TÜRKİYE VE AVRUPA BİRLİĞİ KURUCU ÜLKELERİNİN OKUL ÖNCESİ EĞİTİM SİSTEMLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

Özet

Bu araştırmada, Türkiye ve Avrupa Birliği kurucu ülkelerinin okul öncesi eğitim sistemleri incelenmiş, elde edilen sonuçlar doğrultusunda Türkiye ile Almanya, Fransa, İtalya, Hollanda, Belçika ve Lüksemburg okul öncesi eğitim sistemleri karşılaştırılmıştır. Bu karşılaştırma sonucunda, Türkiye’de okul öncesi eğitim sisteminde yaşanan bazı sorunlar tespit edilerek, bu sorunlara yönelik çözüm önerilerinin geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Araştırma, betimsel tarama modeli ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın verileri nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi yolu ile elde edilmiştir. Araştırmanın verileri amaçlı örneklem türlerinden ölçüt örnekleme yöntemi ile toplanmıştır. Bu kapsamda çalışma, Türkiye ile Avrupa Birliği kurucu ülkelerinden olan Almanya, Fransa, İtalya, Hollanda, Belçika ve Lüksemburg ile sınırlandırılmıştır. Elde edilen verilerin analizinde betimsel analiz tekniği kullanılmıştır.

Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre; Türkiye’nin, okul öncesi eğitimin amacı, yapısı, yönetim ve denetimi, okul öncesi öğretmeni yetiştirme süreci, okul öncesi öğretmenlerin mesleki statüsü ve toplumsal rol tipolojisi ile okul öncesi eğitim programı bakımından Avrupa Birliği kurucu ülkeleri ile genel olarak benzerlik gösterdiği görülmüştür. Buna karşın; Türkiye’nin Avrupa Birliği kurucu ülkelerine göre, okul öncesi eğitimde finansal kaynakların sağlanması, okul öncesi eğitimde ücret durumu, okul tercih hakkı, eğitim-öğretim süresi ve sınıflarda yardımcı personel bulundurma durumu bakımından farklılık gösterdiği saptanmıştır. Ayrıca Türkiye’nin Avrupa Birliği kurucu ülkelerine göre, okul öncesi eğitimde okullaşma oranında, çocuk başına yapılan yıllık harcama miktarında ve öğretmen başına düşen öğrenci sayısı bakımından da geride olduğu tespit edilmiştir.

Araştırmada elde edilen sonuçlardan hareketle, Türkiye’nin okul öncesi eğitim sisteminin nitelik ve nicelik yönünden geliştirilmesine yönelik şu öneriler geliştirilmiştir: Türkiye’de okul öncesi eğitime, yerel yönetimlerin daha fazla finansal destek sağlaması için yasal düzenleme yapılabilir. Okul öncesi eğitimde, okullaşma oranında istenilen artışın sağlanabilmesi için 5 yaş, zorunlu eğitim kapsamına alınabilir ve okul öncesi eğitim ücretsiz sağlanabilir. Merkezi bütçe doğrultusunda sağlanan eğitim harcamalarında okul öncesi eğitime daha fazla kaynak aktarılarak okul öncesi eğitimde yıllık öğrenci başına harcanan para miktarı artırılabilir. Okul öncesi eğitimde, öğretmen başına düşen öğrenci sayısının düşürülmesi için belli bir planlama çerçevesinde okul öncesi öğretmeni atamasında artışa gidilebilir. Ayrıca her okul öncesi öğretmenine bir yardımcı personelin tahsis edilmesi fayda sağlayabilir.