شناخت اجتماعی

با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی اجتماعی ایران

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

آزمون مدل ساختاری روابط وجدان و تعامل مادر-کودک؛ بررسی نقش واسطه‎ای کنترل تلاش‎مند در کودکان پیش‎دبستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه روان شناسی، دانشگاه خوارزمی

2 استادیار گروه روان شناسی، دانشگاه خوارزمی

3 دانشجوی دکتری روان شناسی، دانشگاه خوارزمی

چکیده

مقدمه: این پژوهش به آزمون مدلی در رابطه با رشد وجدان در اوان کودکی می‎پردازد. چگونگی ارتباط دو مبنای رشدی محیط تربیتی و ویژگی‎های سرشتی کودک در رشد وجدان اخلاقی او همواره مورد مطالعه پژوهشگران بوده است. در این مقاله برای بررسی ارتباط میان عوامل درونی و محیطی در رشد اخلاقی کودک، نقش متغیر کنترل تلاش‎مند در رابطه تعامل مادر ـ کودک و رفتار سازگار با قانون و همدلی که دو جنبه از وجدان هستند، بررسی می‎شود. روش: بدین منظور 515 کودک پیش­دبستانی، به طور تصادفی انتخاب شدند و مادران آن­ها پرسشنامه‎های مربوط به هر سه متغیر را پاسخ دادند. با استفاده از روش تحلیل مسیر برای دو متغیر وابسته همدلی و رفتار سازگار با قانون و زیرمقیاس‎های تعامل مادر ـ کودک شامل نزدیکی (تعامل مثبت)، وابستگی و تعارض و زیرمقیاس‎های کنترل تلاش­مند، شامل بازداری درونی، تمرکز توجه، خوشایندی محرک‎ها و حساسیت ادراکی، اثرگذاری تعامل مادر ـ کودک بر ابعاد وجدان در 24 مسیر بررسی شد. شاخص‎های برازش در همه مسیرهای پیشنهادی مدل، به جز یک مورد، معنادار و مناسب بود. یافته ­ها: در مجموع، نتایج آزمون مدل، نشان می‎دهد که تعامل مثبت مادر ـ کودک با واسطه کنترل  تلاش­مند بر همدلی و رفتار سازگار با قانون در سن پیش­دبستان تأثیر دارد. همچنین نتایج پژوهش، فقدان نقش واسطه‎ای کنترل تلاش­مند کودک را در رابطه‎ مؤلفه وابستگی مادر ـ کودک بر رفتار سازگار با قانون کودک نشان می‎دهد. نتیجه­ گیری: این پژوهش، نقش و اهمیت عاملیت، به ویژه کنترل تلاش­مند را در سن پیش­دبستان، برای نتیجه‎بخش بودن تعامل مثبت با مادر در درونی‎سازی ارزش‎های اخلاقی نشان داد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Test of Structural Model of Relations among Conscience and Mother-Child Interaction in Pre-School Children: To Investigate the Meditative Role of The Effortful Control

نویسندگان [English]

  • Parvin Kadivar 1
  • Gholamreza Sarami 2
  • Zahra Ashari 3

1 Professor of Psychology Group, Kharazmi University

2 Assistant Professor of Psychology Group, Kharazmi University

3 Ph.D student of Psychology, Kharazmi University

چکیده [English]

\
Introduction: This study is a test of a model related to conscience development in early childhood. Researchers have studied that tow developmental bases, child's temperament and educational environment, how have relation together. This paper studies the model that links the early mother-child relationships, children’s temperament trait of effortful control, and their empathy and rule-compatible conduct, two aspects of child conscience. Method: In play study, we used N=515 preschool students. In a developmental chain, effortful control was posited as a mediator of the links between mother-child relationship and children’s conscience. Effortful control is consisted of attention focusing, inhibitory control, low-intensity pleasure and perceptual sensitivity.  Mother–child relationship is consisted of conflicts, closeness and dependence. We used path analyses method and 24 paths analyzed in this model. Based on the fitting coefficients, exceptone path, the model considered suitable. Conclusion: Structural modeling analyses, with effortful control as a mediator, supported relationship across mother-child interaction and empathy and rule-compatible conduct of pre-school's children. Effortful control has not mediation role in effect of dependence of mother-child on rule-compatible conduct. Result: Findings of this study shows the importance of agency and effortful control of pre-school's children for effective interaction with mother in the irmoral internalization.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Conscience
  • Empathy
  • Rule-compatible conduct
  • Mother-childinteraction
  • Agency
  • Effortful Control
  • Pre-school
مراجع
ـ ابارشی ز،؛ طهماسیان ک،؛ مظاهری م. ع. و پناغی ل (1388). تأثیر آموزش «برنامه ارتقاء رشد روانی- اجتماعی کودک از طریق بهبود تعامل مادر- کودک» بر خوداثرمندی والدگری و رابطه مادر و کودک زیر سه سال. فصلنامه پژوهش در سلامت روانشناختی،3 (3) :49-58.
- اسماعیلی، ف.؛ نوری، ع.؛ مرادی، ع. ر (1395)، تأثیر بازی‎های رایانه‎ای آموزش توجه بر شبکه‎های توجه و خلق دانش‎آموزان دارای نارسایی توجه - بیش‎فعالی، فصلنامه کودکان استثنایی، (1)16،5-19.
- برک، ل  (1383). روان شناسی رشد. ترجمه یحیی سید محمدی،  جلد اول، تهران: ارسباران. 
- قاسمی، و (1391)، برآورد حجم نمونه در مدل‎های معادله ساختاری و ارزیابی کفایت آن برای پژوهشگران اجتماعی، مجله جامعه‎شناسی ایران، دورۀ 12، ش 4،161-138.
- کدیور، پ (1391)، روانشناسی اخلاق، تهران: آگه.
- کیلن، م.؛ اسمتانا، ج (1389)، رشد اخلاقی، کتاب راهنما، ترجمه محمدرضا جهانگیرزاده؛ علی شیخ شعاعی و سید رحیم راستی تبار. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
- Aksan, N.; Kochanska, G. and Ortmann M. R. (2005). "Conscience in Childhood: Old Questions New Answers". Developmental Psychology, 41(3),506–516.
- Aksan, N.; Kochanska, G. and Ortmann M. R. (2006). "Mutually Responsive Orientation Between Parents and Their Young Children: Toward Methodological Advances in the Science of Relationships". Developmental Psychology, 42(5), 833–848. - Collins, W. A.; Maccoby, E. E.; Steinberg, L.; Hetherington, E. M. & Bornstein, M. H. (2000). "Contemporary research on parenting: The case for nature and nurture". American Psychologist, 55, 218-232.
- Dun, J.; Brown, J. R. & Maguire, M. (1995). "The Development of children's moral sensibility: Individual differences and emotion understanding". Developmental Psychology, 31, 649-659. 
- Eisenberg, N.; Fabes, R. A.; Nyman, M.; Bernzweig, J. & Pinulas, A. (1994). "The relations of emotionality and regulation to children’s anger-related reactions". Child Development, 65, 109-128.
- HirJoseph, F.; Hair, Jr. G.; Tomas, M.; Hult, Christian M. Ringle, Marko Sarstedt (2016), A Primer on Partial Least Squares Structural Equation Modeling (PLS-SEM), Sage Publications
- Killen, M. & Smetana, J. H. Eds. (2014). Handbook of moral development, 2nd ED, New York, Psychology Press.
- Kochanska, G. (1991). "Socialization and temperament in the development of guilt and conscience". Child Development, 62, 1379-1392. 
- Kochanska, G. & Aksan, N. (1995). "Mother-child mutually positive affect, the quality of child compliance to requests and prohibitions and maternal control as correlates of early internalization". Child Development, 66(1), 236-256. - Kochanska, G.; Murray, K. & Coy, K. C. (1997). "Inhibitory Control as a contributor to conscience in childhood: From toddler to early school age". Child Development, 68, 263–277.
- Kochanska, G. (1997). "Multiple pathways to conscience for children with different temperaments: from toddlerhood to age 5". Developmental Psychology, 33, 228-240.
- Kochanska, G.; Aksan, N. & Nichols, K. E. (2003). "Maternal power assertion in discipline and moral discourse contexts: Commonalities, differences, and implications for children's moral conduct and cognition". Developmental Psychology, 39, 949-963. 
- Kochanska, G. & Knaack, A. (2003). "Effortful control as a personality characteristic of young children: antecedents, correlates, and consequences". Journal of Personality,71(6):1087-1112.
- Kochanska, G. & Nazan, A. (2004). Conscience in Childhood: Past, Present, and Future, Merrill - Palmer Quarterly, 50(3), 299-310. 
- Kochanska, G.; Kim, S. & Nordling, J. (2012). "Challenging Circumstances Moderate the Links Between Mothers' Personality Traits and Their Parenting in Low-Income Families With Young Children". Journal of Personality and Social Psychology,103(6), 1040-1049.
- Kochanska, G.; Kim, S. (2014). "A Complex Interplay Among the Parent-Child Relationship, Effortful Control, and Internalized, Rule-Compatible Conduct in Young Children: Evidence from Two Studies". Developmental Psychology, 50(1), 8–21. 
- Kop, C. B. (1982). "Antecedents of self-regulation: A developmental view". Developmental Psychology, 18, 199-214. 
- laible, D. J. & Thompson, R. A. (2000). "Mother-child discourse, attachment security, shared positive affect, and early conscience development". Child Development, 71, 1424-1440.
- Nordling, J. K.; Boldt, L. J.; O’Bleness J. & Kochanska, G. (2016). "Effortful Control Mediates Relations Between Children’s Attachment Security and their Regard for Rules of Conduct". Social Development, 25 (2), 268–284. 
- Putnam, S. P. & Rothbart, M. K. (2006). "Development of short and very short forms of the children's behavior questionnaire". Personality Assessment, 87(1), 102-112.
- Rothbart, M. K.; Ahadi, S. A.; Hershey, K. L. & Fisher, Ph. (2001). "Investigating of Temperament at Three to Seven Years: The Children Behavior Questionnaire". Child Development, 72(5), 1394-1408. 
- Spinrad, T. L.; Eisenberg, N.; Silva, K. M.; Eggum, N. D.; Reiser, M.; Edwards, A. & et al. (2012). "Longitudinal relations among maternal behaviors, effortful control and young children’s committed compliance". Developmental Psychology, 48, 552–566. 
- Valiente, C.; Eisenberg, N.; Fabes, R. A.; Shepard, S. A.; Cumberland, A. & Losoya, S. H. (2004). "Prediction of children's empathy-related responding from their effortful control and parents' expressivity". Developmental Psychology, 40, 911-926
شناخت اجتماعی
دوره 7، شماره 2 - شماره پیاپی 14
دی 1397
صفحه 9-26
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار