Noże z pełnym trzpieniem w kulturze luboszyckiej
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6034.31.01Słowa kluczowe:
kultura luboszycka, nóż, wpływy skandynawskie, północnoeuropejskie Barbaricum, krąg nadłabskiAbstrakt
Kultura luboszycka rozwijała się w okresie od fazy B2b do fazy C3 (poł. II w. n.e. – II poł. IV w. n.e.) na obszarze obejmującym środkowe dorzecza Odry i sięgającym aż po prawy brzeg Łaby. Charakterystyczną cechą zaliczanych do niej zabytków są niezwykle liczne zapożyczenia od sąsiadujących z nią jednostek taksonomicznych. Oprócz wpływów z terenów kultury przeworskiej, wielbarskiej czy kręgu nadłabskiego daje się zauważyć wyraźny horyzont przedmiotów nawiązujących do terenów północnoeuropejskich. Wspomniany trend jest bardzo wyraźny wśród znalezisk uzbrojenia, ale też występuje w mniej prominentnych kategoriach zabytków, takich jak chociażby noże. Niniejszy artykuł omawia dosyć szczególną grupę tych narzędzi i elementów uzbrojenia, a mianowicie noże z tzw. pełnym trzpieniem, czy też dokładniej, z trzpieniem przechodzącym przez całą długość rękojeści. Cecha ta jest niezwykle rzadko spotykana wśród noży znanych ze środkowoeuropejskiego Barbaricum, za to niemalże dominująca wśród egzemplarzy znajdowanych w Skandynawii. Szczegółowa analiza inwentarza kultury luboszyckiej wykazała nie tylko zauważalnie wysoką na jej terenie frekwencję tego typu artefaktów, ale również dostarczyła znalezisk, które mogą posłużyć jako przesłanki do bardzo wczesnego (tj. sięgającego nawet okresu wczesnorzymskiego) datowania początków omawianego zjawiska w interesującej nas jednostce taksonomicznej.
Pobrania
Bibliografia
Andrzejewska A., Demkowicz K. (2015), Groty broni drzewcowej o cechach skandynawskich w kulturze luboszyckiej, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica” 30, s. 109–135.
Google Scholar
Bemmann G., Bemmann J. (1998), Der Opferplatz von Nydam. Die Funde aus den älteren Grabungen: Nydam-I und Nydam-II, Band 1: Tekst, Band 2: Katalog und Tafeln, Wachholtz Verlag, Neumunster.
Google Scholar
Bemmann J. (2007), Anmerkungen zu Waffenbeigabensitte und Waffenformen während der jüngeren Römischen Kaiserzeit und der Völkerwanderungszeit in Mitteldeutschland, „Alt-Thüringen”, t. 40, s. 247–290.
Google Scholar
Domański G. (1976), Badania na cmentarzysku w Grabicach, woj. Zielonogórskie w 1975 roku, „Śląskie Sprawozdania Archeologiczne”, t. XVIII, s. 50–51.
Google Scholar
Domański G. (1979), Kultura luboszycka między Łabą a Odrą w II–IV wieku, Ossolineum, Wrocław,
Google Scholar
Engelhart C. (1869), Vimose fundet, Kjøbenhavn.
Google Scholar
Gandert O. F. (1930), Die späte Kaiserzeit, [w:] Heimatkunde für den Kreis Liebenwerda, ed. O. Bornschein, O. Gandert, Verlag C. Ziehlke, Liebenwerda, s. 172–175.
Google Scholar
Ilkjaer J. (1993), Illerup Ådal. Die Gürtel. Bestandteile und Zubehör, „Jutland Archeological Society Publications”, t. 25, H. 3–4, Aarhus.
Google Scholar
Jentsch H. (1895), Das Gräberfeld bei Sadersdorf, Kr. Guben, und ändere Niederlausitzer Fundstellen der La-Téne und provinzialrömischen Zeit, „Niederlausitzer Mitteilungen”, t. 4, s. 1–143.
Google Scholar
Leube A. (1975), Die römische Kaiserzeit im Oder-Spree-Gebiet, Veröffentlichungen des Museums für Ur- und Frühgeschichte Potsdam, t. 9, Berlin.
Google Scholar
Leube A. (1985), Zur Niederlausitzer Gruppe der römischen Kaiserzeit, „Zietschrift für Archäologie”, t. 19, s. 183–190.
Google Scholar
Meyer E. (1969), Das germanische Gräberfeld von Zauschwitz, Kr. Borna, „Arbeits- und Forschungsberichte zur Sächsischen Bodendenkmalpflege”, t. 6, Berlin.
Google Scholar
Ørsnes M. (1988), Ejsbøl I. Waffenopferfunde des 4.-5. Jahrh. Nach Chr., Nordiske Fortidsminder, serie B, Bd. 11, København.
Google Scholar
Schulz W. (1931), Ost- und Elbgermanen in spätromischer Zeit in den Ostkreisen der Provinz Sachsen, „Jahresschrift für die Vorgeschichte der sächsischesthüringisches Länder”, t. 19, s. 62–95.
Google Scholar
Schuster J. (2001), Zwischen Wilhelmsaue und Lampertheim. Bemerkungen zur Burgundenproblematik, „Germania”, t. 79, s. 63–92.
Google Scholar
Schach-Dörges H. (1969),Das jungkaiserzeitliche Gräberfeld von Wilhelmsaue in Brandenburg, „Berliner Beiträge zur Vor- und Frühgeschichte”, t. 13, Berlin.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
