-spoleczne-rolnikow.
  3. Https://sjp.pwn.pl/szukaj/optymalizacja.html.
  4. https://www.zus.pl/baza-wiedzy/skladki-wskazniki-odsetki/skladki/wysokosc-skladek-na-ubezpieczenia-spoleczne.