Journal of Literary Criticism and Rhetoric

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه زابل

2 دانش ‌آموخته کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه زابل

چکیده

کتابِ من زنده‌ام از آثار پیشگام حوزۀ نشر خاطرات خودنگاشت زنان در دوران اسارت است. شناخت روان‌شناسانۀ ابعاد مختلف کیفیات روحی زنان رزمنده در دوران اسارت، برای افزایش روحیۀ پایداری و استقامت و نیز الگوگیری از این شیرزنان ضروری است. پژوهش حاضر بر آن است تا با روش تحلیلی ـ توصیفی به روان‌شناسی تحلیلی این اثر بپردازد. هدف این جستار، بررسی و شناخت کهن‌الگوهای نظریۀ یونگ در این روایت است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که هر یک از شخصیت‌های موجود در روایت، منعکس‌کنندۀ یکی از کهن‌الگوهای نظریۀ یونگ است. کهن‌الگوی مادر اعظم در این روایت، شامل دو مصداق «مادر» و «وطن» است. مصداق کهن‌الگوی شخصیت «پیر خردمند» یا «پیرمرد دانا» در این اثر، «امام خمینی(ره)» است که رهبر و راهنمای معصومه بوده، باعث تحول فکری او شده‌است. در این روایت، کهن‌الگوی آنیمای مثبت، شخصیت «سید صفر صالحی» را به کنش‌های مختلف برانگیخته‌است. آنیمای مثبتی که معصومه در دل سید صفر صالحی افکنده، او را مبدل به فردی مصمم کرده‌است که تکامل و جاودانگی خود را با وجود معصومه و زندگی در کنار او می‌داند. از سوی دیگر، به دلیل حضور مؤثر یک بانو در فعالیت‌های مردانه با تجلی و ظهور آنیموس در روان معصومه آباد مواجه هستیم. بر این اساس، قهرمان این روایت، زنی آزاده و قدرتمند است که هم‌پای مردان به مبارزه می‌پردازد و در فراز و نشیب انقلاب به عنوان یک عامل اثرگذار ظاهر می‌شود وآنیموس تقویت‌شدۀ او در دوران اسارت، قوی‌ترین چهره‌ای را به نمایش می‌گذارد که زنی در عصر او می‌توانست داشته باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Reflection of Archetypes of Jung's theory in the book "I'm alive"

نویسندگان [English]

  • Faezeh Arab Yousef-abadi 1
  • Elham Diyanati 2

1 ssistant Professor in Persian Language and Literature, University of Zabol

2 MA. Graduate in Persian language and literature, University of Zabol

آباد، معصومه (1394)، من زنده‌ام، تهران، بروج.
الحسین، قصی (1972م.)، الموت و الحیاة فی شعر المقاومة، ط 1، لبنان، دار الرائد العربی.
بهرامی رهنما، خدیجه و دیگران. (1392)، «نقد و بررسی دو کهن‌الگوی آنیما و آنیموس در منظومۀ بانوگشسب‌نامه»، پژوهشنامۀ ادب حماسی، س 9، ش 16، صص 129ـ146.
حسام‌پور، سعید و احمد حاجبی (1387)، سهم ادبیات پایداری در کتاب‌های درسی، چ 2، تهران، بنیاد حفظ و نشر ارزش‌های دفاع مقدس.
رشید، هارون هاشم (1965م.)، الشعر المقاتل فی الأرض المحتلة، ط 2، بیروت، المکتبة العصریة.
فروزنده، مسعود و زهره سورانی (1389)، «بررسی کهن‌الگوها در شعر اخوان ثالث»، فصلنامۀ تخصصی پیک نور زبان و ادبیات فارسی، س1، ش2، صص 112ـ131.
‌گورین، ویلفرد ال. و دیگران (1370)، راهنمای رویکردهای نقد ادبی، ترجمۀ زهرا میهن‌خواه، تهران، اطلاعات.
یونگ، کارل گوستاو (1383)، روان‌شناسی ضمیر ناخودآگاه، ترجمۀ محمدعلی امیری، تهران، شرکت انتشارات علمی فرهنگی.
ـــــــــــــــــــ (1371)، خاطرات، رؤیاها، اندیشه، ترجمۀ پروین فرامرزی، مشهد، آستان قدس رضوی.
ـــــــــــــــــــ (1368)، چهار صورت مثالی، ترجمۀ پروین فرامرزی، مشهد، آستان قدس رضوی.
ـــــــــــــــــــ (1359)، انسان و سمبل‌هایش، ترجمۀ ابوطالب صارمی، چ 2، تهران، پایا.
هومر، شون (1388)، ژاک لاکان، ترجمۀ محمدعلی جعفری و سید ابراهیم طاهانی، تهران، ققنوس.
Aldridg, A. Owen (1969), Comparative Literature, Matter and Method, Chicago, University of Illinois Press.
Bolen, J. S. (1989), Goddesses in Everywoman: A New Psychology of Women, New York, Harper Perennial.
Corsini, R. (2002), The Dictionary of Psychology, New York, Brunner- Routledge.
Cuddon, J. A. & Preston, Claire (1998), A Dictionary of Literary Terms and Literary Theory, Oxford UK, Blackwell.
Humphrey, Robrt (1962), Stream of Consciousness in The Modern Novel, Berkeley, University of California Press.
Papadopolous, Renos K. (2006), The Handbook of Jungian Psychology: Theory, Practice and Applications, London and New York, Routledge.
Ragland-Sullivan, Elli (1987), Jacques Lacan and Philosophy of Psychoanalysis, Chicago, University of Illinois Press.
Stevens, Anthony (2015), Archetype Revisited: An Updated Natural History of the Self, London and New York, Routledge.