Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Evaluation of Polyester Dyeing In Supercritical and Classical Environment With Life Cycle Analysis

Yıl 2022, Cilt: 27 Sayı: 3, 927 - 940, 31.12.2022

Semiha Eren Neslihan Karadağ İdil Yiğit Hüseyin Aksel Eren

https://doi.org/10.17482/uumfd.1137052

Öz

Water is a valuable resource both for life and because of its properties. Therefore, water scarcity and increasing environmental awareness cause worldwide concern. The textile industry generally
consists of processes with intense water consumption. Especially in the dyeing process, a lot of water is used. For this reason, the importance of dyeing studies aimed at reducing water use that increases day by day. In this study, one %100 polyester woven fabrics were dyed in dark and light shade in supercritical carbon dioxide (scCO2) media (waterless) and classic media (aqueous) and the dyeing process was evaluated by life cycle analysis (LCA) method in both media. SimaPro 9.3 program was used for the analysis and it was concluded that the environmental effect of dyeing cumulatively performed in the supercritical medium is less compared to dyeing in a classical aqueous medium, thus it is more advantageous.
.

Anahtar Kelimeler

polyster classical dyeing waterless (scCO2) dyeing Life Cycle Analysis (LCA)

Kaynakça

  • 1. Bach, E., Cleve, E., & Schollmeyer, E. (2002). Past, present and future of supercritical fluid dyeing technology–an overview. Review of Progress in Coloration and Related Topics, 32(1), 88-102. doi.org/10.1111/j.1478-4408.2002.tb00253.x
  • 2. Banchero, M. (2013). Supercritical fluid dyeing of synthetic and natural textiles–a review. Coloration Technology, 129(1), 2-17. Banchero, 2013, s. 2-17. doi.org/10.1111/cote.12005
  • 3. Çolak, N., Tülek, Y. (2003). Süperkritik akışkan ekstraksiyonu.Gıda, 28(3).
  • 4. Demirer N. G. (2011b). Çevre Alanında Kapasite Geliştirme Projesi Entegre Ürün Politikaları ve Sürdürülebilir Kaynak Yönetimi. Bölgesel Çevre Merkezi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, REC Türkiye REW İstanbul. Erişim adresi: https://docplayer.biz.tr/1951790-Yasam-dongusu-analizi-lca-veuygulama ornekleri.html
  • 5. Demirer, G. (2011a). Yaşam Döngüsü Analizi: Pratik Yaşam Döngüsü Analizi Klavuzu AB Sürecinde İşletmeler ve Kamu için Yaşam Döngüsü Analizi Yöntem ve Örnekleri. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı.
  • 6. Devrent, N., ÖZCAN, A. S., Durur, G. (2006). Süperkritik karbon dioksitte boyama. Tekstil ve Mühendis,13(63), 44-48.
  • 7. Dikbaş, F., & Mezarcıöz, S. (2019). Tekstilde Yaşam Döngüsü Analizi. Çukurova Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, (38), 107-113.
  • 8. Eren, H. A. (2007). Simultaneous afterclearing and decolorisation by ozonation after disperse dyeing of polyester. Coloration Technology,123(4), 224-229. doi.org/10.1111/j.1478-4408.2007.00087.x
  • 9. Eren, H. A., Yiğit, İ., Eren, S., Avinc, O. (2020). Sustainable textile processing with zero water utilization using super critical carbon dioxide technology. In Sustainability in the Textile and Apparel Industries (pp. 179-196). Springer, Cham. doi.org/10.1007/978-3-030-38545-3_8
  • 10. Eren, S., Avinc, O., Saka, Z., Eren, H. A. (2018). Waterless bleaching of knitted cotton fabric using supercritical carbon dioxide fluid technology. Cellulose, 25(10), 6247-6267. doi.org/10.1007/s10570-018-2004-z
  • 11. Gündüz Balpetek, F., Alay, E., & Özdoğan, E. (2012). Sürüdürülebilir kalkınma için yaşam döngüsü değerlendirmesi ve tekstil sanayi etkisi. Tekstil Teknolojileri Elektronik Dergisi, 6(2), 28-40.
  • 12. Hendrix, W. A. (2001). Progress in supercritical CO2 Dyeing. Journal of Industrial Textiles, 31(1), 43-56. doi.org/10.1106/9Q7V-KMGU-BCM-1FL3
  • 13. Johannesson, C. (2016). Emerging Textile Production Technologies-Sustainability and feasibility assessment and process LCA of supercritical CO2 dyeing (Master's thesis).
  • 14. Karadağ, N. (2022). Poliesterin boyanmasında susuz ve klasik proseslerin yaşam döngüsü analizi (Master's thesis, Bursa Uludağ Üniversitesi).
  • 15. Malm, V., Tadesse Abate, M., Seipel, S., & Nierstrasz, V. (2019). Supercritical Carbon Dioxide: A Sustainable Medium For Textile Dyeing And Finishing To Expand The Possibilities For A Resource Efficient Production Technology. In Autex 2019 World Textile Conference, Ghent, June 11-15, 2019.
  • 16. Moazzem, S., Daver, F., Crossin, E., Wang, L. (2018). Assessing environmental impact of textile supply chain using life cycle assessment methodology. The journal of the Textile Institute, 109(12), 1574-1585. doi.org/10.1080/00405000.2018.1434113
  • 17. Montero, G. A., Smith, C. B., Hendrix, W. A., & Butcher, D. L. (2000). Supercritical fluid technology in textile processing: an overview. Industrial & engineering chemistry research, 39(12), 4806-4812. doi.org/10.1021/ie0002475
  • 18. Muthu, S. S., & Gardetti, M. Á. (Eds.). (2020). Sustainability in the Textile and Apparel Industries: Production Process Sustainability. Springer Nature. doi.org/10.1007/978-3-030-38545-3
  • 19. Van der Kraan, M., Cid, M.F., Woerlee, G.F., Veugelers, W.J.T., Witkamp, G.J. (2007). Dyeing of natural and synthetic textiles in supercritical carbon dioxide with disperse reactive dyes. The Journal of Supercritical Fluids, 40(3), 470-476. doi.org/10.1016/j.supflu.2006.07.019
  • 20. Yiğit, İ., Eren, S., Karalı, R., Yıbar, M. F., & Eren, H. A. (2021b). Comparison of the colour fading effects of sodium hypochlorite and ozone treatments. Coloration Technology,137(6), 615-624. doi.org/10.1111/cote.12554
  • 21. Yiğit, İ., Eren, S., Özcan, H., Avinc, O., Eren, H. A. (2021a). An investigation of process parameters on colour during the dyeing of polyester in supercritical carbon dioxide media. Coloration Technology, 137(6), 625-644. doi.org/10.1111/cote.12553
  • 22. Zheng, H., Xu, Y., Zhang, J., Xiong, X., Yan, J., Zheng, L. (2017). An ecofriendly dyeing of wool with supercritical carbon dioxide fluid. Journal of Cleaner Production, 143, 269-277. doi.org/10.1016/j.jclepro.2016.12.115

SÜPERKRİTİK VE KLASİK ORTAMDA POLİESTER BOYAMANIN YAŞAM DÖNGÜSÜ ANALİZİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2022, Cilt: 27 Sayı: 3, 927 - 940, 31.12.2022

Semiha Eren Neslihan Karadağ İdil Yiğit Hüseyin Aksel Eren

https://doi.org/10.17482/uumfd.1137052

Öz

Su hem yaşam için hem de sahip olduğu özellikleri nedeniyle de değerli bir kaynaktır. Bu nedenle, su kıtlığı ve artan çevre bilinci dünya çapında endişeye sebep olmaktadır. Tekstil sektörü genel olarak su tüketiminin yoğun olduğu proseslerden oluşmaktadır. Özellikle boyama işleminde çok fazla su kullanılmaktadır. Bu sebeple su kullanımının azalmasına yönelik boyama çalışmaların her geçen gün öneminin artacağı görülmektedir. Bu çalışmada, süperkritik karbondioksit (scCO2) ortamda susuz ve klasik sulu ortamda bir adet % 100 poliester dokuma kumaş açık ve koyu tonda olmak üzere boyanmış, boyama proseslerinin aşamaları her iki ortam için de yaşam döngüsü analizi (LCA) yöntemi ile değerlendirilmiştir. Analiz için SimaPro 9.3 programı kullanılmış ve yapılan karşılaştırma kümülatif olarak süperkritik ortamda yapılan boyamada çevresel etkinin klasik sulu ortamda boyamayla karşılaştırıldığında göre daha az olduğu dolayısıyla daha avantajlı olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

poliester klasik boyama susuz (scco2) boyama Yaşam Döngüsü Analizi (LCA)

Kaynakça

  • 1. Bach, E., Cleve, E., & Schollmeyer, E. (2002). Past, present and future of supercritical fluid dyeing technology–an overview. Review of Progress in Coloration and Related Topics, 32(1), 88-102. doi.org/10.1111/j.1478-4408.2002.tb00253.x
  • 2. Banchero, M. (2013). Supercritical fluid dyeing of synthetic and natural textiles–a review. Coloration Technology, 129(1), 2-17. Banchero, 2013, s. 2-17. doi.org/10.1111/cote.12005
  • 3. Çolak, N., Tülek, Y. (2003). Süperkritik akışkan ekstraksiyonu.Gıda, 28(3).
  • 4. Demirer N. G. (2011b). Çevre Alanında Kapasite Geliştirme Projesi Entegre Ürün Politikaları ve Sürdürülebilir Kaynak Yönetimi. Bölgesel Çevre Merkezi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, REC Türkiye REW İstanbul. Erişim adresi: https://docplayer.biz.tr/1951790-Yasam-dongusu-analizi-lca-veuygulama ornekleri.html
  • 5. Demirer, G. (2011a). Yaşam Döngüsü Analizi: Pratik Yaşam Döngüsü Analizi Klavuzu AB Sürecinde İşletmeler ve Kamu için Yaşam Döngüsü Analizi Yöntem ve Örnekleri. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı.
  • 6. Devrent, N., ÖZCAN, A. S., Durur, G. (2006). Süperkritik karbon dioksitte boyama. Tekstil ve Mühendis,13(63), 44-48.
  • 7. Dikbaş, F., & Mezarcıöz, S. (2019). Tekstilde Yaşam Döngüsü Analizi. Çukurova Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, (38), 107-113.
  • 8. Eren, H. A. (2007). Simultaneous afterclearing and decolorisation by ozonation after disperse dyeing of polyester. Coloration Technology,123(4), 224-229. doi.org/10.1111/j.1478-4408.2007.00087.x
  • 9. Eren, H. A., Yiğit, İ., Eren, S., Avinc, O. (2020). Sustainable textile processing with zero water utilization using super critical carbon dioxide technology. In Sustainability in the Textile and Apparel Industries (pp. 179-196). Springer, Cham. doi.org/10.1007/978-3-030-38545-3_8
  • 10. Eren, S., Avinc, O., Saka, Z., Eren, H. A. (2018). Waterless bleaching of knitted cotton fabric using supercritical carbon dioxide fluid technology. Cellulose, 25(10), 6247-6267. doi.org/10.1007/s10570-018-2004-z
  • 11. Gündüz Balpetek, F., Alay, E., & Özdoğan, E. (2012). Sürüdürülebilir kalkınma için yaşam döngüsü değerlendirmesi ve tekstil sanayi etkisi. Tekstil Teknolojileri Elektronik Dergisi, 6(2), 28-40.
  • 12. Hendrix, W. A. (2001). Progress in supercritical CO2 Dyeing. Journal of Industrial Textiles, 31(1), 43-56. doi.org/10.1106/9Q7V-KMGU-BCM-1FL3
  • 13. Johannesson, C. (2016). Emerging Textile Production Technologies-Sustainability and feasibility assessment and process LCA of supercritical CO2 dyeing (Master's thesis).
  • 14. Karadağ, N. (2022). Poliesterin boyanmasında susuz ve klasik proseslerin yaşam döngüsü analizi (Master's thesis, Bursa Uludağ Üniversitesi).
  • 15. Malm, V., Tadesse Abate, M., Seipel, S., & Nierstrasz, V. (2019). Supercritical Carbon Dioxide: A Sustainable Medium For Textile Dyeing And Finishing To Expand The Possibilities For A Resource Efficient Production Technology. In Autex 2019 World Textile Conference, Ghent, June 11-15, 2019.
  • 16. Moazzem, S., Daver, F., Crossin, E., Wang, L. (2018). Assessing environmental impact of textile supply chain using life cycle assessment methodology. The journal of the Textile Institute, 109(12), 1574-1585. doi.org/10.1080/00405000.2018.1434113
  • 17. Montero, G. A., Smith, C. B., Hendrix, W. A., & Butcher, D. L. (2000). Supercritical fluid technology in textile processing: an overview. Industrial & engineering chemistry research, 39(12), 4806-4812. doi.org/10.1021/ie0002475
  • 18. Muthu, S. S., & Gardetti, M. Á. (Eds.). (2020). Sustainability in the Textile and Apparel Industries: Production Process Sustainability. Springer Nature. doi.org/10.1007/978-3-030-38545-3
  • 19. Van der Kraan, M., Cid, M.F., Woerlee, G.F., Veugelers, W.J.T., Witkamp, G.J. (2007). Dyeing of natural and synthetic textiles in supercritical carbon dioxide with disperse reactive dyes. The Journal of Supercritical Fluids, 40(3), 470-476. doi.org/10.1016/j.supflu.2006.07.019
  • 20. Yiğit, İ., Eren, S., Karalı, R., Yıbar, M. F., & Eren, H. A. (2021b). Comparison of the colour fading effects of sodium hypochlorite and ozone treatments. Coloration Technology,137(6), 615-624. doi.org/10.1111/cote.12554
  • 21. Yiğit, İ., Eren, S., Özcan, H., Avinc, O., Eren, H. A. (2021a). An investigation of process parameters on colour during the dyeing of polyester in supercritical carbon dioxide media. Coloration Technology, 137(6), 625-644. doi.org/10.1111/cote.12553
  • 22. Zheng, H., Xu, Y., Zhang, J., Xiong, X., Yan, J., Zheng, L. (2017). An ecofriendly dyeing of wool with supercritical carbon dioxide fluid. Journal of Cleaner Production, 143, 269-277. doi.org/10.1016/j.jclepro.2016.12.115
Toplam 22 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Giyilebilir Malzemeler
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Semiha Eren 0000-0002-2326-686X

Neslihan Karadağ 0000-0002-9452-8695

İdil Yiğit 0000-0002-1552-8612

Hüseyin Aksel Eren 0000-0003-3908-5139

Erken Görünüm Tarihi 9 Aralık 2022
Yayımlanma Tarihi 31 Aralık 2022
Gönderilme Tarihi 28 Haziran 2022
Kabul Tarihi 26 Eylül 2022
Yayımlandığı Sayı Yıl 2022 Cilt: 27 Sayı: 3

Kaynak Göster

APA Eren, S., Karadağ, N., Yiğit, İ., Eren, H. A. (2022). SÜPERKRİTİK VE KLASİK ORTAMDA POLİESTER BOYAMANIN YAŞAM DÖNGÜSÜ ANALİZİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ. Uludağ Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi, 27(3), 927-940. https://doi.org/10.17482/uumfd.1137052
AMA Eren S, Karadağ N, Yiğit İ, Eren HA. SÜPERKRİTİK VE KLASİK ORTAMDA POLİESTER BOYAMANIN YAŞAM DÖNGÜSÜ ANALİZİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ. UUJFE. Aralık 2022;27(3):927-940. doi:10.17482/uumfd.1137052
Chicago Eren, Semiha, Neslihan Karadağ, İdil Yiğit, ve Hüseyin Aksel Eren. “SÜPERKRİTİK VE KLASİK ORTAMDA POLİESTER BOYAMANIN YAŞAM DÖNGÜSÜ ANALİZİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ”. Uludağ Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi 27, sy. 3 (Aralık 2022): 927-40. https://doi.org/10.17482/uumfd.1137052.
EndNote Eren S, Karadağ N, Yiğit İ, Eren HA (01 Aralık 2022) SÜPERKRİTİK VE KLASİK ORTAMDA POLİESTER BOYAMANIN YAŞAM DÖNGÜSÜ ANALİZİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ. Uludağ Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi 27 3 927–940.
IEEE S. Eren, N. Karadağ, İ. Yiğit, ve H. A. Eren, “SÜPERKRİTİK VE KLASİK ORTAMDA POLİESTER BOYAMANIN YAŞAM DÖNGÜSÜ ANALİZİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ”, UUJFE, c. 27, sy. 3, ss. 927–940, 2022, doi: 10.17482/uumfd.1137052.
ISNAD Eren, Semiha vd. “SÜPERKRİTİK VE KLASİK ORTAMDA POLİESTER BOYAMANIN YAŞAM DÖNGÜSÜ ANALİZİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ”. Uludağ Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi 27/3 (Aralık 2022), 927-940. https://doi.org/10.17482/uumfd.1137052.
JAMA Eren S, Karadağ N, Yiğit İ, Eren HA. SÜPERKRİTİK VE KLASİK ORTAMDA POLİESTER BOYAMANIN YAŞAM DÖNGÜSÜ ANALİZİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ. UUJFE. 2022;27:927–940.
MLA Eren, Semiha vd. “SÜPERKRİTİK VE KLASİK ORTAMDA POLİESTER BOYAMANIN YAŞAM DÖNGÜSÜ ANALİZİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ”. Uludağ Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi, c. 27, sy. 3, 2022, ss. 927-40, doi:10.17482/uumfd.1137052.
Vancouver Eren S, Karadağ N, Yiğit İ, Eren HA. SÜPERKRİTİK VE KLASİK ORTAMDA POLİESTER BOYAMANIN YAŞAM DÖNGÜSÜ ANALİZİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ. UUJFE. 2022;27(3):927-40.

DUYURU:

30.03.2021- Nisan 2021 (26/1) sayımızdan itibaren TR-Dizin yeni kuralları gereği, dergimizde basılacak makalelerde, ilk gönderim aşamasında Telif Hakkı Formu yanısıra, Çıkar Çatışması Bildirim Formu ve Yazar Katkısı Bildirim Formu da tüm yazarlarca imzalanarak gönderilmelidir. Yayınlanacak makalelerde de makale metni içinde "Çıkar Çatışması" ve "Yazar Katkısı" bölümleri yer alacaktır. İlk gönderim aşamasında doldurulması gereken yeni formlara "Yazım Kuralları" ve "Makale Gönderim Süreci" sayfalarımızdan ulaşılabilir. (Değerlendirme süreci bu tarihten önce tamamlanıp basımı bekleyen makalelerin yanısıra değerlendirme süreci devam eden makaleler için, yazarlar tarafından ilgili formlar doldurularak sisteme yüklenmelidir).  Makale şablonları da, bu değişiklik doğrultusunda güncellenmiştir. Tüm yazarlarımıza önemle duyurulur.

Bursa Uludağ Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Dekanlığı, Görükle Kampüsü, Nilüfer, 16059 Bursa. Tel: (224) 294 1907, Faks: (224) 294 1903, e-posta: mmfd@uludag.edu.tr