هستی‌شناسی مفهوم آنارشی در نظریات خردگرا و تامل‌گرا در روابط بین الملل

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد روابط بین‌الملل دانشگاه علامه طباطبایی

2 استاد گروه روابط بین الملل دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

مفهوم آنارشی از جمله مفاهیم کلیدی در روابط بین‌الملل محسوب می‌شود، از این رو، تمامی نظریه‌های روابط بین‌الملل درصدد تبیین و ارائه معنا و تعریف منسجمی از آن هستند. اما همواره نظریات روابط بین‌الملل فاقد برداشت مشترکی از آنارشی هستند و در میان آنها درخصوص آنارشی اجماعی وجود ندارد. این برداشت‌‌های مختلف به دلیل تفاوت در مبانی فرانظری و بالاخص موضع هستی‌شناختی نظریات می‌باشد. در این مقاله سعی می‌شود جایگاه آنارشی در نظریات خردگرا و بازتاب‌گرا مورد بررسی قرار گیرد. بنابراین، این مقاله به دنبال پاسخگویی به این سؤال است که آنارشی در نظریات خردگرا و بازتاب‌گرا در روابط بین‌الملل بر چه نوع هستی‌شناسی استوار است و چه ماهیتی دارد؟ پاسخ به این سؤال به عنوان فرضیه پژوهش اینگونه مطرح می‌شود که آنارشی در نظریه‌های خردگرا بر هستی‌شناسی مادی استوار است و ماهیتی نسبتاً ثابت و تغییرناپذیر دارد. و در نظریه‌های بازتاب‌گرا بر هستی‌شناسی غیرمادی و اجتماعی استوار است و ماهیتی متغیر دارد. خردگرایان، به علت هستی‌شناسی اثبات‌گرا، آنارشی را ذاتیِ روابط بین‌الملل و واقعیتی ثابت و تغییرناپذیر می‌دانند. بازتاب‌گرایان نیز به علت تأکید بر موضع هستی‌شناختی فرااثبات‌گرا، آنارشی را برساخته‌ای می‌دانند که ماهیتی متغیر و سیال دارد. در این مقاله، نظریه‌های نئورئالیسم و نئولیبرالیسم در قالب نظریات خردگرا و نیز نظریه‌های پست‌مدرنیسم و سازه‌انگاری در دسته نظریات بازتاب‌گرا  قرار می‌گیرند

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Ontological Concept of Anarchy in the Rationalist Theories and Reflexive Theories in International Relations.

نویسندگان [English]

  • Leila Morovati 1
  • Seyed Jalal Dehghani 2
1 Alameh Tabatabaei University
2 Allameh Tabatabaei University
چکیده [English]

Anarchy is one of the main concepts in international relations theoryThat's why they all try to give it a complete definition but they do not decomposeThe reason for this difference is theThe basics of meta-theory and ontology are Mather'sIn this article, we try to investigate the anarchy position in rational and reflective theoriesWhat is the point of anarchy in rationalist and reflective theories? And what is its nature The rationalist theory rests on the constant nature And is based on material ontology And reflectors on the equilibrium ontology of the equator And its nature changes Anarchy rationalists are the reality of international relations and are unchangeable But reflectors consider anarchy to be variable In this article, theories of neo-realism and neoliberalism are based on rationalist theoryand Structural and postmodern theories are placed in the reflective category Therefore, the author intends to explain the anarchy in the above theories

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ontology
  • Anarchy
  • Rationalist Theories
  • Reflexive Theories
اسمیت، ا. (1393)، «رویکردهای واکنش‌گرا و سازه‌انگاری در نظریه‌های روابط‌بین‌الملل»، در جهانی‌شدن سیاست: روابط بین‌الملل در عصر نوین (زمینه‌های تاریخی، نظریه‌ها، ساختارها و فرآیندها)، تألیف جان بیلیس و استیو اسمیت، ترجمه ابوالقاسم راه چمنی و... دیگران، تهران: انتشارات ابرار معاصر.
امام جمعه زاده، ج و روح الله زمانیان. (1391)، «مطالعه تطبیقی مکتب انگلیسی و سازه‌انگاری در بُعد هستی‌شناسی»، فصلنامه پژوهش‌های روابط بین‌الملل، دوره نخست، شماره سوم، صص 77-109.
بزرگمهری، م و فاطمه احمدیان. (1392)، «مؤلفه‌های مشترک صلح در نظریه سازه‌انگاری و ایده گفتگوی تمدن‌ها»، فصلنامه سیاست خارجی، سال 27، شماره 3. صص 657-637.
بزرگی، و. (1382)، دیدگاه‌های جدید در روابط بین‌الملل: تأویل‌شناسی، پسانوگرایی، نظریه‌انتقادی، تهران: نشرنی.
چرنوف، ف. (1393)، نظریه و زبرنظریه در روابط بین‌الملل، مفاهیم و تفسیرهای متعارض، ترجمه علیرضا طیب، تهران: نشر نی.
دهقانی فیروزآبادی، ج. (1394)، نظریه‌ها و فرانظریه ها در روابط بین‌الملل، تهران: نشرمخاطب.
دهقانی فیروزآبادی، ج. (1382)، «تحول در نظریه‌های منازعه و همکاری در روابط بین‌الملل»، فصلنامه پژوهش حقوق و سیاست، شماره 8، صص 73-116.
دهقانی فیروزآبادی، سیدجلال. (1393)، الف. فرانظریه اسلامی روابط بین‌الملل، تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
دهقانی فیروزآبادی، ج. (1377)، روابط بین الملل از منظر فرانوگرایی، فصلنامه گفتمان، شماره 1، تابستان.
دیویتاک، ر و جیمز دردریان. (1389)، نظریه انتقادی، پست‌مدرنیسم، نظریه مجازی در روابط بین‌الملل، ترجمه حسین سلیمی، تهران: گام نو.
رضایی، ع. (1388)، «درآمدی بر نظریه‌پردازی اثبات‌گرایانه و پسا اثبات‌گرایانه در سیاست و روابط بین‌الملل»، فصلنامه راهبرد، شماره 18، صص 321-295.
رویس اسمیت، ک. (1391)، «سازه‌انگاری»،در نظریه‌های روابط بین‌الملل، تألیف اسکات برچیل و اندرو لینکلیترو دیگران، ترجمه حمیرا مشیرزاده و روح اله طالبی آرانی، تهران: نشر میزان.
عسگرخانی، ا و جهانشیر منصوری مقدم. (1389)، «همکاری و منازعه در روابط بین‌الملل: نگاهی به نظریه سازه انگارانه الکساندر ونت»، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 40، شماره 3، صص 208-189.
قوام، ع و سید احمد فاطمی نژاد. (1389)، «از تبار شناسی مفهوم آنارشی در نظریه بین‌المللی تا برداشتی بدیل»، مجله رهیافت‌های سیاسی و بین‌المللی، شماره 18، صص 11-44.
قوام، ع. (1389)، روابط بین‌الملل؛ نظریه و رویکردها، تهران: انتشارات سمت.
گریفیتس، م و استیون روچ و اسکات سولومون. (1393)، پنجاه متفکر بزرگ روابط بین‌الملل، ترجمه علیرضا طیب، تهران: نشرنی.
گریفیتس، م. (1388)، دانشنامهٔ روابط بین‌الملل و سیاست‌جهان، ترجمه علیرضا طیب، تهران: نشرنی.
لمی، ا. اِ. (1393)، «رویکردهای معاصر و جدید: نئورئالیسم و نئولیبرالیسم»، در جهانی شدن سیاست: روابط بین‌الملل در عصر نوین (زمینه‌های تاریخی، نظریه‌ها، ساختارها و فرآیندها)، تألیف جان‌بیلیس و استیواسمیت، ترجمه ابوالقاسم راه چمنی و... دیگران، تهران: انتشارات ابرار معاصر.
لینکلیتر، ا. (1385)، آرمان‌گرایی و واقع‌گرایی، ترجمه لیلا سازگار، تهران: انتشارات وزارت خارجه.
مرشایمر، ج. (1393)، تراژدی سیاست قدرت‌های بزرگ، ترجمه غلامعلی چگنی زاده، تهران: انتشارات وزارت خارجه.
مشیرزاده، ح. (1393)، تحول در نظریه‌های روابط بین‌الملل، تهران: انتشارات سمت.
معینی علمداری، ج و عبدالله راسخی. (1389)، «روش‌شناسی سازه‌انگاری در حوزه روابط بین‌الملل»، فصلنامه تحقیقات سیاسی و بین‌المللی، شماره 4، صص 214-183.
میرفخرایی، ح. (1392)، «آنارشی و نظم از منظر نظریه‌های روابط بین‌الملل»، فصلنامه پژوهش‌های سیاسی، سال سوم، شماره 8، صص 8-28.
نظری، ع و علیرضا صحرایی. (1394)، «هستی‌شناسی رهیافت سازه‌انگاری و بازخوانی چشم اندازهای تحلیلی آن: دیرینه شناسی مناظره‌های فکری»، فصلنامه علمی ـ پژوهشی روش‌شناسی علوم انسانی، سال 21، شماره 83، صص 92-63.
والتز، ک. (1392)، نظریه سیاست بین‌الملل، ترجمه غلامعلی چگنی زاده و داریوش یوسفی، تهران: انتشارات وزارت خارجه.
ونت، ا. (1387)، «اقتدارگریزی چیزی است که دولت‌ها از آن می‌فهمند؛ ساخت اجتماعی سیاست قدرت»، در جامعه و همکاری در روابط بین‌الملل، تألیف اندرو لینکلیتر، ترجمه بهرام مستقیمی، تهران: انتشارات وزارت خارجه.
ونت، ا. (1392)، نظریه اجتماعی سیاست بین‌الملل، ترجمه حمیرا مشیرزاده، تهران: انتشارات وزارت خارجه.
هادیان، ن و احمد گل محمدی. (1383)، «عوامل مؤثر در اندازه گیری قدرت و پیامدهای آن»، فصلنامه سیاست خارجی، سال 18، شماره 2، صص 293-263.
Axelrod, Robert and Robert. O, Keohane. (1985), “Achieving Cooperation under Anarchy: Strategies and Institutions”, World Politics, pp. 226-254.
Buzzan, Barry and Richard Little. (1994), “Reconceptualizing Anarchy: Structural Realism Meets World History”, European Journal of International Relation, PP. 403-438.
Cudworth, Erika and Stephen Hobden. (2010), “Anarchy and Anarchism: Towards a Theory of Complex International Systems”, Journal of International Studies, pp. 399-416.
Donnelly, Jack. (2015), “The Discourse of Anarchy in IR”, Cambridge University Press, PP.393-425.
Holmes, Marcus. (2011), “Something old, something new, something borrowed: Representations of Anarchy in International Relation Theory”, Oxford University Press, pp. 279-308.
Milner, Helen. (1991), “The Assumption of Anarchy in International Relations: a Critque”, Cambridge University Press, pp. 67-85.
Thies, Cameron G. (2004), “Are Two Theories Better Than One? A Constructivist Model of the Neorealist-neoliberal Debate”, International Political Science Review. PP. 159-183.
Waltz, Kenneth. (1990), “Realist Thought and Neorealist Theory”, Journal of International Affairs, PP. 21-37.
Wendt, Alexander. (1987), “Agent-Structure Problem in International Relations theory”, International Organization, pp. 335-350.
Wendt, Alexander. (2003), “Why a World State Is Inevitable: Teleology And The Logic Of Anarchy”, European Journal Of International Relation, PP. 421-542.