Manu propria. Wpis Olbrychta Karmanowskiego do Liber amicorum Andrzeja Lubienieckiego
DOI:
https://doi.org/10.12775/OiRwP.2013.06Abstrakt
Manu propria. Olbrycht Karmanowski’s entry to Andrzej Lubeniecki’s Liber amicorum
The article concerns Olbrycht Karmanowski’s entry to Andrzej Lubieniecki’s album. The book of friends (Liber amicorum, now stored in Czartoryski Library in Cracow) of Andrzej Lubieniecki, who was a respected writer and Antitrinitarian activist, is a unique object. One can find there the entries of almost all intellectual élite of the Congregation – its ordinary members as well as sympathizers who visited the New Jerusalem of the Polish Brethren. Karmanowski’s entry consists of the proper text and his dedication to Lubieniecki. The main part of the entry was probably taken from some compendium of loci communes. It refers to the Platonic topoi of the world as theatre and philosophy as a preparation to death. It is followed by two Latin aphorisms and their Polish translations in verse added by the poet. These poems are the only poetic autograph of Karmanowski which has been preserved. Karmanowski’s entry to Lubieniecki’s album became an important fact in the poet’s biography reconstructed with difficulty from the few documents preserved. It was also the basis of the introduction of a Socinian thread to it. The article argues with the idea of Karmanowski’s too close connection with the milieu of Raków Congregation (e.g. his alleged studies in Raków College and permanent residence in Raków). It also argues with the place of Stanisław Kurosz (a member of the Congregation and one of the most trusted man of Krzysztof Radziwiłł) in Karmanowski’s biography.
Bibliografia
Augustyniak Urszula, Dwór i klientela Krzysztofa Radziwiłła (1585–1640). Mechanizmy patronatu, Warszawa 2001, Wydawnictwo Naukowe Semper.
Bibliografia Literatury Polskiej „Nowy Korbut”, t. 2: Piśmiennictwo staropolskie, red. R. Pollak, Warszawa 1964, PIW.
Borzęcki Kazimierz, O Olbrychcie Karmanowskim, poecie-arianinie (Zebranie znanych i kilka nowych szczegołow o życiu i twórczości), „Reformacja w Polsce”, R. 5, 1928, s. 98-102.
Brückner Aleksander, Dwa świadectwa. Szkic obyczajowy i literacki, „Biblioteka Warszawska” 1904, t. 3, s. 497-543.
Cyceron Marek Tuliusz, Leliusz o przyjaźni, przeł., oprac. i wstęp Józef Korpanty, Kraków 1992, Wydawnictwo Literackie.
Domański Juliusz, Erazm i filozofia. Studium o koncepcji filozofii Erazma z Rotterdamu, Wrocław 1973, Ossolineum.
Gajdka Krzysztof, Literatura, propaganda, służba. Ludzie pióra w otoczeniu Radziwiłłów birżańskich w pierwszej połowie XVII wieku, Warszawa 2009, Wydawnictwo Naukowe Semper.
Gajdka Krzysztof, Płatnik z pustą skrzynią. Nowe szczegóły na temat Olbrychta Karmanowskiego, „Odrodzenie i Reformacja w Polsce” 2005, 49, s. 167-180.
Garin Eugenio, Filozofia odrodzenia we Włoszech, przeł. Krzysztof Żaboklicki, Warszawa 1969, PWN.
Hieronim św., Listy, przeł. i przedm. J. Czuj, t. 1, Warszawa 1952, PAX.
Huizinga Johan, Homo ludens. Zabawa jako źródło kultury, przeł. Maria Kurecka, Witold Wirpsza, Warszawa 1985, Czytelnik.
Jarosz Adam, „Liber amicorum” Andrzeja Lubienieckiego w kręgu myśli i poezji ariańskiej, w: Studia bibliologiczne, t. 8, red. A. Jarosz, Katowice 1994, UŚ, s. 37-56.
Karmanowski Olbrycht, Wiersze i listy, wyd. Radosław Grześkowiak, Warszawa 2010, IBL.
Kotarska Jadwiga, „Jesteśmy jakby na grę persony ubrane…”. Barokowe wersje toposu ‘theatrum mundi’, w: Kotarska Jadwiga, Theatrum mundi. Ze studiów nad poezją staropolską, Gdańsk 1998, Wydawnictwo UG, s. 5-64.
Kotarska Jadwiga, Topos ‘theatrum mundi’ w poezji przełomu XVI i XVII wieku, w: Przełom wieków XVI i XVII w literaturze i kulturze polskiej, red. Barbara Otwinowska, Janusz Pelc, Wrocław 1984, Ossolineum, s. 145-169.
Kotarski Edmund, O imionnikach XVI i XVII wieku, w: Staropolska kultura rękopisu, red. Hanna Dziechcińska, Warszawa 1990, IBL, s. 103-108.
Lubieniecki Andrzej, Poloneutychia, oprac. A. Linda, M. Maciejewska, J. Tazbir, Z. Zawadzki, PWN, Warszawa-Łódź 1982.
Malanowicz Stanisław, Zabudowa miasta Rakowa w XVII i XVIII wieku, w: Raków – ognisko arianizmu, red. Stanisław Cynarski, Kraków 1968, PWN.
Morsztyn (Morstin) Jan Andrzej, Wybór poezji, oprac. Wiktor Weintraub, Wrocław 1988, Ossolineum.
Nowicka-Jeżowa Alina, Pieśni czasu śmierci. Studium z historii duchowości XVI i XVII wieku, Lublin 1992. Towarzystwo Naukowe KUL.
Pietrzyk Zdzisław, Wypisy Stanisława Kota do dziejow Rakowa, „Odrodzenie i Reformacja w Polsce” 1987, 32, s. 141-206.
Rejestr poborowy województwa lubelskiego (powiat lubelski i urzędowski z r. 1626, Ziemia łukowska z r. 1620), oprac. Jan Kolasa, Kamila Szuster, red. Stefan Inglot, Wrocław 1957, WTN.
Strzelecki Adam, Udział i rola różnowierstwa w rokoszu Zebrzydowskiego (1606-1607), „Reformacja w Polsce”, 1936, s. 105-184.
Szczotka Stanisław, Synody arian polskich. Od założenia Rakowa do wygnania z kraju (1569-1662), „Reformacja w Polsce”, 1935-1936, s. 21-100.
Tazbir Janusz, Stando Lubentius Moriar. Biografia Stanisława Lubienieckiego, Iskry, Warszawa 2003.
Tync Stanisław, Wyższa szkoła braci polskich w Rakowie. Zarys jej dziejów (1602-1638), w: Studia nad arianizmem, red. Ludwik Chmaj, PWN, Warszawa 1959, s. 331-389.
Włodarski Maciej, „Ars moriendi” w literaturze polskiej XV i XVI w., Universitas, Kraków 1987.
Ziembiński Janusz, „Łódź wiary prawdziwej”. Wyznaniowe oblicze „Pieśni pokutnych” Olbrychta Karmanowskiego, „Odrodzenie i Reformacja w Polsce”, 2012, 56, s. 61-88.
Ziembiński Janusz, Kawalerowie z rożnego kruszcu. Olbrychta Karmanowskiego „recenzja” polskiego Gofreda, „Barok” 16, 2, s. 115-130.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 239
Liczba cytowań: 0