The Relationship Between Body Mass Index with Food Preference and Nutrition Knowledge of Adults: Cross-Sectional Study
Öz
Background: Adequate nutrition knowledge is important for healthy food choices. Objectives: The aim of this study is to determine the relationship between nutritional knowledge of adults and body mass index of nutritional preferences. Methods: The population of the study, which was carried out with a cross-sectional design between December 2019 and March 2020, consisted of adult individuals registered in Family Health Centers in two different districts of Istanbul. The sample was determined by non-proportional stratified sampling method. A sample of 444 individuals, one male and one female, were systematically recruited from adults who applied to Family Health Centers. The power of the study was found to be 0.89 for the Basic Nutrition section and 0.99 for the “Food Preference” section. The data were collected by using the questionnaire form, ‘Nutrition Knowledge Level Scale For Adults’ by measuring the height and weight of individuals. Descriptive statistics, Pearson correlation and Chi-square analysis were used. Results: Of the adults participating in the study, 49.5% were female and 50.5% were male, with an average age of 41.01 ± 13.67. The majority of the study group, such as 56.1% were overweight and obese and their mean body mass index was found to be 25.81 ± 4.37. It was found that 45.9% of individuals had medium nutritional information level, 36.5% were good, 45.3% of individuals had medium nutritional preferences and 30.2% were good. The difference between the marital status, income and education level variables of adults and Body Mass Index was found statistically significant (p<.05). There was no statistically significant relationship between Body Mass Index and Nutrition Knowledge and Food Preference mean scores (p>.05). Conclusion: Although the nutritional information and preferences of adults are sufficient, it was thought that the majority of them may be related to being overweight/ obese, consuming more than necessary or being inactive.
Anahtar Kelimeler
Adults Nutritional Knowledge Food Preference Body Mass Index
Kaynakça
- 1. Sağlık Bakanlığı, Türkiye Beslenme Rehberi, TÜBER, TC. Sağlık Bakanlığı Yayın No:1031, Ankara 2015:26-28.
- 2. Baysal A. Beslenme ve sağlık. Hatipoğlu T. Ankara Hatiboğlu Basım; 2015: 16:9-18.
- 3. Erçim RE, Pekcan G. Genç yetişkinlerin beslenme durumunun sağlıklı yeme indeksi-2005 ile değerlendirilmesi. BVDD 2019;42(2):91-98.
- 4. Seguin RA, Aggarwal A, Vermeylen F, Drewnowski A. Consumption frequency of foods away from home linked with higher body mass ındex and lower fruit and vegetable ıntake among adults: A Cross-Sectional Study.Int J Environ Res Public Health 2016;12.
- 5. Kocatepe D, Tırıl A. Sağlıklı beslenme ve geleneksel gıdalar. Journal Of Tourism and Gastronomy Studies 2015;3(1):55-63.
- 6. Sakar E, Açkurt F. İlköğretim okullarında görevli öğretmenlerin beslenme alışkanlıkları ve beslenme bilgi düzeyleri. Sağlık ve Yaşam Bilimleri Dergisi, 2019; 1(1):30-36.
- 7. Arslan P, Mercanlıgil S, Özel HG, Çıtak Akbulut G, Dönmez N, Çiftçi H ve ark. TEKHARF 2003-2004 taraması katılımcılarının genel beslenme örüntüsü ve beslenme alışkanlıkları. TKD 2006;34(6):331-339.
- 8. World Health Organization., (2017). Cardiovascular diseases fact sheet http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs317/en/ adresinden 8 Mart 2020 tarihinde erişilmiştir.
- 9. Freire R.H. Scientific evidence of diets for weight loss: different macronutrient composition, intermittent fasting, and popular diets. Nutrition 2019;69
- 10. Tedik SE. Fazla kilo/obezitenin önlenmesinde ve sağlıklı yaşamın desteklenmesinde hemşireni rolü. Türkiye Diyabet ve Obezite Dergisi 2017;1(2):54-62.
- 11. Grasdalsmoen M, Eriksen HR, Lønning KJ, Sivertsen B. Physical exercise and body-mass index in young adults: a national survey of Norwegian university students. Grasdalsmoen et al. BMC Public Health 2019;19:1354.
- 12. Adıyaman F. Dünya sağlık örgütü avrupa obezite ile mücadele bakanlar konferansının öncesi ve sonrasında obezitenin gazetelerde sunumu. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi 2016;9(3):204-223.
- 13. Sağlık Bakanlığı, ‘Beslenme durumu ve alışkanlıklarının değerlendirilmesi sonuç raporu’’ Şubat 2014, Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü, Ankara 2014.
- 14. Zhou L, Zeng Q, Jin S, Cheng G. The impact of changes in dietary knowledge on adult overweight and obesity in China. PloS One 2017;12(6), e0179551.
- 15. Gümüş A. B, Tunçer E, Keser A. Yetişkin bireylerin etiket okuma alışkanlıklarının ve beslenme bilgi düzeylerinin incelenmesi. 2019. www.guvenplus.com.tr, 30.
- 16. Kutlu R, Selma Ç. İ. V. İ. Özel bir ilköğretim okulu öğrencilerinde beslenme alışkanlıklarının ve beden kitle indekslerinin değerlendirilmesi. FTD 2009;14(1):18-24.
- 17. Batmaz, H. ve Güneş, F.E. Yetişkinler için beslenme bilgi düzeyi ölçeği (yetbid) geliştirilmesi ve geçerlik-güvenirlik çalışması. 1. Uluslararası Aktif Yaşlanma ve Kuşaklar Arası Dayanışma Kongresi; 14 Mart 2019; İstanbul
- 18. T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı (2019). ‘’Yetişkin Beden Kütle İndeksi’’. Erişim 1 Mart 2020. https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/beslenmehareket-hesaplamalar/beslenmehareket-yetiskin-beden-kitle-indeksi.html
- 19. Ulas B, Uncu F, Soylar P. Prevalence of obesity and physical ınactivity in ındividuals who applied to the family medicine center: The case of elaziğ [aile hekimliği birimine başvuran bireylerde obezite sıklığı ve fiziksel ınaktivite: elaziğ örneği]. J Med Sci 2016;5:529-38.
- 20. Tözün M, Sözmen MK, & Babaoğlu AB. Türkiye’nin batısında bir üniversitenin sağlık ile ilişkili okullarında beslenme alışkanlıkları ve bunun obezite, fizik aktivite ve yaşam kalitesi ile ilişkisi. Eskişehir Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Halk Sağlığı Dergisi 2017 :2(1).
- 21. Kilpi F, Webber L, Musaigner A et al. Alarming predictions for obesity and non-communicable diseases in the Middle East. Public Health Nutr 2014;17:1078-1086.
- 22. Türkiye Hanehalkı Sağlık Araştırması: Bulaşıcı olmayan hastalıkların risk faktörleri prevalansı 2017 (STEPS). Editörler: Üner S, Balcılar M, Ergüder T. Dünya Sağlık Örgütü Türkiye Ofisi, Ankara, 2018.
- 23. Nazli R, Haider J, Khan MA, Akhtar T, Aslam H. Frequency of ABO blood groups and RhD factor in the female population of District Peshawar. Pak J Med Scı 2015;31(4):984.
- 24. Kalkavan A, Özkara AB, Alemdağ C, Çavdar S. Akademisyenlerin fiziksel aktiviteye katılım düzeyleri ve obezite durumlarının incelenmesi. ISCSA 4(Special Issue 1) 2016;329-339.
- 25. Çayır A, Atak N, Köse SK. Beslenme ve diyet kliniğine başvuranlarda obezite durumu ve etkili faktörlerin belirlenmesi. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası 2011;64(1).
- 26. Sipahi BB. Hanehalkı geliri üzerinde beden kitle indeksinin etkisi: araç değişken yaklaşımı. Int J Humanit Soc Sci 2020;4(2):77-97.
- 27. Selassie M, Sinha AC. The epidemiology and aetiology of obesity: a global challenge. Best Pract Res Clin Anaesthesiol 2011;25(1):1-9.
- 28. Akhlaghi M, Behrouz V. Skipping meals and frequency of snack consumption are important eating behaviours related to obesity in hospital employees. J Paramed Sci 2015;6(2):44-52.
- 29. House BT, Cook LT, Gyllenhammer LE, Schraw JM, Goran MI, Spruijt‐Metz D et al. Meal skipping linked to increased visceral adipose tissue and triglycerides in overweight minority youth. Obesity 2014;22(5):77-84.
- 30. Akça S. Ö, Selen F. Üniversite öğrencilerinin öğün atlamaları ve günlük fiziksel aktivitelerinin beden kütle indeksi üzerine etkisi. Preventive Medicine Bulletin (2015);14(5).
- 31. Bayramoğlu A, Ceceloğlu D, Cirit H, Abasız N. Armedyain Çoruh Üniversitesindeki kadın akademisyenlerin beslenme alışkanlıkları. OTD 2018;41(3):235-242.
- 32. Aslan N. Kadınlarda beden kitle indeksi ile ilişkili psikososyal faktörlerin belirlenmesi. KOU Sag Bil Derg 2018;4(2):50-56.
- 33. Dare S, Mackay D F, & Pell JP. Relationship between smoking and obesity: a cross-sectional study of 499,504 middle-aged adults in the UK general population. PloS One 2015;10(4).
- 34. Chao AM, White MA, Grlio CM, Sinha R. Examining the effects of cigarette smoking on food cravings and intake, depressive symptoms, and stress. NIH 2017;61-65.
- 35. Kutlutürk F, Öztürk B, Yıldırım B, Özuğurlu F, Çetin İ, Etikan İ ve ark. Obezite prevalansı ve metabolik risk faktörleri ile ilişkisi: Tokat ili prevalans çalışması. J Med Sci 2011;31(1).
- 36. Tumwesigye NM, Mutungi G, Bahendeka S, Wesonga R, Swahn MH, Katureebe A ve ark. Alcohol consumption, obesity and hypertension: Relationship patterns along different age groups in Uganda. bioRxiv 2019;654251.
- 37. O’Donovan G, Stamatakis E, Hamer M. Associations between alcohol and obesity in more than 100 000 adults in England and Scotland. British Journal of Nutrition, 2018;119(2):222-227.
- 38. Sung KC, Kim SH, Reaven GM. Relationship among alcohol body weight and cardiovascular risk factors. Diabetes Care 2007;30(10):2690-4
- 39. Tütüncü İ, Karaismailoğlu. E. Üniversite öğrencilerinin beslenme bilgi düzeylerinin belirlenmesi. Uluslararası Hakemli Akademik Spor Sağlık Ve Tıp Bilimler Dergisi 2013;3(6):29-42.
- 40. Akyol P, İmamoğlu O. Üniversite öğrencilerinde cinsiyete göre beslenme alışkanlıkları. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi 2019;17(3):67-77.
Yetişkinlerin Beslenme Bilgisi ve Besin Tercihleri ile Beden Kütle İndeksi Arasındaki İlişki: Kesitsel Bir Çalışma
Öz
Giriş: Beslenme bilgisinin yeterli olması sağlıklı besin tercihleri için önemlidir. Amaç: Bu çalışmada yetişkin bireylerin beslenme bilgisi ve besin tercihleri ile Beden Kütle İndeksi arasındaki ilişkiyi belirlemek amaçlandı. Yöntem: Aralık 2019 – Mart 2020 tarihleri arasında kesitsel tasarımla yürütülen çalışmanın evrenini, İstanbul ilinin iki farklı ilçesindeki Aile Sağlığı Merkezlerine kayıtlı yetişkin bireyler oluşturdu. Örneklem, oransız tabakalı örnekleme yöntemi ile belirlendi. Aile Sağlığı Merkezlerine başvuran yetişkinlerden bir kadın, bir erkek olacak şekilde sistematik olarak alınan 444 birey örneklemi oluşturdu. Araştırmanın gücü Temel Beslenme bilgisi bölümü için 0,89, Beslenme tercihi bölümü için 0,99 bulundu. Veriler Yetişkinlerin Beslenme Bilgi ve Besin Tercihleri Ölçeği, anket formu ve boy, kilo ölçümleri alınarak toplandı. Tanımlayıcı istatistikler, Pearson korelasyon analizi ve Ki kare analizi ile değerlendirildi. Bulgular: Araştırmaya katılan yetişkinlerin %49.5’i kadın, %50.5’i erkek olup, yaş ortalaması 41.01±13.67’tir. Çalışma grubunun %56.1’i gibi büyük çoğunluğunun fazla kilolu ve obez olduğu ve beden kütle indeksi ortalamaları 25.81±4.37 bulundu. Bireylerin %45.9’unun beslenme bilgi düzeyleri orta, %36.5’inin iyi ve bireylerin %45.3’ünün besin tercihleri orta, %30.2’sinin iyi düzeyde olduğu bulundu. Yetişkinlerin medeni durum, gelir ve eğitim durumu değişkenleri ile Beden Kütle İndeksi arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulundu (p<.05). Beden Kütle İndeksi ile Temel Beslenme Bilgisi ve Besin Tercihi puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki saptanmadı (p>.05). Sonuç: Yetişkinlerin beslenme bilgi ve tercihleri yeterli olmasına rağmen büyük çoğunluğunun fazla kilolu/obez olması, besinlerin ihtiyaçtan fazla tüketilmesi ya da inaktif olmaları ile ilişkili olabileceği düşünüldü.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- 1. Sağlık Bakanlığı, Türkiye Beslenme Rehberi, TÜBER, TC. Sağlık Bakanlığı Yayın No:1031, Ankara 2015:26-28.
- 2. Baysal A. Beslenme ve sağlık. Hatipoğlu T. Ankara Hatiboğlu Basım; 2015: 16:9-18.
- 3. Erçim RE, Pekcan G. Genç yetişkinlerin beslenme durumunun sağlıklı yeme indeksi-2005 ile değerlendirilmesi. BVDD 2019;42(2):91-98.
- 4. Seguin RA, Aggarwal A, Vermeylen F, Drewnowski A. Consumption frequency of foods away from home linked with higher body mass ındex and lower fruit and vegetable ıntake among adults: A Cross-Sectional Study.Int J Environ Res Public Health 2016;12.
- 5. Kocatepe D, Tırıl A. Sağlıklı beslenme ve geleneksel gıdalar. Journal Of Tourism and Gastronomy Studies 2015;3(1):55-63.
- 6. Sakar E, Açkurt F. İlköğretim okullarında görevli öğretmenlerin beslenme alışkanlıkları ve beslenme bilgi düzeyleri. Sağlık ve Yaşam Bilimleri Dergisi, 2019; 1(1):30-36.
- 7. Arslan P, Mercanlıgil S, Özel HG, Çıtak Akbulut G, Dönmez N, Çiftçi H ve ark. TEKHARF 2003-2004 taraması katılımcılarının genel beslenme örüntüsü ve beslenme alışkanlıkları. TKD 2006;34(6):331-339.
- 8. World Health Organization., (2017). Cardiovascular diseases fact sheet http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs317/en/ adresinden 8 Mart 2020 tarihinde erişilmiştir.
- 9. Freire R.H. Scientific evidence of diets for weight loss: different macronutrient composition, intermittent fasting, and popular diets. Nutrition 2019;69
- 10. Tedik SE. Fazla kilo/obezitenin önlenmesinde ve sağlıklı yaşamın desteklenmesinde hemşireni rolü. Türkiye Diyabet ve Obezite Dergisi 2017;1(2):54-62.
- 11. Grasdalsmoen M, Eriksen HR, Lønning KJ, Sivertsen B. Physical exercise and body-mass index in young adults: a national survey of Norwegian university students. Grasdalsmoen et al. BMC Public Health 2019;19:1354.
- 12. Adıyaman F. Dünya sağlık örgütü avrupa obezite ile mücadele bakanlar konferansının öncesi ve sonrasında obezitenin gazetelerde sunumu. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi 2016;9(3):204-223.
- 13. Sağlık Bakanlığı, ‘Beslenme durumu ve alışkanlıklarının değerlendirilmesi sonuç raporu’’ Şubat 2014, Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü, Ankara 2014.
- 14. Zhou L, Zeng Q, Jin S, Cheng G. The impact of changes in dietary knowledge on adult overweight and obesity in China. PloS One 2017;12(6), e0179551.
- 15. Gümüş A. B, Tunçer E, Keser A. Yetişkin bireylerin etiket okuma alışkanlıklarının ve beslenme bilgi düzeylerinin incelenmesi. 2019. www.guvenplus.com.tr, 30.
- 16. Kutlu R, Selma Ç. İ. V. İ. Özel bir ilköğretim okulu öğrencilerinde beslenme alışkanlıklarının ve beden kitle indekslerinin değerlendirilmesi. FTD 2009;14(1):18-24.
- 17. Batmaz, H. ve Güneş, F.E. Yetişkinler için beslenme bilgi düzeyi ölçeği (yetbid) geliştirilmesi ve geçerlik-güvenirlik çalışması. 1. Uluslararası Aktif Yaşlanma ve Kuşaklar Arası Dayanışma Kongresi; 14 Mart 2019; İstanbul
- 18. T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı (2019). ‘’Yetişkin Beden Kütle İndeksi’’. Erişim 1 Mart 2020. https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/beslenmehareket-hesaplamalar/beslenmehareket-yetiskin-beden-kitle-indeksi.html
- 19. Ulas B, Uncu F, Soylar P. Prevalence of obesity and physical ınactivity in ındividuals who applied to the family medicine center: The case of elaziğ [aile hekimliği birimine başvuran bireylerde obezite sıklığı ve fiziksel ınaktivite: elaziğ örneği]. J Med Sci 2016;5:529-38.
- 20. Tözün M, Sözmen MK, & Babaoğlu AB. Türkiye’nin batısında bir üniversitenin sağlık ile ilişkili okullarında beslenme alışkanlıkları ve bunun obezite, fizik aktivite ve yaşam kalitesi ile ilişkisi. Eskişehir Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Halk Sağlığı Dergisi 2017 :2(1).
- 21. Kilpi F, Webber L, Musaigner A et al. Alarming predictions for obesity and non-communicable diseases in the Middle East. Public Health Nutr 2014;17:1078-1086.
- 22. Türkiye Hanehalkı Sağlık Araştırması: Bulaşıcı olmayan hastalıkların risk faktörleri prevalansı 2017 (STEPS). Editörler: Üner S, Balcılar M, Ergüder T. Dünya Sağlık Örgütü Türkiye Ofisi, Ankara, 2018.
- 23. Nazli R, Haider J, Khan MA, Akhtar T, Aslam H. Frequency of ABO blood groups and RhD factor in the female population of District Peshawar. Pak J Med Scı 2015;31(4):984.
- 24. Kalkavan A, Özkara AB, Alemdağ C, Çavdar S. Akademisyenlerin fiziksel aktiviteye katılım düzeyleri ve obezite durumlarının incelenmesi. ISCSA 4(Special Issue 1) 2016;329-339.
- 25. Çayır A, Atak N, Köse SK. Beslenme ve diyet kliniğine başvuranlarda obezite durumu ve etkili faktörlerin belirlenmesi. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası 2011;64(1).
- 26. Sipahi BB. Hanehalkı geliri üzerinde beden kitle indeksinin etkisi: araç değişken yaklaşımı. Int J Humanit Soc Sci 2020;4(2):77-97.
- 27. Selassie M, Sinha AC. The epidemiology and aetiology of obesity: a global challenge. Best Pract Res Clin Anaesthesiol 2011;25(1):1-9.
- 28. Akhlaghi M, Behrouz V. Skipping meals and frequency of snack consumption are important eating behaviours related to obesity in hospital employees. J Paramed Sci 2015;6(2):44-52.
- 29. House BT, Cook LT, Gyllenhammer LE, Schraw JM, Goran MI, Spruijt‐Metz D et al. Meal skipping linked to increased visceral adipose tissue and triglycerides in overweight minority youth. Obesity 2014;22(5):77-84.
- 30. Akça S. Ö, Selen F. Üniversite öğrencilerinin öğün atlamaları ve günlük fiziksel aktivitelerinin beden kütle indeksi üzerine etkisi. Preventive Medicine Bulletin (2015);14(5).
- 31. Bayramoğlu A, Ceceloğlu D, Cirit H, Abasız N. Armedyain Çoruh Üniversitesindeki kadın akademisyenlerin beslenme alışkanlıkları. OTD 2018;41(3):235-242.
- 32. Aslan N. Kadınlarda beden kitle indeksi ile ilişkili psikososyal faktörlerin belirlenmesi. KOU Sag Bil Derg 2018;4(2):50-56.
- 33. Dare S, Mackay D F, & Pell JP. Relationship between smoking and obesity: a cross-sectional study of 499,504 middle-aged adults in the UK general population. PloS One 2015;10(4).
- 34. Chao AM, White MA, Grlio CM, Sinha R. Examining the effects of cigarette smoking on food cravings and intake, depressive symptoms, and stress. NIH 2017;61-65.
- 35. Kutlutürk F, Öztürk B, Yıldırım B, Özuğurlu F, Çetin İ, Etikan İ ve ark. Obezite prevalansı ve metabolik risk faktörleri ile ilişkisi: Tokat ili prevalans çalışması. J Med Sci 2011;31(1).
- 36. Tumwesigye NM, Mutungi G, Bahendeka S, Wesonga R, Swahn MH, Katureebe A ve ark. Alcohol consumption, obesity and hypertension: Relationship patterns along different age groups in Uganda. bioRxiv 2019;654251.
- 37. O’Donovan G, Stamatakis E, Hamer M. Associations between alcohol and obesity in more than 100 000 adults in England and Scotland. British Journal of Nutrition, 2018;119(2):222-227.
- 38. Sung KC, Kim SH, Reaven GM. Relationship among alcohol body weight and cardiovascular risk factors. Diabetes Care 2007;30(10):2690-4
- 39. Tütüncü İ, Karaismailoğlu. E. Üniversite öğrencilerinin beslenme bilgi düzeylerinin belirlenmesi. Uluslararası Hakemli Akademik Spor Sağlık Ve Tıp Bilimler Dergisi 2013;3(6):29-42.
- 40. Akyol P, İmamoğlu O. Üniversite öğrencilerinde cinsiyete göre beslenme alışkanlıkları. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi 2019;17(3):67-77.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Hemşirelik |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 15 Nisan 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 Cilt: 15 Sayı: 2 |
Cited By
Alkol Tüketme Olasılığının Altında Yatan Gizli Faktörlerin Belirlenmesi
Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi
https://doi.org/10.30910/turkjans.1364262
Examination of Physical Activity Levels of Young Adults
Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi
https://doi.org/10.38021/asbid.1373671
Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi ULAKBİM Türk Tıp Dizini, Türk Medline, Türkiye Atıf Dizini, Şubat 2021 tarihinden beri EBSCO Host ve 26 Ekim 2021 tarihinden itibaren DOAJ ve 18 Ocak 2022 tarihinden beri Index Copernicus tarafından indekslenmektedir.
