نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم و قرآن و حدیث دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران

2 استادیار علوم قرآن و حدیث دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران

3 استاد روان‌شناسی دانشکدة علوم اقتصادی و اجتماعی، دانشگاه بوعلی، همدان، ایران

چکیده

هر اتّفاق ناگواری که مشاهده می کنیم ردّ پایی از عجله و شتاب در آن است. در عصر حاضر که عصر اطّلاعات و سرعت می باشد، بشر امروز دچار عجله و شتاب زدگی گشته است و همین امر استرس و اضطراب را وارد زندگی انسان ها نموده است.عجله و شتاب در علم اخلاق به آن معناست که انسان پیش از فراهم شدن مقدّمات انجام کار، اقدام به اظهار نظر، قضاوت و یا انجام کار بنماید؛ امری که نتیجه‌ی‌آن جز شکست و یا انجام ناقص آن کار نخواهد بود. درست به مثابه‌ی آن که میوه، پیش از رسیدن چیده شود.البتّه عجله و شتاب بُعد مثبت و پسندیده ای هم دارد که مورد تأیید و تأکید قرآن کریم است و از آن تعبیر به سرعت می شود. سرعت در انجام امور خیر و نیک مثل ازدواج، سرعت و شتاب برای ادای حقوق طلبکار و اقامه‌ی نماز و برای آشتی دادن مؤمنان و...امّا در برخی امور عجله و شتاب امری ناپسند و مذموم است که در روان شناسی به عنوان اختلال روانی مطرح می باشد؛ همچون عجله و شتاب در سرزنش دیگران، عجله و شتاب در مجازات و تنبیه و در تصدیق سخن چینان و...این پژوهش برآن است تا ضمن تفسیر تطبیقی و تحلیل کیفی و کمّی محتوای آیات قرآن در باب عجله و شتاب، راهبردهای اخلاقی و روان شناختی درمان این اختلال روانی را در پنج بعد شناختی، دیداری، شنیداری، گفتاری و کرداری ارائه کند؛ سپس نمایه‌ی مدل مفهومی راهبرد قرآن برای درمان عجله و شتاب را مطرح نماید. ان شآءالله

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analyzing the content of ethical and psychological strategies of treatment of haste and acceleration in the holy quran

نویسندگان [English]

  • masoud rastandeh 1
  • seyyed hamid hoseini 2
  • abolghasem yaghoobi 3

1 Deputy of Education and Culture of Hamedan Province Education

2 Faculty Member of Hamedan Azad University

چکیده [English]

Every sad thing we see is a trail of rush and acceleration. In the present age, which is the age of information and speed, mankind has been in a hurry today, and this has brought stress and anxiety into the lives of humans.The hurry in the ethics of science means that humans make comments, judgments, or do things before providing the necessary preconditions for doing something, which is not the result of failure or incomplete performance. Just as the fruit is arranged before it arrives.Of course, the haste and acceleration has a positive and beneficial dimension, which is confirmed and emphasized by the Holy Qur'an and interpreted quickly. The speed at which good and good things happen, such as marriage, the speed and speed to pay the salary of a creditor, and to make a prayer and to reconcile believers ...But in some cases, the haste and acceleration is a disgraceful thing that is considered psychological as a mental disorder in psychology, such as the haste and acceleration in blaming others, rushing and accelerating punishment and punishment, and verifying the mouthpiece ...The present study tries to provide moral and psychological strategies for the treatment of this psychiatric disorder in five cognitive, visual, auditory, speech and behavioral dimensions while comparing the quantitative and quantitative analysis of Qur'anic verses about rushing and acceleration. Then, the model's profile Concept of the Qur'anic strategy for the treatment of rush and acceleration. If God wills

کلیدواژه‌ها [English]

  • Treatment strategies
  • acceleration and rush
  • ethics
  • psychology
  • Quran
ابن‌عربی، محیی‌الدّین. (1422ق.). تفسیر ابن‌عربی. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
ارتفاع، مریم. (1396). روان‌شناسی شخصیت.تاریخدسترسی: 10/11/1396؛ Alborzprisons.ir
باردن، لورنس. (1375). تحلیل محتوا. ترجمة ملیحه آشتیانی و محمد یمنی دوزی. تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
تافلر، آلوین. (بی‌تا). موج سوم. تاریخ دسترسی: 28/02/1397 ش از وب سایت؛ Fa.m.wikipedia.org.
تبیان نت. (1397). مفهوم عجله و شتاب در علم کلام. تاریخدسترسی: 02/09/1397؛  وب‌سایت مؤسسة فرهنگی و اطلاع‌رسانی تبیان.
ثعالبی، عبدالرّحمن‌بن محمد. (1418 ق.). جواهر الحسان فی تفسیر القرآن. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
جانی‌پور، محمد. (1391). «جایگاه نماز در اندیشة امام رضا(ع) بر مبنای تحلیل محتوای رسالة محض‌الإسلام». مجموعه‌مقالات نماز از منظر امام رضا(ع). تهران: امید مهر. صص 119ـ144.
حرّ عاملی، محمدبن حسن. (1409ق.). وسائل الشیعه. قم: مؤسسة آل البیت.
حق‌شناس، علی. (1397). عجله و شتاب‌زدگی در قرآن کریم و روایات. تاریخدسترسی: 28/02/1397؛ Alihaghshenas.ir.
حکم‌آبادی، حجت‌الله.(1397). دانشنامة اهل بیت(ع). تاریخدسترسی: 29/02/1397؛ Ahlebeitpedia.com.
حلوانی، حسین‌بن محمد. (1408 ق.). نزهة الناظر و تنبیه الخواطر. قم: مؤسسة امام مهدی(عج).
راغب اصفهانی، حسین‌بن محمد. (1378). المفردات فی غریب القرآن. ترجمة حسین خداپرست. قم: نوید اسلام.
رحمتی شهرضا، محمد. (1386). گنجینة معارف 2. قم: انتشارات صبح پیروزی.
روشن‌دل، جلیل. (1370). مفهوم راهبرد. تاریخدسترسی: 14/02/1397؛ Wikipedia.org.
زحیلی، وهبةبن مصطفی. (1422ق.). تفسیر الوسیط. دمشق: دار الفکر.
شاذلی، سیدبن قطب. (1412ق.). فی ظلال القرآن. بیروت‌ـ قاهره: دار الشروق.
شریف‌‌الرضی، محمدبن حسین. (1392). نهج‌البلاغه.ترجمة محمد دشتی. قم: انتشارات نشتا.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ . (بی‌تا).تلخیص البیان فی مجازات القرآن. بیروت: دار الأضواء.
طباطبائی، سید محمدحسین. (1374). ترجمة تفسیر المیزان. ترجمة سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعة مدرسین حوزة علمیة قم.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ . (1389). ترجمة تفسیر المیزان. ترجمة سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعة مدرسین حوزة علمیة قم.
طبرسی، فضل‌بن حسن. (1372). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. تهران: ناصرخسرو.
ــــــــــــــــــــــــــ . (1382).مجمع البیان فی تفسیر القرآن. ترجمة علی کرمی. تهران: مؤسسة انتشارات فراهانی.
طوسی، محمدبن حسن. (بی‌تا). التبیان فی تفسیر القرآن. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
طیب، سید عبدالحسین. (1378). اطیب البیان فی تفسیر القرآن. تهران: انتشارات اسلام.
فخر رازی، محمدبن عمر. (1420ق.). مفاتیح الغیب. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
فضل‌الله، سید محمدحسین. (1419ق.). تفسیر من وحی القرآن. بیروت: دار الملاک للطباعة والنشر.
فیض کاشانی، ملا محسن. (1415ق.). تفسیر الصافی. تهران: انتشارات الصدر.
قرائتی، محسن. (1383). تفسیر نور. تهران: مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن.
قرآن کریم. (1378). ترجمة محمدمهدی فولادوند. تهران: سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی وزارت آموزش و پرورش.
قمی مشهدی، محمد‌بن محمدرضا. (1368). تفسیر کنز الدقائق و بحر الغرائب. تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
کاشانی، محمد‌بن مرتضی. (1410ق.). تفسیر المعین. قم: کتابخانة آیت‌الله مرعشی نجفی.
کلارک، کنت. (1970م.). مفهوم روان‌شناسی. تاریخدسترسی: 24/03/1397؛ Dehaghan_city.blogfa.com.
کلینی، محمدبن یعقوب. (1411ق.). اصول الکافی. ج 2. بیروت ـ لبنان: دار التعارف للمطبوعات.
ـــــــــــــــــــــــــــــــ . (1397). اصول کافی. ج 2. تاریخ دسترسی: 15/03/1397؛ Hadisnegari.com.
کیوی، ریمون و لوک وان کامپنهود. (1381). روش تحقیق در علوم اجتماعی. ترجمة عبدالحسین نیک‌گهر. تهران: انتشارات توتیا.
محمدی ری‌شهری، محمد. (1397). میزان الحکمة. ج7. تاریخدسترسی: 15/03/1397؛ Hadisnegari.com.
مراغی، احمدبن المصطفی. (بی‌تا). تفسیر المراغی. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
مغنیه، محمدجواد. (1424ق.). تفسیر الکاشف. تهران: دار الکتب الإسلامیة.
مکارم شیرازی، ناصر و دیگران. (1374). تفسیر نمونه. تهران: دار الکتب الإسلامیة.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ . (1390). تفسیر نمونه. تهران: دار الکتب الإسلامیة.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ . (1384). اخلاق در قرآن. ج 2. قم: مدرسة امام علی‌بن أبی‌طالب(ع).
نراقی، احمد. (1397). معراج‌السعادة. تاریخدسترسی: 15/03/1397؛ Mehrnews.com.
نسفی، عبدالله‌بن احمد. (1416ق.). مدارک التنزیل و حقائق التأویل. بیروت: دارالنفائس.